75 milyarlık dolarlık taşımacılık hacminde Yüksek Hızlı Tren'e yeni rol; miadı dolan vagonlar için karar

Türkiye, "Demir yolu Ağı Geliştirme Politikası" ve "Demir yolları Yolcu ve Yük Taşımacılığı Hizmetleri Geliştirme Politikası" çerçevesince yeni süreç için adımlarını hızlı atmaya başladı.

YHT'LERDE YENİ GÜZERGAHLAR

Çok yüksek hızlı tren güzergahı, yüksek hızlı tren (YHT) güzergahı, hızlı tren güzergahı, konvansiyonel güzergahları geliştirmek için birçok çalışma yürütülüyor. Ülkede yolcu ve yük taşımacılığında demir yollarının payının arttırılması için atılan adımlardan biri olan hızlı tren güzergahlarının, 2053'e kadar yaygınlaşması çalışmalarına hız verildi. Türkiye'de 2053'e kadar 6 bin 425 kilometre hızlı tren güzergahı, 1474 kilometre konvansiyonel güzergah, 393 kilometre yüksek hızlı tren ve 262 kilometre çok yüksek hızlı tren güzergahı olmak üzere toplam 8 bin 554 kilometrelik demir yolu güzergahı inşası öngörülüyor. Türk demir yolu tarihi, ilk demir yolu hattı olan 130 kilometrelik İzmir-Aydın hattının, bir İngiliz şirketine verilen imtiyazla 1856'da yapılmasıyla başlamıştır ve şu anda ülkede demir yolu ağı yaklaşık 14 bin kilometreye ulaştırıldı.

Demir yoluna öncelik verilerek tüm ulaşım modlarının entegrasyonunu sağlayacak, ulaşım altyapılarını planlamak ve gerçekleştirmek için, yerel ağa, uluslararası demir yolu koridorlarına bağlanan liman, endüstriyel tesis ve lojistik merkezlerinin sayısı arttırılacak.

Demir yolu ağının yüksek standartlı, güvenli ve ülke ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde yaygınlaştırılacak. Kentlerin de demir ağlarla örülmesi için ulaşım altyapısının geliştirilmesine katkı verilecek.

Demir yolu ulaştırma faaliyetlerinin serbest, adil ve sürdürülebilir bir rekabet ortamında yapılmasını sağlanması da bir başka gündem başlığı. Ulaştırma Bakanı Abdülkadir Uraloğlu, güvenli, konforlu, entegre, afetlere dirençli, çevreci ve erişilebilir bir sistemle demir yolu payının arttırılmasına yönelik projeleri hayata geçireceğini açıklamış 'Demir yolu yük taşımacılığında ortalama ticari hızı bu yıl yüzde 28 olurken biz bu hızı 2028'de yüzde 38'e çıkarmayı hedefliyoruz. Devam eden demir yolu projelerini tamamlayacağız. Organize sanayi bölgeleri (OSB), limanlar ve maden ocakları gibi önemli yük merkezlerinin demir yolu bağlantılarını sağlayacağız." ifadelerine yer vermişti.

DEMİR YOLLARI ÖNCELİKLİ SEKTÖR

Demir yolu Türkiye'nin uluslararası yük ve yolcu taşımacılığında stratejik önem sahip bir konuma yükseldi. 2003 yılından itibaren de öncelikli sektör listesinde ilk sırada yer alıyor. Bu çerçevede Türkiye'nin bulunduğu konumunun fırsatını değerlendirmek için her alanda olduğu gibi demir yolunda da yeni projeler hayata geçiriliyor.

