Konya’nın Akşehir ilçesinde bulunan ve ilçedeki tek Osmanlı Cami olma özelliğini taşıyan Hasan Paşa (İmaret) Camii tarihiyle yoğun ilgi görüyor.
EVLİYA ÇELEBİYE AİT EL YAZISI VAR
Caminin giriş kısmında yer alan kitabeden, yapının Hasan isimli bir vezir tarafından 1510-1511 tarihinde tamamlandığı anlaşılmaktadır. Akşehir’deki tek Osmanlı Cami’sidir. Kesme taşlardan oluşan yapının, tek büyük kubbesi sağırdır. Dört köşesinde askılık görevi yapan kubbecikler yer alır. Hasan Paşa İmaret Cami girişinin sol tarafındaki ilk sütunun aşağısında tunç bileziğin üzerinde Akşehir’e uğrayanların yazıları bulunmaktadır. Bunlardan Evliya Çelebi’ye ait el yazısı dikkat çekmektedir.
İLÇEDE EN İYİ KORUNAN OSMANLI CAMİ
Kileci Mahallesi, İmaret Sokak’taki cami hâlen ibadete açıktır. Vaktiyle etrafında bir imaret ve mektep bulunan cami, ilçede en iyi korunan Osmanlı yapılarından birisidir. Kitabesine göre Rumeli Beylerbeyi Abdülhayoğlu Hasan Paşa tarafından 916/1510 yılında yaptırılmıştır. Caminin giriş cephesi önündeki, geç dönemde inşa edilen şadırvanı da sağlam ve kullanılmaktadır. Kesme taştan yapılan cami, kare planlı bir harime, üç kemerli bir son cemaat mahalline ve tek şerefeli bir minareye sahiptir.
KLASİK OSMANLI MİMARİSİNİ TAŞIYOR
Son cemaat mahallinin orta bölümü çapraz tonoz, yan bölümleri ise kubbe ile örtülüdür. Tonoz ve kubbeler dört mermer sütun ile desteklenmiştir. Mahallin zemini 0,60 m yükseklikte seki şekline getirilmiştir. Soldaki birinci sütunun bronz kaide halkasında Evliya Çelebi’nin ziyaretiyle ilgili bir kitabe vardır. Orta kemerin geniş ve yüksek oluşu ile Klasik Osmanlı yapılarını hatırlatmaktadır. Ancak tonoz ve kubbelerin içi, geç devir kalem işi bitkisel motiflerle süslenmiştir. Son cemaat mahallinden abidevi bir cümle kapısıyla harime girilir. Basık kapı kemerinin üstünde beyaz mermer üzerine sülüs hatla yazılmış on satırlık Arapça kitabe yer almaktadır.
VAKİT GEÇMEDEN NAMAZA ACELE EDİNİZ
Cümle kapısı iki kanattan oluşmaktadır. Yukarısında sülüs hatla iki satırlık yazı işlenmiştir. Sağ kanatta; “Vakit geçmeden namaza acele ediniz”; sol kanatta ise: “Ölüm gelmeden önce tövbe için acele ediniz” hadisi yazılıdır. Kare planlı harim köşelerde on altı dilimli tromplar üzerine oturur.
Kubbe içi ve son cemaat mahalli 1949 yılında Gaziantepli Müslim Gökçek tarafından kalem işi motiflerle süslenmiştir. Mihrap, güney duvarı ortasına yerleştirilmiş beş kenarlı bir niş şeklindedir. Mermerden yapılmış olup mukarnaslıdır. Mihrabın üstüne sülüs ile yedi satırlık bir kitabe nakşedilmiştir.
Mermerden yapılan minber sadedir. Mahfil harim girişinin üstünde yer almaktadır, önde sekiz ahşap desteğe oturur ve Ulu cami mahfili ile bir benzerlik göstermektedir. Geç dönemde yapılmış olduğu anlaşılmaktadır. Kapı ve pencere kanatları 16.yüzyıl ahşap sanatının nadir örnekleri olup üzerlerinde ayet ve hadislere yer verilmiştir.
