Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığınca, Ankara'da, "Hazırlık, Müdahale ve İyileştirme" temasıyla Stratcom Afet İletişim Forumu düzenlendi.
Birleşmiş Milletler (BM) İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi Latin Amerika ve Karayipler Direktörü ve Türkiye'de BM Deprem Müdahale Saha Koordinatörü olarak görev yapan Shelley Cheatham, "Kriz anlarında iletişim" konusunda yaptığı konuşmada, son on yılda dünyada iklim değişikliği kaynaklı çok sayıda afet yaşandığını belirterek, bu gibi durumlarda güvenilir ve zamanında bilgi paylaşımının önemine dikkati çekti.
Acil durumlarda bilginin hayati önem taşıdığını aktaran Cheatham, bu bilgilerin hayat kurtarmak için karar vericilere rehberlik etmede vazgeçilmez rol oynadığını ve kriz anında karar vericilerin sadece devlet yetkilileri olmadığını ifade etti.
Cheatham, vatandaşların kriz anlarında sosyal ağlardaki iletişimden kaçınması gerektiğini söyleyerek, "Bir krizde iletişim ağları, bilgiye ve iletişime her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyduğumuz anda ortadan kaybolabilir." dedi.
Acil durumlarda internet ağlarını meşgul etmenin en önemli mesajların gözden kaçmasına neden olabileceğini vurgulayan Cheatham, "Sosyal hizmetin temelini oluşturan bilgi yönetimi ve iletişim, dünyanın en büyük felaketlerinde sıklıkla karşılaştığımız krizleri koordine etmemizi ve savunmamızı sağlar." ifadesini kullandı.
Shelley Cheatham, kriz anında bir uydu görüntüsünün ve sismik sensörün müdahale çabalarının ilk dakikalarında ve saatlerinde kritik olduğunu söyleyerek, BM İnsani Yardım Koordinasyon Ofisinin doğal afet gibi ivedi eylem gerektiren durumlar karşısında nasıl davranılacağının belirlenmesi amacıyla oluşturulan bir kuruluş olduğunu hatırlattı.
Kahramanmaraş merkezli depremlerde Türkiye'nin daveti üzerine BM ekiplerinin 24 saatten az bir sürede Adana'ya ulaştığını söyleyen Cheatham, "Tarihin en büyük arama kurtarma operasyonuydu." ifadesini kullandı.
Cheatham, 70'i aşkın ülkeden gelen çok sayıda arama kurtarma ekibinin deprem bölgesinde hayat kurtarmak ve insani yardımların sağlanması için seferber olduğunu belirterek, farklı dillerde binlerce insanın hatta köpeklerin dahi arama kurtarma çalışmalarının parçası olduğunu hatırlattı.
Deprem bölgelerine yardımların doğru ve zamanında ulaşması için koordinasyon merkezleri kurulduğunu söyleyen Cheatham, depremlerden etkilenen bölgelerdeki ekiplerin nerede olduklarını gösteren haritalar ürettiklerini, derhal yardım edilmesi gereken bölgeleri saptamak için çok boyutlu değerlendirmeler yaparak bölgedeki ekipleri koordine ettiklerini aktardı.
"Çaresizlik anlarında insanlarla nasıl iletişim kurulduğu, o kişinin tüm hayatını etkileyebilir"
Son gelişmeler hakkında afetten etkilenmeyen bölgeleri bilgilendirmek için İngilizce ve Türkçe olarak durum raporları yazdıklarını kaydeden Cheatham, bölgedeki kuruluş ve yetkililerle çalışmaya devam ettiklerini dile getirdi.
Cheatham, gıda, yardım malzemeleri ve jeneratörleri taşıyan 176 kamyon dahil olmak üzere 11 milyon doları aşan bağışların hızla seferber edildiğini ifade etti.
Böyle durumlarda nelerin ihtiyaç olup olmadığını belirlemenin kritik olduğuna işaret eden Cheatham, şunları kaydetti:
"Şimdi en önemli gruba, sevdiklerini, okullarını, evlerini, geçim kaynaklarını kaybeden insanlara değinmek istiyorum. Felaketin etkisiyle iletişim gerçek bilginin ötesine geçebilir. Çaresizlik anlarında insanlarla nasıl iletişim kurulduğu, o kişinin tüm hayatını etkileyebilir. Acil müdahale ekipleri, hayatta kalanlar ve depremzedeler ve diğerleri aynı anda iletişim kurmaya çalışıyor olabilir. Neyin, kime ve hangi kanallardan iletilmesi gerektiğini belirlememiz oldukça kritik. Bu, sosyal medya, radyo ve acil durumlarda iletişim özel kanallar olabilir."
Cheatham, daha önce bazı ülkelerde yaşanan doğal afetlerde çeşitli televizyon, radyo kanalları gibi çeşitli medya araçlarının da arızalandığını, ancak bazı yerlerde internet erişiminin açık olması sayesinde bilgi akışı sağlanabildiğini hatırlatarak, iletişim kanallarının açık olmasının afetlerde oldukça önemli olduğunu vurguladı.
"Afetlerde, güvenilir, yerinde ve zamanlı bilgi; gıda, su ve barınma gibi hayat kurtarıcı"
Cheatham, iletişim ve toplum entegresinin önemli olduğunu ve bunların insanların psikolojik olarak afetlerle başa çıkmalarına yardımcı olmanın yanı sıra güvenlik, sakinlik, bağlılık ve umut duygusunu geliştirebileceğine işaret etti.
İletişim ve acil durumların, topluluk, diller, kültür, ekonomik koşullar, sosyal ağlar, medya, siyasi ve güç yapıları, normlar ve değerler gibi konular hakkında sağlam bir anlayış gerektirdiğini belirten Cheatham, kadınlar, çocuklar, engelliler, yaşlılar gibi belirli grupların bilgiye erişme ve bilgi sağlama konusunda belirli zorluklarla karşılaşıp karşılaşmadıklarına dikkat edilmesi gerektiğini ifade etti.
Cheatham, depremin hemen ardından insanların kayıp yakınlarını bulma, yardımlara nasıl ulaşabilecekleri, enkazdan kurtarılan kişilere neler yapılması gerektiği gibi birçok konu hakkında bilgi talebinde bulunabileceğinin altını çizerek, "Afetlerde, güvenilir, yerinde ve zamanlı bilgi, gıda, su ve barınma gibi hayat kurtarıcıdır. Bu nedenle şeffaflığa ve her taraftan bilgi paylaşımına ihtiyacımız var." değerlendirmesinde bulundu.
Bilginin güç olduğunu ve kolayca ihlal edilebileceğini söyleyen Cheatham, "Eksik bilgi ve yanlış bilgilendirme zaman ve kaynak kaybına neden olur, yanlış bilgilendirme daha da tehlikelidir. Tüm karar vericiler, bilgiye ihtiyaç duyar. Konuyla alakalı, zamanlı bilgiye (ihtiyaç duyarlar)." dedi.
Cheatham, bilginin, en üst düzey kararların alınmasında kullanılması, arama kurtarma ekiplerinin afetin ilk günlerinde nerelere odaklanılması ve ne tür yardımlar yapılmasına odaklanmasının yanı sıra en önemli olarak felaketten etkilenen insanları hayatları hakkında önemli kararlar alma konusunda güçlendirebileceğini sözlerine ekledi.
