Artık balığın taze olup olmadığını belirleyen yeni bir cihazın patenti alındı.
Erzurum'da Atatürk Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gonca Alak'ın tescil edilen ölçüm cihazı, elektronik burun sensörleriyle balığın taze olup olmadığını anında belirliyor.
Doktorasını da su ürünleri alanında yapan Alak, laboratuvar ortamında bir balığın bozulup bozulmadığının analizi için harcanan yaklaşık 45 dakikalık zamanı en aza indirmek ve bu alanda çalışanlara kolaylık sağlamak için proje hazırladı.
YILLARDIR ÜZERİNDE ÇALIŞIYOR
Bu kapsamda yazılım programı için bilgisayar mühendisliğinden destek alan Alak, deniz ile tatlı su balıkları üzerinde geniş ve tekrarlı laboratuvar analizleri yaptı.
Alak'ın yaklaşık 3 yıl süren çalışma sonuçlarını sisteme entegre ederek "elektronik burun sensörleri" ile balıkların taze olup olmadığını tespit eden "TVB-N/TMA PROB" adlı çalışması, Türk Patent ve Marka Kurumunca fikri mülkiyet haklarının korunması kapsamında "buluş" başlığıyla tescillendi.
Balığın tazeliğini artık elektronik burun bilecek
Çalışmanın birden fazla deneme grubunda yapıldığını belirten Alak, "Herhangi bir ürünün kimyasal yönden bozulmasını ortaya koyan en geçerli parametrelerden birisi total volatil baz nitrojen (TVB-N) ve trimetil amin (TMA) dediğimiz bileşenlerin varlığı. Biz bu bileşenlerden özellikle TVB-N'nin gıdadaki (balıktaki) varlığına göre bunları kalite sınıflarına gruplandırıyoruz. Bu uçucu bazik azot miktarı düşük olursa ürünün kaliteli olduğunu, miktarın yükselmesinde ise ürünün bozulma periyoduna yaklaştığını, insanların tüketimine faydalı olacak bir durumun kalmadığı yönünde yorumluyoruz." dedi.
Bir balık dokusu analizi için minimum 45 dakika zaman harcandığını, tescillenen çalışmalarıyla bu sürenin çok kısalacağını vurgulayan Alak, "Zaman özellikle laboratuvar orjinli kişiler için çok kıymetli. Bu analiz zamanını daha kısa tutacak ve daha etkili yöntem üzerine düşündüm. Bunu belirleyecek tıpkı pH metre ve oksijen metre gibi bir prob sisteminin uygulanması gerektiğini düşünerek, bir ateş ölçer gibi herkesin çok kolaylıkla kullanıp anlayacağı ve sistemi çok doğru ifade edecek bir makine, teçhizatın buraya kazandırılmasını hayal ettik." diye konuştu.
