Konya’nın Altınekin ilçesinde bulunan Zıvarık Hanı, bölgenin kültürel ve tarihsel kimliğini yansıtan en önemli yapılardan biri olarak dikkat çekiyor. Altınekin’in eski ismi olan Zıvarık (veya Suvarık), “su” ve “arık” kelimelerinin birleşiminden türetilmiş olup “suyu bol yer” anlamına geliyor. Han, bu eski yerleşim yerinin adıyla anılıyor. Tarihi Zıvarık Hanı, geçmişte önemli bir ticaret güzergâhı olan Kayseri – Aksaray – Sultanhanı – Obruk – Zulmanda – Sarayönü – Kadınhanı – Ilgın – Argıthanı – Akşehir hattı üzerinde yer alıyor. Bu güzergâh, Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferi dönüşünde kullandığı rota olması açısından da tarihsel önem taşıyor.
ZIVARIK HANI, ALTINEKİN’İN TARİHİ MİRASI OLARAK ÖNE ÇIKIYOR
Zıvarık Hanı ile ilgili ilk yazılı ve görsel bilgi, Alman arkeolog ve seyyah Friedrich Sarre’nin 1895 yılında yayımladığı Küçükasya Seyahati adlı eserinde yer alıyor. Ancak yapının kesin inşa tarihi hakkında bir kitabe bulunmuyor. Konuyla ilgili araştırma yapan Kurd Edman, 1961 yılında yayımlanan bir çalışmasında hanın 13. yüzyılda inşa edildiğini öne sürerken, Prof. Dr. Ali Baş ise 1989 yılında hazırladığı doktora tezinde yapının mimari özelliklerine dayanarak 14. yüzyıl ortalarından 15. yüzyıl ortalarına kadar olan dönemde yapıldığını belirtiyor.
Bu bilgiler ışığında Zıvarık Hanı'nın Karamanoğulları Beyliği döneminde inşa edildiği kabul ediliyor. Tarihi belgelerde yer alan bir diğer önemli bilgi ise, Turgutoğulları Beyliği mensubu Yusuf Şah Bey’in kızı Sultan Hatun’un 1446 tarihli vakfiyesinde Zıvarık (Suvarık) köyünün yarısının vakıf olarak belirtildiği yönünde. Her ne kadar vakfiyede hanın kendisinden söz edilmese de, yapının Sultan Hatun tarafından yaptırılıp vakfedilmiş olabileceği değerlendiriliyor.
Yakın çevredeki antik yerleşimlerden getirilen devşirme malzemelerle inşa edilen Zıvarık Hanı, 2005 yılında kapsamlı bir restorasyon sürecinden geçirilerek koruma altına alındı. Altınekin’in kültür turizmi açısından önemli bir potansiyele sahip olan bu tarihi yapı, geçmişin izlerini günümüze taşıyan önemli bir değer olarak tanıtım faaliyetlerinde öncü rol oynayabilecek nitelikte.
