Eski türkçede "bay" zengin ve soylu demek, Baykuş, yani soylu ve zengin kuş demek.

Osmanlı’da baykuşun yeri çok ayrıdır. Türk mimarisinin en önemli ismi olan Mimar Sinan baykuşları inşa ettiği camilerde figür olarak kullanmıştır. Dikkatli gözlerden kaçmayan bu detayın sebebi ise eski Türk, Mısır ve Yunan medeniyetinde baykuşun bilge olarak adlandırılmasıdır. Bu figürleri de camilerde kullanmıştır. Ayrıca Mimar Sinan Üniversitesi’nin logosu da baykuştur.

Bir adam Hz. Ömer'e gelir, geçmiş peygamberlerin kitaplarında okuduğum en acayip şeyi sana haber  vereyim. Bir peçeli baykuş, Süleyman aleyhisselâmın yanına geldi, selâm verdi. Hz. Süleyman selâmını aldı. Sonra aralarında şöyle konuşma geçti:

“Ey baykuş, neden topraktan bitenlerden yemezsin?”

“Hz. Âdem topraktan biten şey (buğday) sebebiyle cennetten çıkarıldı.” dedi.

“Niçin su içmezsin?” diye sordu;

Çünkü Nûh aleyhisselâmın kavmi suda boğuldu.” dedi.

“Neden îmar edilmiş mâmur yeri terk edip harabeleri mesken tutarsın?”

“Harabeler Hz. Allah’ın mirasıdır, ben de Hz. Allah’ın mîrâsında otururum.

“Harabe üstüne konduğunda ne dersin?”

“Burada yiyip içerek geçinenler hani nerededir?” derim.

“Ya îmar edilmiş yer üzerinden geçsen ne dersin?”

“Yazık Âdemoğluna ki önünde nice güçlükler varken nasıl rahat uyumaktadır?” derim.

“Gündüzleri niçin çıkmazsın?”

“Âdemoğlunun kendisine ettiği zulmün çokluğundan…” dedi.

“Öterken ne dersin?”

“Ey gafil, âhiret yolculuğun için azık hazırla! derim ve ‘Subhane hâlikun Nur” diye zikrederim.” dedi.

Bunun üzerine Hz. Süleyman (a.s.) şöyle buyurdu: “Kuşlar içinde insanoğluna bu kadar güzel nasihat eden ve bundan daha şefkatli olanı yoktur. Câhillerin ondan nefret etmeleri, onu uğursuz saymaları ne acayip şeydir...”

Hz. Süleyman ödüllendirdiği için, baykuş hiç yiyecek aramaz, kısmeti hep ayağına gelir.

Antik Yunan'da baykuşun ordunun da koruyucusu olduğuna inanılarak, savaş sırasında ordunun üzerinden uçan baykuş zafer işareti olarak kabul edilmiştir.

Atina’nın ilk sikkesini M.Ö. VI. Yüzyılın ortalarında kullanmaya başladığı, basım için gerekli olan gümüşün Atina’nın Laurion madenlerinden sağlanmaya başladığı, artan tahıl ihtiyacını etkin bir biçimde  karşılayacak olan paranın önemli bir sermayeye dönüştüğü, yüzyılın sonlarına doğru sikkelerin bir yüzünde Athena’nın başının, diğer yüzünde ise tanrıça için kuş olan baykuş figürünün bulunduğu ve bu tasarım üç yüzyıl boyunca hiç değişmemiştir.

Antik Yunan, eski Türkler, Osmanlı, Selçuklu bütün medeniyetlerde baykuş önemlidir, sebebi de Hz. Süleyman’dır.

Koleksiyonumda bulunan imparator Athena'nın sikkesi, ön yüzü kendi, arka yüzü baykuş.