İnsanlık tarihinin kara lekesi: Hocalı Katliamı

Tarihin en kanlı soykırımlarından olan ve Ermenilerce çocuk, kadın, yaşlı 613 Azerbaycan Türküne uygulanan Hocalı Soykırımı, üzerinden 28 yıl geçmesine rağmen yüreklerdeki acısını ilk günkü gibi koruyor. Azerbaycan topraklarıyken 26 Şubat 1992'de Ermeniler tarafından işgal edilen Dağlık Karabağ bölgesinin Hocalı şehrinde gerçekleştirilen facianın acısı 28 yıldır dinmiyor. Ermeni kuvvetlerinin çeşitli işkenceler gerçekleştirerek ve yakarak katlettikleri 83'ü çocuk, 106'sı kadın ve 70'den fazlası yaşlı 613 kişiye uygulanan soykırım, her yıl yâd ediliyor.

KADIN, ÇOCUK AYRIMI YAPMADILAR

25-26 Şubat 1992'de eski Sovyet zırhlı birliğinin de desteğini alan Ermenistan ordusu Karabağ bölgesindeki Hocalı’da sivil, kadın, çocuk, yaşlı ayrımı yapmadan 613 kişiyi soykırıma tabi tuttu. Katledilenlerin 63’ü çocuk, 106’sı kadın ve 70’i ise yaşlıydı. Soykırım sırasında sekiz aile tamamen yok edildi. Bu vahim olaydan 487 kişi ağır yaralı olarak kurtuldu. Bin 275 kişi esir alındı, 150 kişi ise kayboldu. Yirmi altı çocuk hem yetim hem öksüz, 130 çocuk ise ebeveynlerinden birini kaybetti. Kuşatma altındaki insanların çoğu acımasız yöntemlerle öldürüldü. Uluslararası kuruluşlar ve dünya medyası olayı “insanlık dramı” olarak nitelendirdi. Esir alınanlara, özellikle de kadın ve çocuklara acımasız işkenceler uygulandı, ailelerinin gözü önünde tecavüz edildi.

TARİHE KARA BİR LEKE OLARAK GEÇTİ

Ermeni askerlerinin gece karanlığında yaptığı katliam, 26 Şubat'tın ilk ışıklarıyla insanlık tarihine kara bir leke olarak yazıldı. Sivillerin toplu şekilde öldürülmesi, insanların derilerinin soyulması, kafalarının kesilmesi, hamile kadınların süngülenmesi, cesetlerin tanınmaz hale getirilmesi hunharca eylemler, o dönemde çekilen görüntüler ve katliamdan sağ kurtulanların anlattıkları tarihe kanlı harflerle yazıldı.

Katliamın şahidi olan ve vahşetin şokunu atlatamayan Hüseynağa Guliyev, "Ermeniler öldürdükleri hamile kadınların karınlarındaki bebekleri bile kesip çıkarıyor ve kurşunluyorlardı. İnsanların başlarını, kollarını kesiyorlardı. Hayvan bile bu kadar vahşi olamaz. Çocukları, annesinin gözü önünde ağaca bağlayarak başlarını kesiyorlardı. Kafasının derisini yüzüyorlardı. Burnunu, kulağını kesiyorlardı" dedi.

SOVYET ORDUSU YARDIM ETTİ

Sovyet Rus ordusunun o zaman Hankendi'nde bulunan 366. motorize alayının Hocalı Katliamı'nda Ermeni güçlere yardımcı olduğu belirtiliyor. Ermenilerin, 366. alayın bütün araçlarını kullanarak kenti top ve tank ateşine tuttuğu, Hocalı'ya saldırıda Rus askerlerinin de yer aldığı öne sürülüyor. Azerbaycan Askeri Savcılığının verilerine göre, 366. motorize alayın 18 subay ve askeri katliamda bizzat yer aldı. Dönemin Ermenistan Savunma Bakanı, şimdiki Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan'ın İngiliz gazeteci Thomas de Waal'a verdiği bir röportajda, "Hocalı'dan önce Azerbaycanlılar Ermenilerin sivillere dokunmayacağını düşünüyordu. Biz bu algıyı kırdık." şeklindeki sözleri, Ermeni yönetimin katliamı bilinçli şekilde gerçekleştirdiğinin itirafıydı.

BUNUN ADI SOYKIRIM

Hocalı’da yapılanlar uluslararası hukukun temel belgelerine (Cenevre Sözleşmeleri, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Sivil ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi) aykırı olmakla beraber, özellikle Soykırım Suçunun Önlenmesine ve Cezalandırılmasına İlişkin Sözleşme’nin 2. maddesinde yer alan “milli, etnik, ırkî veya dinî bir grubu kısmen veya tamamen imha etme” biçiminde tanımlanan soykırım (genocide) suçunun çerçevesi içerisinde. Soykırım Suçunun Önlenmesine ve Cezalandırılmasına İlişkin Sözleşme’de soykırımı tanımlayan 2. maddenin a bendinde yer alan “bir grubun üyelerinin katledilmesi” ve b bendinde yer alan “grup üyelerine bedeni ve akli açıdan ciddi biçimde zarar verilmesi” koşulları, Hocalı Soykırımı sırasında yaşananlarla birebir uyuşuyor.