Dünya petrol başta olmak üzere, doğalgaz, uranyum ve kömür gibi enerji kaynaklarında yaşanan arz ve fiyat krizleriyle boğuşmaya devam ediyor.

Bu kaynaklar küresel ekonomi içerisinde en fazla etki oranına sahip olan petrol fiyatlarındaki ateş ise (ABD gibi birçok ülkenin stratejik petrol rezervlerinden her gün piyasalara satış yapıyor olmasına rağmen) bir türlü söndürülemiyor.

Ve gariptir ki; petrol fiyatlarındaki yukarı yönlü ivme en çok ihracatçı konumdaki Batılı ülkeleri negatif etkilerken (tabii bunlara Çin ve Japonya’yı da eklemek gerekir), yine bu ülkelerin yaptıkları hamleler ile düşme trendine giren fiyatlar yeniden yükseliyor!

*

Nasıl mı?

Geçen hafta AB Konseyi Rus petrol ve petrol ürünlerine yönelik, ithalatı belli bir dönem dâhilinde sıfırlamaya yönelik yeni ambargo paketleri üzerindeki çalışmalardan bahsetti.

Ayrıca yine geçen hafta perşembe günü ABD Senatosunun ilgili komitesi bütün OPEC üyelerini etkileyecek ve bu ülkeleri küresel piyasalara ve ABD’nin çıkarlarına zarar vermek suçuyla cezalandırabilecek bir yasa tasarısını (NOPEC tasarısı olarak kısaltalım) kabul etti.

Ve (varil başına) 105 $ seviyelerine inen Brent petrol fiyatları yeniden 110 $’ın üzerine çıktı. 

*

Bu ne anlama geliyor? Aslında bu girişimler pek de uygulanabilir reel adımlar gibi görülmese de; ilgili ülkeler niçin halen bu bağlamda kendilerine zarar verebilecek olan riskli stratejiler izleyebiliyor?

*

AB ile başlarsak;

Örneğin petrol ve petrol ürünleri anlamında (özellikle yarı rafineri ürünleri için) Rusya’ya %50’den fazla bağımlılığı olan ve bundan kısa vadede kurtulması imkânsız olan AB niçin bu minvaldeki (uygulanamaz ve sert) söylemlerle enerji kaynaklı enflasyon oranlarını daha da fazla arttırmak ister ki? Ayrıca doğalgaz ithalatı konusunda da tutarsız-politik söylemleri sebebiyle başarısız olmuşken!

Buradan çıkarılabilecek yegâne sonuç;

-Yaşanan gerilimi üzerinden atamayan, endişeye kapılan ve korkan,

-Kafası karışık,

-Çok sesli karar mekanizmalarında boğulan ve bu sebeple reel anlamda uygulanabilirliğe dikkat etmeden politik söylemlerde bulunan,

-Ve söylemleri akabinde daha da fazla zarar gören,

-Kendisi için enerji maliyetlerinin iyice kabardığı bir AB ile karşı karşıya olduğumuzdur!

*

ABD için ise;

-Yükselen enerji fiyatları sebebiyle zarar görse de, en azından yerli petrol ve doğalgaz sektörlerini güçlendirmeyi başaran ve bu sayede en büyük petrol üreticisi konumunu elde ederken, en büyük LNG ihracatçıları arasında da yerini alan,

-Yükselen enerji fiyatları ile en büyük rakibi Çin’in büyüme hedeflerini dizginlemeyi sağlayan,

-Eski en büyük rakibi Rusya’yı tam anlamıyla yalnızlaştıran ve hedefleri doğrultusundaki küresel oyun dinamiklerinin dışına iten,

-Pandemi döneminde ucuza doldurduğu stratejik petrol rezervlerini yüksek fiyattan satmaya başlayan,

-AB’yi enerji ve güvenlik anlamında çok daha fazla kendisine bağlayan,

-NOPEC tasarısı ile OPEC ve hatta OPEC+ ülkelerini tehdit edebilme kartını (kullanmayacak olsa dahi) eline alan ve bu bağlamda dış politikasını destekleyecek argümanları masaya süren,

-Mevcut küresel krizleri bu bağlamda fırsata çevirmeye çalışabilecek olası OPEC+ üyelerini ve Çin, Hindistan, Rusya gibi ülkeleri de farklı açılardan sıkıştırabilecek zemini oluşturan,

-Dolayısıyla ne yaptığını bilen ve krizin fırsatlarını kullanan bir ABD dikkat çekmektedir.

*

Sonuç olarak,

AB gerçekten Rus petrol ve petrol ürünlerini sıfırlayacak yeni yaptırım kararları alabilecek midir?

-HAYIR!

Alsa bile uygulamaya geçirebilecek midir?

-HAYIR!

Peki, bu söylemler yüzünden daha fazla itibar kaybedecek ve zarar görecek midir?

-EVET!

Zarar görse de, fayda sağlayabileceği farklı argümanlar hazırlamış mıdır?

-HAYIR!

ABD NOPEC tasarısını kabul etse dahi uygulamaya koyacak mıdır?

-HAYIR!

Uygulamaya koymasa da, bu tasarıyı dış politikasında aktif ve etkin olarak lehine kullanabilecek ve sonuç alabilecek midir?

-EVET!

Suudi Arabistan öncülüğündeki OPEC, NOPEC karşısında, piyasaları altüst edecek nitelikte sert bir karşı-adım atabilecek midir?

-HAYIR!