Şırdan Nedir?
Görüntüsü ereksiyon halindeki erkeklik organına benzediği için itici gelen ama yine sırf bu nedenden ötürü afrodizyak etkileri olduğu düşünülen bir çeşit sakatat yemeğidir.
Sakatat yemeği olmasının nedeni, geviş getiren hayvanlarda sindirilmiş besinlerin bir kez daha mide suyuyla sindirildiği dört bölümlü midenin dördüncü bölümüne verilen isimden gelmesi ve içerisinin çeşitli baharat ve pirinçle doldurularak dolma haline getirilmesi ile yapılır.
Geviş getiren hayvanlarda midenin bölümleri şu sırayla gider; İşkembe, borkenek, kırkbayır ve tabii ki şırdan. İşte şırdan bu son aşamayı temsil eder.
Şırdan, midenin bir bölümüdür. Aynı zamanda sakatat yemeklerinden mumbar ve kokoreç gibi, Adana'da sıkça tüketilen ve Adana'nın yöresel nitelikteki yiyeceğidir. Şırdan olarak anılsa da asıl adı "şırdan dolmasıdır". Bu dolma hazırlanırken genelikle kuzunun şırdanı tercih edilir. Şırdan, Adana'da, "adana kebap" ve "şalgam" kadar yaygın olan bir yiyecek olmasına rağmen Adana dışında pek bilinmeyen bir yiyecektir.
Şırdan Hayvanın Neresinden Yapılır?
Koyunun 4 midesinden biri olan şırdanın temizlenip içine baharatlı pirinç doldurulup dikilip pişirilmesiyle hazırlanır. Yenirken üzerine tuzlu kimyon ve pul biber serpilir. Şırdancılık Adana'da neredeyse başlı başına bir sektördür. Adana'da kesilen koyunların şırdan ihtiyacını karşılamadığı için başka şehirlerden çiğ şırdan getirtilmektedir. Yaz veya kış fark etmez, her köşebaşında bir şırdancı mutlaka vardır.
Şırdan Nasıl Yapılır?
Şırdan Dolması Tarifi İçin Malzemeler
4 adet şirdan
3 su bardağı pirinç
3 adet soğan
1 yemek kaşığı biber salçası
2 çay kaşığı tuz
2 çay kaşığı karabiber
2 çay kaşığı kimyon
2 çay kaşığı kırmızı pul biber
Şırdan Dolması Tarifi
İçi temizlenmiş şırdanların önce her iki yüzü de soğuk suyla, sonra sıcak suyla defalarca yıkanır. İyice temizlendikten sonra bir kaç saat tuzlu ve limonlu suda bekletilir ve yeniden yıkanır.
Soğanlar küçük küçük doğranır. Pirinç ve diğer malzemeler eklenerek karıştırılır.
Malzemeler, şırdanlara el yordamıyla doldurulur. Bütün şırdanlar doldurulduktan sonra tencereye yerleştirilir. 60 dakika pişirilir, üzerine bolca kimyon dökülerek servis edilir. Afiyet olsun.
Ancak Şırdan’ın İşkembe’den sonra bu denli meşhur olmasının nedeni elbette bu muzip görüntüsünün yanı sıra lezzeti. Genelde içine İşkembe Dolması ile aynı malzemeler doldurulur; pirinç, kıyma, soğan ve baharat. Sonra da her dolmaya yapıldığı gibi suda haşlanır… Ancak garip görüntüsü nedeniyle iç dolgusu da farklı sanılır. Geniş kısmının altı kalınca bir iple dikilir ve böylece iç dolgusunun dışarı taşması engellenir.
Özellikle Adana’lılar tarafından sahiplenilmiş bu özel sakatat yemeğini İstanbul’da sayılı yerde bulabilirsiniz.
