Konya’nın Efes’i olarak biliniyor: İsaura Antik Kenti

Konya'nın tarihe ışık tutuyor. Bozkır ilçesinin Hacılar ve Ulupınar mahalleleri arasında, Toroslar'ın uzantısı dağda 1850 metre yükseklikte kurulan ve tarihte Hititler, Persler ve Romalılarca kullanılan Zengibar Kalesi, ziyaretçileri etkiliyor.

1837 YILINDA KEŞFEDİLDİ

Konya'da Zengibar Kalesi olarak adlandırılan ve Roma döneminin en büyük eyaletlerinden biri olan İsaura Antik Kenti, surları, büyük bölümü ayakta kalan burçları, tiyatrosu, zafer takı, kilisesi ve kaya mezarlarıyla ilgi çekmeye devam ediyor.

Zengibar Kalesi, Türkiye'de Konya'nın Bozkır ilçesinin yaklaşık 20 km batısında, Asar Dağı'nda bulunan antik bir sur duvarıdır. “İsaura”, antik çağda bölgenin başkentliğini yapmış önemli bir yerleşim olup, ilk defa 1837 yılında İngiliz Seyyah W. J. Hamilton tarafından keşfedilmiştir.

Konya’ya 112 km mesafede bulunan Zengibar Kalesi, Bozkır kent merkezine 16 km uzaklıkta olup, kaleye ulaşmak için Konya-Bozkır ana yolunun 108. km’sinde Yazdamı-Hisarlık-Işıklar tali yoluna dönmeniz gerekecektir.

1.816 m yüksekliğindeki Asar Tepe’nin üzerinde kurulmuş olan Zengibar Kalesi’ne yapacağınız ziyareti, bahar ve yaz mevsimlerinde, sabahın erken saatlerinde planlamanızı, beraberinizde su ve yiyecek getirmenizi ve en azından iki saatinizi buraya ayırmış olmanızı tavsiye eder gidenler. Eğer hava uygunsa Toroslar ve Suğla Gölü’nü izlerken bu hâkim tepenin, İsauralılar tarafından bilinçli olarak seçilmiş olduğunu düşüneceksiniz. Burası hem doğal tahkimatı hem doğal su kaynakları hem de çevresindeki tarım arazileri ile yaklaşık beş bin kişilik bir nüfusa rahatlıkla yetebilecek durumdadır.

Kalenin antik Isaura Palaea yerleşim yeri olduğuna inanılıyor. Kalıntılar 1.800 metre yüksekliğindeki bir tepe üzerinde yer almakta olup üç tarafı kayalıklarla çevrilidir. Antik bölgeye 'Konya'nın Efes'i' adı verilmiştir. Bölge Roma İmparatorluğu'nun bir parçası olmadan önce Hitit ve Persler tarafından yönetildi. Surun taş blokları dağın zirvesindeki bir taş ocağından getirilmiştir.

Bugüne kadar yapılan araştırmalarda tepenin doğal savunma sistemi henüz 14 tanesi tespit edilebilmiş 250-300 m aralıklarla birbirini görecek şekilde inşa edilmiş kuleleriyle kimi yerlerde 3 m’den fazla kalınlıkta ve 4 km uzunluğundaki surlarla çevrelendiği tespit edilmiştir. Kaynaklar İsaura’nın uzun süre ele geçirilememesinin iki ana nedeni olarak kentin çok iyi korunan surlarını ve cesur askerlerini gösterir. Antik kentin, sur duvarları ve sağlam kuleleri dışında akropol ve şehir kapısı, sütunlu caddesi, zafer takı, bazilika ve kiliseleri, antik taş ocakları ve nekropol alanları yanında çok sayıda muhteşem yapısı bulunmaktadır.

Roma’ya en görkemli çağını yaşatan meşhur imparator Hadrianus (MS. 117-138) anısına yapılan zafer takı herkes tarafından bilinen kentin en gözde yapısıdır. Kentin bir diğer önemli yapısı olan Hadrianus Zafer Takı’nın hemen yanında İsaura’nın en büyük binası durumundaki Basilika da yıkıntılar arasında asırlardır öylece uzanmaktadır. Rivayettir ki burada 30’a yakın kilise yer almaktaydı.

İsaura Antik Kenti son yüzyıl içinde fazlasıyla yağmalanmış, özellikle define avcıları tarafından delik deşik edilmiş ve bütün kent bir köstebek yuvası haline getirilmiş durumdadır. Neredeyse kalenin tüm taşları yıkılmış ve kentteki tarihî yapılar, su kemerleri, tapınaklar ve lahitler tamamen yağmalanmıştır.