Fasıllar Anıtı
Değerli okurlar bu haftaki yazımızda Hititlerden günümüze kalan Konya’daki bir başka anıt olan Fasıllar Anıtı’ndan bahsedeceğiz.
Hititler, dünya uygarlık tarihinde yaklaşık bin yıllık egemenlik döneminden günümüze devlet yapısını, sosyal, ekonomik ve dini hayatı yansıtan çeşitli somut kültür varlıkları bırakmışlardır. Konya’da da su kaynakları üzerlerinde veya yakınlarında Hitit Anıtlarını görmekteyiz. Bunlardan biri de Fasıllar Anıtı’dır.
Fasıllar Anıtı, Konya’nın Beyşehir ilçesinin Fasıllar köyünün batısındaki bir tepenin yamacında bulunmaktadır. Dünyanın en büyük kaya anıtlarından biri olma özelliğine sahip bu anıtı Hitit Kralı Muvattali'nin yaptırdığı bilinmektedir. Tek bir blok üzerine oyulmuş bu taşınabilir stel, küçük bir dağ Tanrısının üzerine basmış halde ayakta duran Büyük Tanrı’yı bir dağ tapınağında iki aslan arasında göstermektedir. Anıtın üzerinde bir tanrı, iki aslan ve birinci tanrıdan daha önemsiz olan ikinci bir tanrı betimlenmiştir. Büyük Tanrı sağ ayağını aslan üzerine, sol ayağını da dağ tanrısı üzerine basar halde betimlenmiştir. Dağ tanrısının hemen yanında bir diğer aslanın benzeri olan, ikinci bir aslan tasvirine de yer verilmiştir. Yekpare blok üzerine işlenmiş bu anıtsal eserin genişliği 2,75, yüksekliği 8 metredir. Bazalttan yapılmış olan bu anıt yaklaşık 70 ton ağırlığındadır. Çıkarıldığı taş ocağının yakınında bulunması, nihai yerinin burası olmadığına işaret etmektedir. Heykelin belli bölümleri detaylı işlenmiş, bazı bölümleri ise kabataslak yontulmuştur. Birçok Hitit anıtının doğal kaya yüzeylerine rölyef tarzında oyulmuş olmasına karşın Fasıllar anıtı yekpare bir kaya bloğu yontularak yapılmıştır. Eflatunpınar’daki figürler ve Alacahöyük ortostatları ile olan benzerlikleri nedeniyle MÖ. 13. yy’da, IV. Tuthaliya döneminde yapılmış olabileceği düşünülmektedir.
Anıtın yapılış hikâyesi ise daha ilginçtir. Hitit Kralı Muvattali ve Mısır Firavunu II. Ramses’ in Suriye’de egemenlik kurmak istemesi tarihte Kadeş Savaşı’nın yaşanmasına sebep olmuştur. Zorlu koşullarda, uzun süren bu savaşta, galibiyetin hangi tarafta olduğu kesin olarak belirlenememiştir. Kadeş Savaşı, Mısır ve Hitit kaynaklarında farklı sonuçlarla yer almış; her bir devlet kendisini “kazanan” olarak ilan etmiştir. Fasıllar Anıtı yaklaşık 3 bin 500 yıllık geçmişi ile Hitit Kralı Muvattali' nin bir bakıma bakış açısını gözler önüne sermektedir. Bu nedenle Fasıllar Anıtı’nın bu tarihi olayı Hititlilerin perspektifinden anlatmak amacıyla yapılmış olduğu düşünülmektedir. Kral Muvattali, bu anıtsal eserde Mısır Firavunu II. Ramses’e “Biz Galip Geldik” mesajı vermek istemiştir.
Devasal boyutta olduğu için yerinden taşınamayan anıtın imitasyonu yapılarak, Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi bahçesinde sergilenmektedir. Gelecek yazılarımızda Konya sınırlarında bulunan bir başka Hitit kültürü ve etkilerini paylaşmak üzere. Bilgiyle kalın.
Kaynaklar:
- Yiğit Erbil, Konya İli, Beyşehir İlçesi, Fasıllar Anıtı Ve Çevresi 2015 Yılı Arkeolojik Yüzey Araştırması Sonuç Raporu, Türk Tarih Kurumu.
- https://www.hittitemonuments.com/fasillar/index-t.html
