Times dergisi 26 Nisan - 3 Mayıs 2021 haftalık dergi kapaklarında kıtaların üzerinde yanan kibritler gösterildi.

Orman yangını, doğal ya da insani sebeplerden ortaya çıkan yangınların ormanları kısmen veya tamamen yakmasıdır. Bazen yüksek sıcaklık gibi doğal sebeplerle çıkan yangınlar ile sigara, tarımsal ürünler nedenli çıkan insan kaynaklı yangınlar vardır.

İklimsellik, küresel ısınma, kuruluk, yangınların yayılması, büyümesi, sabotaj gibi konularında ormanlarımız maalesef açık hedef halindedir.

Kısa zamanda tutuşan yerlerde yangınlar hızla yayılıp özellikle yerleşim yerlerini tehdit ederek can ve mal kayıplarına neden olmaktadır.

Yapılması gereken bazı öneriler:

1. T.B.M.M. Milli güvenlik durumu olan orman yangınları için acilen toplanmalıdır.
2. Etkin planlama için, tarım orman Bakanlığı, İç İşleri Bakanlığı, yerel yönetimler, AFAD, AKUT, vb. kriz masası oluşturulmalı, yangın müdahale planları hızlandırılmalıdır.
3. Yurdumuzdaki Maki ve Kızılçam gibi yangına hassas ormanların %99 i belirli bir zamanda doğrudan faaliyete kapatılarak en küçük bir olumsuz durum, sabotajlar ciddi şekilde cezalandırılmalı
4. Ormanların yangın denetim ekip sayılarının belirli dönemlerde artırılmalı
5. Etkin takip için Drone, S.İ.H.A. sistemlerinden daha etkin faydalanılarak, en azından yangın çıkış zamanın erken saptanılmalı, henüz yangın başlama aşamasında etkin mücadele ile yangının önlenmesi.
6. İtfaiye teşkilatının bazı araçlarının orman içi yerlerde bulundurularak hava desteği ile takip edilen yangınları büyümeden erken müdahale ile söndürülmesi.
7. Çok büyük hidrolik ve eksantrik pres mekanizmalarının malzeme mühendisliği ile oluşturulan üst düzey enjektörler ile 1 - 2 km çapında yapay yağmur oluşturulabilecek sistemlerin üretilmesi.
8. Yangına hassas bölgelerde ivedi sulama göletleri oluşturulması.
9. Her bir orman metrekaresi haritalanarak orman yoğunluğu tespit edilmeli, risk analizlerinin yapması ile, yangın önleme, müdahale, çalışmalarına hız verilmeli.
10. Yangınlara etkin müdahale için orman içinde araç güzergâhları oluşturulmalı, orman içi yollar yapılmalıdır.
11. Orman güzergâhında su aktarımı projeleri varsa orman içi yollara yangın hidrantları yapılmalı, yangın halinde kara araçları daha etkin kullanılmalıdır.
12. Havadan izlemelerle ormanlık alanlarda oluşan anormal insan hareketliliği durumları hızlı bir şekilde engellenmelidir.
13. Hava araçları ile orman sıcaklıkları anlık takip edilerek anormal sıcaklığa ulaşan yerlerde yangın henüz çıkmadan soğutma çalışmaları yapılmalıdır.
14. İlk müdahalede ekonomik olarak fazla giderler oluşabilmektedir. Oluşabilecek can ve mal kayıpları göz önünde bulundurularak ilk müdahalenin daha yüksek tutularak büyük yangınların önüne geçilmesi gerekmektedir.
15. Orman yangınlarında caydırıcı cezalar acilen yasama ve yürütme organları ile düzenlenerek yürürlülüğe konulmalı.
16. Yangınlarla mücadele için sürü drone teknolojisine ağırlık verilerek otonom sistemlerle yangınlarla mücadelede sürdürülebilirlik hususuna ağırlık verilmelidir.
17. Özellikle Karabük, Bursa gibi yerleşim yerleri ile ormanlar arasında belirli bir tampon bölge bırakılarak yangına daha hassas bitkiler, ağaçlar ekilmelidir.
18. Ormanlar büyük planlamalarla, çok büyük yangınlara karşı gerekiyorsa karasal boşluklar bırakılmalı, kuru ağaçlar ve yerler temizlenmeli yangına müsaade etmeyen hassas ağaçlar ekilmesine önem verilmeli.
19. Orman içlerinde ağaç çeşitliliği arttırmalı, yangın ilerlemesini durduran ağaçlar orman içlerinde ekilmelidir.
20. Yeterli su imkânı bulunan, fakat yanmaya karşı hassas ormanlarda belirli aralıklarla büyük su depolarının oluşturulması ve kara araçlarına su naklinin sağlanarak yangınlarla mücadelenin sürdürülebilir hale getirilmesi gerekmektedir.
21. Beton pompaları gibi bazı makinelere gerekli aparatlar ve uyumlu mekanizmalarla yangınlara karşı kullanılabilirliğinin sağlanması.
22. Kritik alt yapılar, otoyollar, binalar, yerleşim yerleri, güç santralleri, fabrikalar vb. yerler civarında oluşabilecek olumsuzluk durumları için acil müdahale edebilecek, özel ekipler ve ekipmanlar bulundurulmalıdır.
23. Acilen her yıl periyodik olarak yanan ağaçlar kadar uygun ağaç dikme mevsiminde yanan ağaç sayısının en az 10 katı sivil toplum örgütleri ve halkın katılımı ile seferberlik haline getirilerek dikilmelidir.
24. Yangınlar hakkında bilinç arttırmalı, senede bir hafta yangın bilinçlendirme haftası olarak seçilmeli orman ve bölgesel faaliyetler yapılarak toplum bilinci en üst düzeye çıkarılmalıdır.

Bazı özel önlem ve çalışmalar ile ormanlarımız ekonomiklik hususu da göz önünde bulundurularak etkin olarak korunabilmektedir. Hava araçları ise orman yangınlarını söndürmek için olmazsa olmaz araçlardır. Gerekirse çevre ülkelerle birçok ülkenin katılımı ile ortak anlaşmalar, çalıştaylar düzenlenmeli ve ormanların korunması için maksimum önem verilmelidir.

Lütfen önerileriniz varsa yorum kısmında sizde yazabilirsiniz.

‘’Kıyametin koptuğunu görseniz de elinizdeki fidanı dikin’’ Hz. Muhammed (s.a.v.)