Çeyrek, yarım, tam.... Altın çeşitleri ne anlama geliyor?

Uzun süredir artış seyrini sürdüren altın rekor üzerine rekor kırmaya devam ediyor. Vatandaşlar kazançlarını değerlendirmek adına en fazla güvenli liman olarak gördükleri altını tercih ederken, vatandaş en çok gram altını alıyor. 2025'in ilk gününden beri yüzde 16'lık değer artışıyla en fazla reel getiriyi veren altının türleri vatandaşlar tarafından merak ediliyor. İşte çeyrek, yarım ve tam altın çeşitlerinin özellikleri ve kökeni...

Altın Türlerinin Özellikleri ve Kökeni

Altın türlerinin isimleri bundan yüzlerce yıl öncesinin Osmanlı dönemine dayanmaktadır. Düğün ve özel günlerde hediye takı olarak takılan çeyrek, yarım ve tam altın gramaj bakımından birbirlerinden ayrılıyor.

Çeyrek Altın Nedir?

Altın fiyatlarının yükseldiği bu dönemde, en çok tercih edilen yatırım araçlarından biri olan çeyrek altın, hem güvenli liman olarak görülüyor hem de özel günlerde hediye olarak sıklıkla kullanılıyor.

T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından basılan çeyrek altın, 22 ayar olup 1,81 gram kulplu ağırlığa sahiptir. Has altın miktarı 1,605 gram olan çeyrek altının çapı ise 18 mm'dir. Ön yüzünde Atatürk’ün portresi ve etrafında yıldızlar ile defne yapraklı çiçeklerden oluşan çelenk motifi yer alırken, arka yüzünde “Türkiye Cumhuriyeti Darphanesi” ibaresi bulunmaktadır.

Yarım Altın Nedir?

Altın fiyatlarının sürekli dalgalandığı piyasalarda, yarım altın hem yatırım hem de hediye amaçlı en çok tercih edilen altın türlerinden biri olmaya devam ediyor. T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından basılan yarım altın, çeyrek altının iki katı değere sahiptir.

22 ayar olan yarım altın, 3,56 gram kulplu ağırlığa ve 3,21 gram has altın miktarına sahiptir. Çapı 22 mm olan bu altının ön yüzünde Atatürk’ün yıldızlarla çevrili bir portresi bulunurken, arka yüzünde ise basım tarihi yer almaktadır.

Tam Altın Nedir?

Altın yatırımı yapmak isteyenlerin en çok tercih ettiği seçeneklerden biri de tam altın. T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından basılan tam altın, çeyrek altının dört katı büyüklüğünde olup hem yatırım hem de özel günlerde hediye olarak sıkça kullanılıyor.

22 ayar olan tam altın, 7,21 gram kulplu ağırlığa ve 6,42 gram has altın miktarına sahiptir. Çapı 30 mm olan bu altının ön yüzünde, Atatürk’ün portresi yer alırken etrafı yıldızlarla ve defne yapraklı çiçek motifleriyle süslenmiştir. Arka yüzünde ise “Türkiye Cumhuriyeti Darphanesi” ibaresi ve basım tarihi bulunur. Kulpsuz olarak tedavüle çıkan tam altına, kullanım amacına göre sonradan kulp takılabilir.

Cumhuriyet Altını Nedir?

Cumhuriyet Altını, 22 ayar saf altından üretilen ve kulpsuz bir altın para olarak tanımlanabilir. Türkiye'de farklı ebat ve ağırlıklarda bulunan bu altın, devlet güvencesi altındadır. 234 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 2/b maddesine göre, basım yetkisi T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı'na bağlı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü'ne aittir. Cumhuriyet Altını, iki farklı kategoriye ayrılmaktadır: ziynet altın ve meskük altın. Halk arasında "Ata Altını" olarak bilinen meskük altın ile ziynet altın, ağırlıklarına göre beş farklı türde üretilmektedir.

Altındaki Ayar Konusu Nedir?

Altındaki ayar konusu ise herhangi bir alaşımdaki altın saflığı karat olarak ifade eder. Saf altın 24 karat diye ifade edilir. 24 ayar altın fazla yumuşak olası sebebiyle takıcılıkta kullanılmak için değildir. Türkiye'de kuyumculukta genellikle 22, 18 ve 14 ayarlık altın kullanılır. Ayar çeşitlerinde gram başı düşen altın miktarı ise 22 ayarda gram başına 916 mg, 18 ayarda 750 mg , 14 ayarda 583 mg altındır.

Genellikle dışsatım için kullanılan 21 ayar altında ise, 875 mg altın bulunur. 18 ayarlık altın alaşımları da içlerindeki gümüş ve bakır miktarlarına göre renk alır ve ayrılırlar. Örneğin; Yeşil altında %25 gümüş, sarı altında % 12.5 gümüş ve % 12.5 bakır, pembe altında % 0.6 gümüş ve % 19 bakır, kırmızı altında ise % 25 bakır bulunur.

BBN Ekonomi Servisi