İslam âlemi için büyük önem taşıyan Kurban Bayramına bizleri ulaştıran yüce rabbimize sonsuz şükürler olsun. 28 Haziran Çarşamba günü sabah başlayıp 01 Temmuz Cumartesi akşamına kadar 4 gün devam edecek olan kurban bayramının en önemli ibadeti kurban kesmektir. Kurban Bayramında bir taraftan ibadetimizi yerine getirirken bir taraftan da çevremizi kurban etmeyelim. Unutmayalım ki Allah temiz olanı sever. Temizlik imandandır.

Dinî bir terim olarak kurban, sözlükte “yaklaşmak, Allah’a yakınlık sağlamaya vesile olan şey" anlamında kullanılıyor. Kurban, “ibadet maksadıyla belirli bir vakitte belirli şartları taşıyan hayvanı usulünce uygun olarak kesmeyi ve bu amaçla kesilen hayvanı” ifade ediyor.

Kurban bayramlarında kurban kesimi sırasında insan sağlığı, hayvanların acı çekmemesi ve çevrenin korunması açısından meydana gelebilecek olan tehditlerin önüne geçmek, kurbanlık hayvanların satışından, kesimine ve etlerin tüketilmesine kadar geçen süreçte bir takım önlemlerin, tedbirlerin ve hazırlıkların yapılmasını zorunlu kılmaktadır

Ülkemizde kurban hizmetleri, 18.08.2002 tarih ve 24850 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren: “Kurban Hizmetlerinin Diyanet İşleri Başkanlığınca Yürütülmesine Dair Yönetmelik” çerçevesinde her yıl yayımlanan “Kurban Hizmetleri Tebliğine” göre hazırlanan Yönetim Planlarına göre yürütülmektedir. 2023 Yılı Kurban Hizmetlerinin Uygulanmasına Dair Tebliğ 25 Mayıs 2023 tarih ve 32201 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

Söz konusu tebliğin amacı; Kurban Bayramı’nda kurban kesmek isteyen vatandaşların kurbanlarını, dinî hükümlere, sağlık şartlarına ve çevre temizliğine uygun olarak, hayvana en az acı verecek şekilde bizzat kesmelerine veya vekâlet yoluyla kestirmelerine yardımcı olmak için tedbirler alınması ve bu tedbirleri toplumun tüm kesimlerine duyurmaktadır.

Tebliğe kapsamında geçtiğimiz günlerde, Valilikler (Kaymakamlıklar) bünyesinde müftülüklerin koordinasyonunda oluşturulan “Kurban Hizmetleri Komisyonu” marifetiyle gerekli düzenlemelerle > Yönetim Planları hazırlandı, kamuoyuna duyuruldu. Belediye, Sağlık Müdürlüğü, Tarım ve Orman Müdürlüğü, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürlüğü ile Türkiye Diyanet Vakfı temsilcisinden oluşan komisyon çalışmaları tamamladılar: Komisyonlar aldığı kararlarda;

“Salgın hastalıklar açısından dikkat edilecek hususlar; kurbanlık hayvan sevkleri ile ilgili alınacak önlemler; kurbanlık hayvanların yüklenmesi, taşınması ve boşaltılması ile ilgili hususlar; kurbanlık hayvanların sevkleri sırasında yapılacak kontroller; kurbanlık hayvan satış yerlerine yönelik alınacak önlemler; kurbanlık hayvanların kesiminde ve kesim yerlerinde dikkat edilecek hususlar; kurban hizmetleri kapsamında alınacak çevresel önlemler; çevre kirliliğine karşı önleyici tedbirler; kurban satışı ve kesimi yapılacak yerlerin fiziksel özellikleri ve uyulması gereken kurallar; denetim işlemleri ve cezai hükümler ile koordinasyon sağlanacak kurum ve kuruluşlar” belirlendi ve ilan edildi.

Nitekim ilimizde de Vali Yardımcısı Başkanlığında oluşturulan Konya İli Kurban Hizmetleri Komisyonu ve İlçelerde Kaymakamlıklar başkanlığında oluşturulan İlçe Kurban Hizmetleri Komisyonları konuyla ilgili toplantılarını tamamlayıp bu bayramında kurban ibadetinin en temiz ve en uygun şartlarda tamamlanması için gerekli tedbirleri aldılar, kurban kesim yerlerini belirlediler, yönetim planlarını kamuoyuna duyurdular.

Bize düşen görev yetkililerin uyarıların yerine getirmek olmalıdır. Kurban ibadetimizi yerine getirirken çevreyi kirletmemeye, kurbanlık hayvanlara eziyet etmemeye, idarenin aldığı kararlar kapsamında belirlenen yerlerde kurban kesmeye azami özen gösterelim. Bir taraftan ibadet yapacağız derken, bir taraftan da çevremizi kirleterek kul hakkı almayalım. Yoksa yaptığımız ibadetin manevi olarak fazileti ve rahmeti yerine getirilmediği gibi maddi cezalara da maruz kalabiliriz.

Tebliğde belirtilen Kurban hizmetlerinin denetlenmesi Kurul ve Komisyon üyesi kurum ve kuruluşlar ile kolluk kuvvetlerince yapılacaktır. Cezai işlemler ise İçişleri Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlıklarının ilgili birimleri ile Belediyelerce uygulanacaktır.

Denetimler sırasında; Çevre Şehircilik ve iklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 2872 sayılı Çevre Kanunu çerçevesinde her türlü çevre kirliliğine karşı 3.036 TL’den 293.188 TL’ye kadar idari para cezası; Tarım ve Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından ise 5199 sayılı Hayvanları Koruma kanunu çerçevesinde kurbanlık hayvanlara eziyet edilmesi halinde 1518 TL’den 15.918 TL’ye kadar idari para cezası uygulanabileceğini aklınızın bir ucunda bulunsun.

Malum bu bayramda da bir ya da iki gün içerisinde yüz binlerce hayvan kurban edilirken tedbir alınmadığı takdirde, halk sağlığı ve çevre sağlığı açısından bir takım problemlerin doğmasına da neden olabilir. Yolların kenarlarında, parklarda, bahçelerde, merdiven altı mekanlarda, sağlıksız koşullarda kesim yapılması telafisi mümkün olmayan sorunlara neden olacaktır.

Ayrıca özellikle kesim sırasında ortaya çıkan kan, sakatat, mide, bağırsak içeriği ve kullanılmayan kısımların gelişi güzel bir şekilde çevreye atılmaması; akarsu ve derelere bırakılmaması kanalizasyona dökülmemesi, kesim yerlerinin yıkanması dezenfekte edilmesi, sağlık ve temizlik şartlarına riayet edilmesi atıkların yasal mevzuatları çerçevesinde bertaraf edilmesi gerekir.

Bu konuda bireylerin kendi tedbirlerini almalarının yanı sıra başta belediyelerimiz olmak üzere ilgili kurumların yetkililerinin kurban bayramı süresince denetimlerini aralıksız sürdürmeleri, zabıta ve çevre temizlik işlerinin zamanında yapılması gerekir.

Özellikle sıcak hava da dikkate alınarak, çöp kutularının zamanında boşaltılması kesim yerlerinin temizlemesi, dezenfekte edilmesi büyük önem arz etmektedir. Şayet gerekli tedbirlere uyulmaz ise çevrenin kirlenmesi ile birlikte çevre ve insan sağlığının zarar görmesi kaçınılmazdır.

Sonuç olarak kurban keserken çevremizi kurban etmeyelim. Bu vesile ile Kurban bayramınızı tebrik eder, hayırlara vesile olmasını dilerim. Kalın sağlıcakla.