Kadınların mezarı ile erkeklerin mezarının derinliklerinin farklı olmasının sebebi nedir
Uzmanlara göre mezar kazmanın sevabı büyük.
MEZAR PARALI MI PARASIZ MI KAZIlIR?
Eskiden mezar kazmaya, cenazeyi duyan giderdi ve mezar parasız kazılırdı. Dört kişi tarafından kazılan mezar günümüzde artık parayla kazılmakta. Mezar kazılırken mezarlıkta bulunanlara helva ekmek dağıtılmakta.
KADIN VE ERKEK MEZARLARI
Kültür Bakanlığı'nın e-kitap kaynağına göre “Mezarın derinliği erkeğin göbek hizasında, kadının ise göğüs hizasında olmakta. Yöre halkı bunu, “Kadının günahı çok da onun için derin kazılıyor.” şeklinde açıklamaktadır. Mezarın uzunluğu rastgele kazılır, belli bir ölçüsü yoktur. Ölen kişinin içi temizse mezarı tam gelir, içinde sıkıntı varsa onun mezarı dar gelir. Yöre halkı tarafından, mezarı geniş, rahat gelen insanların temiz kalpli ve iyi olduklarına dair inanç yaygındır. Yukarıdaki anlatıya örnek olarak, yörede birisi birine kızdığı zaman söylenen, “mezar sıksın seni” bedduasını verebiliriz.
Mezar kazılırken içerisinden kemik çıkarsa, kemikler toplanır bir köşeye konur (mezardan çıkartılmaz); cenaze o mezara gömülür." deniliyor.
KADINLARI KOCASI MEZARA İNDİREMEZ
Aynı kaynağa göre cenazeyi mezara baş, ayak ve beline bağlanan kuşaktan tutarak en yakınlarından iki veya üç kişi indirir. Kadınları, genellikle oğul, kardeş, baba, amca, dayı mezara indirebilir.
Kadınları kocası mezara indiremez.
Yörede kadın ve erkek tabutsuz gömülmektedir. Yöre halkı bunu, “Tabut o dünyada zor olur, hemen kalkacaksın ya tabutu arkandan götüremezsin.” şeklinde açıklamaktadır. Konuyla ilgili “topraktan geldik, toprağa gideceğiz” anlatısı da yaygındır.
Cenaze, başının altına toprak getirilecek şekilde kıble yönü dikkate alınarak, sağ tarafa doğru yatırılır; başı sağ tarafa hafifçe çevrilir. Mezara yerleştirildikten sonra cenaze şişince kefen sıkmasın, sorgu melekleri gelince ölü sıkışmasın, rahat cevap versin diye ayak, bel ve başının bağları çözülür; yüzü açılır. Yüzü açıldıktan sonra bir yakını, cenazenin gözlerinin üzerine bir avuç toprak koyar. Yöre halkı bunu, “Bu dünyada gözümüz hiçbir şeyden doymuyor ya, toprak gözümüzü doyursun.” şeklinde açıklamakta.
KABİR DERİN Mİ OLMALI?
Kabirlerin, koku dağılmasın ve yabani hayvanlar cenazeyi çıkarmasın diye derin olması sünnet.
KADINLAR GÖĞÜS HİZASINDA
Fıkıh kitaplarımızda, kabrin derinliğinin en az bel hizasından olacağı, fakat bir adam boyu da olabileceği ifade edilmiştir.
Buza kaynaklarda kadın erkek ayrımı ile ilgili bir açıklama bulunulmuyor. Ancak Hanefiler, "yarım adam boyu veya göğüs hizası kadar olmalıdır" dedikleri aktarılıyor.
Buna gerekçe olarak da “Belki de kadınların mahremiyeti ve daha iyi korunması için en derin kısım tedbir açısından düşünülmüş olabilir veya cenaze çürüdükten sonra kemiklerinin kadına mı erkeğe mi ait olduğu bilinsin diye böyle yapılmış olabilir. En iyisini Allah bilir.” ifadelerine yerv eriliyor.
Kaynaklar:
- Prof. Dr. Vehbe Zuhayli, İslam Fıkhı, III/72-75.
- Doç. Dr. Süleyman Toprak, Ölümden Sonraki Hayat, s. 182-188.
