Asgari BBM
* Yılın son 2 haftası en çok konuşulan asgari ücret zammı oldu. Türkiye’de ücretli çalışanların %46,7’si asgari ücret ve altında kazanıyor. 2 Asgari ücret ve altında kazananların oranı ise %87,3'e ulaşarak, asgari ücret fiilen ortalama ücret haline geldi. Asgari ücretlilerin oranı 4 yılda %33,8’den %46,7’ye çıktı. Ekonomi nedir, yoksullar ve zenginlerin bitmeyecek savaşı. Yoksul %50'nin payı %2,8 iken zengin %1'in payı ise %35,1. Zengin %10'luk kesim servetin %68,4'üne sahip. Son 10 yılda servet eşitsizliği arttı. Bu sosyal ve sınıfsal gerçek oldu. Asgari ücreti de iş cinayetlerini de vergileri de bu açıdan değerlendirmek lazım. Servet raporuna göre dünyada dolar milyoneri sayısı 60 milyona ulaştı. Türkiye’deki dolar milyoneri sayısı dünya ortalamasından hızlı arttı. Geçen yıl milyoner sayısı en çok artan ülke %8,4 ile Türkiye oldu. Türkiye'de 68 bin dolar milyoneri var. 2024’te 7 bin kişi daha dolar milyoneri oldu.
* Asgari ücret kesim temsilcilerinin açlık ve yoksulluk sınırlarını, işveren temsilcilerinin üretim maliyetlerini ve hükümet temsilcilerinin de bütçe imkânlarını dikkate alarak ortaya attıkları görüşleri var. Hiç kuşkusuz bu görüşler ortaya konulurken taraflar 2025 yılında yaşanan enflasyonu ve 2026 yılının enflasyon tahminlerini göz önünde bulunduruyorlar. Açlık sınırı 4 kişilik bir ailenin, sağlıklı ve dengeli beslenebilmesi için bir ayda gıda için yapması gereken asgari harcama tutarını tanımlamaktadır. Yoksulluk sınırı ise 4 kişilik bir ailenin, gıda, giyim, konut kira, elektrik, su, yakıt, ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapması zorunlu aylık harcamalarının toplam tutarını ifade eden yoksulluk sınırı, yeterli hayat standardında yaşayabilmek için gerekli olan minimum gelir miktarı olarak kabul ediliyor. 2025 yılında asgari ücret 22.104 lira olarak belirlendi ve yıl boyunca aynı kaldı. 2025 yılsonu enflasyonu tahminen %30 civarı gerçekleşecek. Bu yılbaşında 22.104 lira olan asgari ücretin 2025 yılında %30 yani 6.631 lira satın alma gücü kaybına uğradığı anlamındadır. 2026 yılı için orta vadeli programda tahmin edilen enflasyon %16. Bu da asgari ücretin bu kaybı karşılayacak şekilde belirlenmesi gerektiği anlamına geliyor. Bu durumda 2025 yılı için belirlenen 22.104 liralık asgari ücrette 2025 yılı süresince ortaya çıkan satın alma gücü kaybını giderebilmek için 22.104 lirayı % 30 artırmak gerekir. Ardından elde edilen tutarı, 2026 yılında yaşanması beklenen %16’lık enflasyon kadar artırmak gerekir ki asgari ücretli, 2026 yılı başında alacağı ücrette, yıl süresince yaşanacak enflasyon nedeniyle ortaya çıkacak satın alma gücü kayıplarından etkilenmesin. Buna göre asgari ücretin 33.333 liradan aşağı belirlenmemesi gerekir. Bu hesaplamada bile eşlerin ikisi de asgari ücretle çalışsa ellerine geçecek gelir 66.666 lira 4 kişilik ailelerinin yoksulluk sınırını aşmasına yetmez. Emeklilerin maaşları da var. Mevcut durumda en düşük emekli aylığı 16.811 lira. Bu ücret, açlık sınırının yarısı düzeyinde bulunuyor.
*Sonuç olarak, ekonomisi bize benzeyen Arjantin kronikleşen sorunlarını aldığı tedbirle aştı. Kamu harcamasını düşürdü, devlette israfı bitirdi ve enflasyonu 1 yılda %292’den %31’e indirdi, şimdi %10’a indirmeyi amaçlıyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, yapısal dönüşümlerde de enerji alanında önemli adımlar attık.
Tarımdaki bütün destekleme sistemimizi destekleyen kararlar aldık. 2026 yılı ciddi bir kırılma yılı olacak. Daha güçlü bir desteği göreceğiz dedi. Asgari ücret konusunda da açıklamada bulunan Yılmaz, asgari ücrete gelirsek esas iki muhatap işveren ve işçi. Bu işletmelerin vereceği bir ücret aslında. Kamu burada hakem konumunda. Ağanın eli tutulmaz. İsteyen işletmesinin şartlarına göre ne kadar çok verirse bundan memnuniyet duyarız. Yeter ki işletmeler sürdürülebilir olsun, istihdam korunsun. Asgari bahane bulma merkezi gibi kamu. Arjantin nasıl kurtulduysa biz de ülke olarak kamu yükünden kurtulmalıyız.
