Türkiye’de hükümetin, un ihracatını canlandırmak amacıyla gümrüksüz buğday ithalatına izin vermesi Ukrayna ve Rusya’daki ihracatçıya yaradı. Ukrayna’nın buğday ihracat fiyatı yükselmeye eğilimine girdi.
Rusya’nın yüksek proteinli buğday ihracat hesapları da değiştirdi. Türkiye’nin ithalatının önemli bir kısmını Rusya’dan yapacağı tahmini yapılıyor.
Un ihracı da canlanacak
Daha önce un fabrikaları ihtiyaç duydukları buğdayın yüzde 75’ini TMO’dan satın alıyor, kalan yüzde 25’ini ise ithal ediyordu. Yeni düzenlemeyle ihtiyaç duydukları miktarda buğdayı ithal edip, aynı miktarda un ihracatı yapabilecekler. Hedef, 2024/25 yüzde 41 azalan un ihracatını canlandırmak olarak ifade ediliyor.
Ukrayna buğdayı 6 dolar primli
Buğday ithalatına getirilen kısıtlamaların kaldırılması ve kısa bir süre mısır vergilerinin düşürülmesi, Ukrayna’nın Karadeniz limanlarındaki beslenme amaçlı buğdayı fiyatlarının ton başına 5-6 dolar artarak 235-238 dolar/tona çıkardı.
4 ayda 1.5 milyon ton ithalat
Ancak asıl faydayı Rus buğday üreticilerinin görmesi bekleniyor. Çünkü Türkiye’nin alımlarının önemli bir bölümünü Rusya’dan yapacağı tahmin ediliyor. Ancak yine de tedarik hacmi sınırlı olacak, çünkü başlangıçta Türk depolarına halihazırda ithal edilmiş olan Rus buğdayı kullanılacak ve haziran ayında Türkiye kendi hasadını yapmaya başlayacak. Yine de Rus sektör uzmanları, Türkiye’nin Mart-Haziran döneminde, çoğunluğu Rusya’dan olmak üzere 1.5 milyon ton buğday ithal edeceğini, 2024/25 pazarlama yılında toplamda ithalatın 4 milyon ton buğday olacağını tahmin ediyor. Bunun 3.8 milyon tonun Rus menşeli olması tahmin ediliyor.
ABD Tarım Bakanlığı’nın geçen ay yayınladığı raporda da, Türkiye’nin buğday son stoklarının, 2024-25’te 2,8 milyon tona düşeceği ve ithalatın ağırlıklı olarak Rusya’dan olmak üzere artırılacağına dikkat çekilmişti.
Ekonomim