RAYLI LOJİSTİK MERKEZ

Demir yolu hatlarımızın lojistik merkezlerine, havaalanlarına ve limanlara bağlantısını sağlayarak demir yollarını kombine taşımacılığa uygun yeni bir anlayışla ele alınıyor. Projeler, sadece doğu-batı hattını değil, kuzey-güney kıyıları arasında da demir yolu ulaşımını ekonomiye katkı sağlar hale getiriliyor. Özellikle iltisak hatlarıyla, sanayici, üretici ve ihracatçıların rekabet gücünün artırılması imkânı artırıyor. Türkiye'nin ulusal demir yolu ağı üzerinde 439 kilometre uzunluğunda 286 iltisak hattı bulunuyor. İltisak hatlarıyla gerçekleştirilen taşımalar tüm demir yolu yük taşımalarının yaklaşık yüzde 45'ini oluşturuyor. Demir yolunda bütün iltisak hatlarını 2026'ya kadar tamamlayacağız. 12. Kalkınma Planı hedefleri doğrultusunda, 74,5 kilometresi TCDD, 141 kilometresi Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü (AYGM) tarafından olmak üzere toplam 215,5 kilometre ilave ederek, lojistik merkezlerinin, fabrika, sanayi, OSB ve limanlara bağlantılarının sağlanması amacıyla toplam iltisak hattı uzunluğumuzu 654 kilometreye çıkartılacak.

Demir yolunun diğer ulaşım modlarına göre daha güvenli, ekonomik ve çevre dostu olduğunu olması bu alanı cazip hale getiriyor. Konforlu, gürültüsüz, çevre dostu ve enerji tasarruflu sistemler kullanılarak demir yolunun yaygınlaştırılması gündemde. Bunları yapılırken, Avrupa ile Asya arasındaki yaklaşık 75 milyar dolarlık taşımacılık hacminden çok daha büyük bir pay alacağı hesap edilen Türkiye, yapılan yatırımlarla demir yolu taşımacılığının kalbi durumuna gelecek.

MESAFELER KISALIYOR YENİ YHT VAGON ALIMI GÜNDEMDE

YHT'lerle vatandaşlara konforlu seyahat imkanı sunulması ise ana hedef. Ankara-İstanbul, Ankara-Konya, Ankara-Eskişehir, Konya-İstanbul, Ankara-Karaman, İstanbul-Karaman, Eskişehir-İstanbul ve en son 26 Nisan 2023'te işletmeye açılan Ankara-Sivas hatlarında işletilen YHT'ler, ayrıca bölgesel trenler ya da otobüs bağlantılı kombine taşımacılıkla birçok şehre seyahat süresini önemli ölçüde kısaltıyor. Bu arada yeni YHT vagon alımı gündemde. Eski vagonların miadını doldurduğu belirtilirken, önümüzdeki süreçte yeni YHT vagon alımının gündeme gelmesi bekleniyor.

Son 22 yılda ciddi bir ulusal demir yolu endüstrisi oluşturuluyor. TÜLOMSAŞ, TÜDEMSAŞ ve TÜVASAŞ'ı, Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayi AŞ (TÜRASAŞ ) çatısı altında birleştirerek Türkiye'deki raylı sistem üretim süreçlerinde yeni bir ivme yakalandı.

TÜRASAŞ, Orta Doğu'nun en büyük raylı sistem araç üreticisi haline geldi. Bugüne kadar gelinen süreçte uluslararası standartlarda, yeni nesil lokomotifler, dizel ve elektrikli tren setleri, yolcu vagonları, yük vagonları, cer konvertörü, cer motoru, dizel motor, tren kontrol yönetim sistemi gibi ana, kritik ve alt ürünleri kendimiz üretiliyor.

TÜRKİYE, DÜNYANIN 10. HIZLI TREN İŞLETMECİSİ

Ulaştırma Bakanlığının verilerine göre Türkiye son 20 yılda dünyanın 10. hızlı tren işletmecisi ülkesi haline geldi. 2 bin 251 kilometre hızlı tren hattı inşa edildi. Çalışmaları devam edenler de var. Bular arasında Ankara ve Konya'yı Akdeniz'e bağlayacak olan hat üzerinde çalışmalar sürüyor. Kars-Iğdır-Aralık-Dilucu demir yolu hattının fiziki olarak bu yıl yüzde 10'unu hayata geçirilecek, proje 2028'de tamamlanacak.