YENİ ORMAN YANGINLARI ÇAĞINA HAZIRLIKLI MIYIZ?

Küresel iklim krizi orman yangınlarının sıklığını artırıyor. Yüksek hava sıcaklıklarının etkisiyle beraber orman yangınlarının artma ihtimali yükseldi. Alınması gereken tedbirler önemli. Son yıllarda yaşanan iklim krizi ile birlikte sıcaklıkların yükselmesi, kuraklığın artması, sıcak dalgaları gibi meteorolojik ve iklimsel koşullar orman yangınlarının sıklığını ve maruz kalan bölgelerin sayısını arttırıyor.

*****

ORMAN YANGINLARININ PEK ÇOK SEBEBİ VAR

Orman yangınları havadaki oksijen, sıcaklık ve yakıt olarak adlandırılan orman tabanında bulunan otsu ya da ince yanıcı materyallerin belli bir oranda bir araya gelerek yanma reaksiyonu vermesi ile başlamaktadır. Son yıllarda yaşanan iklim krizi ile birlikte sıcaklıkların yükselmesi, kuraklığın artması, sıcak dalgaları gibi meteorolojik ve iklimsel koşullar orman yangınlarının sıklığını ve maruz kalan bölgelerin sayısını da maalesef arttırmaktadır.

ORMAN YANGINLARI ÇEVRE SORUNLARINA YOL AÇIYOR

Orman yangınlarının doğal yaşama ve yaban hayvanlarına öldürücü etkide bulunduğu gibi, yaşam alanlarının tahrip olmasına ve göçlere de sebep oluyor. Orman yangınları sadece orman alanlarına zarar vermekle kalmayıp, orman ürünleri üretimini etkilemekte aynı zamanda erozyon, kütle kaybı, su kaynaklarının bozulması, hava kirliliği, çölleşme, sel, heyelan, çığ gibi felaketlere neden olarak ekolojik dengeyi etkilemektedir.

Orman yangınları hava kalitesini olumsuz yönde etkileyerek atmosferde zehirli gazlar ve dumanların yayılmasına neden olurken bu yayılmanın sonucunda karbon salınımı artışına bağlı olarak küresel iklim sistemleri etkilenmektedir. Ormanlık alanların yakını ve çevresindeki yerleşim yerleri de yangından etkilenmekte ve bu durum insanların evlerini kaybetmesine, fiziksel ve ruhsal sağlıklarının etkilenmesine neden olmaktadır.

Resmi verilere göre Türkiye’de her yıl ortalama 2-3 bin arası orman yangını çıkarken, 7-8 bin hektar yani yaklaşık 11 bin futbol sahası büyüklüğünde orman yanıyor ya da zarar görüyor. Geçtiğimiz yıl ise sadece 28 Temmuz-12 Ağustos döneminde 54 ilde 250’den fazla orman yangını çıktı ve yaklaşık 150 bin hektarlık bir alan zarar gördü. İklim değişikliğinin de etkisiyle sayısı, şiddeti ve ölçeği artan orman yangınları tüm Akdeniz ülkelerinde eş zamanlı şekilde yaşandı. Ülkemiz bu yangınlarda insanlarımızla beraber on binlerce canlının ve eşsiz bir değer olan orman kaybının üzüntüsünü yaşadı. Ekosistem hizmetleri hariç doğrudan ekonomik kaybın milyarlarca TL civarında olduğu tahmin ediliyor. İklim değişikliğiyle ilgili tahminler 2022 ve sonrasında da büyük yangınların gerçekleşme ihtimalini gözler önüne sererken sıcak hava dalgalarına bağlı olarak uzun ve kurak bir yaz dönemi bizi bekliyor.

*****

ORMAN YANGINLARININ ÖNLENMESİNE İLİŞKİN FARKINDALIK ÇALIŞMALARI YAPILMALI

Orman yangınlarının engellenmesi çok zor ama önceden alınacak çeşitli önlemlerle risk azaltması yapılabilir. Orman ile iç içe olan bölgelerde orman yangınları ile farkındalık çalışmaları yapılarak hem yangın öncesinde hem de yangın esnasında ve sonrasında yapılabilecekler konusunda eğitimler verilmelidir. Ek olarak orman içinde bulunan yol, enerji nakil hattı, çöplük, turizm tesisi, madenler gibi çeşitli tesisler yangın öncesi dönemlerde mutlaka denetlenmeli ve buralardaki personel eğitilmelidir.

VATANDAŞLARIN DA SORUMLULUKLARI BULUNUYOR

Orman yangınlarının önlenmesinde vatandaşlara da önemli sorumluluklar düşmekte. Orman yangınlarında vatandaşların sorumluluk bilinci ile hareket edebilmeleri çok önemlidir. Yangını söndürmek için kullanılan yöntemler ve yangın söndürücü maddeler hakkında bilinçlendirme çalışmaları yapılmalı ve vatandaşların da bu bilinçlendirme çalışmalarına katılım sağlamaları gerekmektedir. Yangın esnasında ilk müdahaleyi yapabilmek çok önem arz etmektedir. Bazen yangın söndürme ekiplerinin yangının çıktığı alana ulaşmaları zaman alabilmektedir. Bu nedenle yangın söndürme ekipleri gelene kadar vatandaşların yangına ilk müdahaleyi yapabilmeleri oldukça önemlidir. İlk müdahaleyi yapabilmek, yangının yayılmasını engelleyebilmek adına yapılacak olan tüm işlemlerin doğru şekilde yapılması gerekmektedir. Bu doğru adımların yapılabilmesi içinde bilinçlendirme çalışmalarının yapılması ve bu bilinçlendirme çalışmalarına katılım sağlanması gerekmektedir.

Yangın, her an karşılaşılabilecek olaylardan bir tanesidir. En güvenilir alanlarda bile bazı durumlarda yangın meydana gelmesi söz konusu olabilir. Bu nedenle her zaman yangına karşı tedbirli olmak gerekmektedir. Yangın durumu söz konusu olduğunda öncelikle sakin kalınmalı ve ortamdaki diğer insanların da paniğe kapılmaları önlenmelidir. Bu esnada panik yaratmak ve insanları korkutmak, çok ciddi sonuçlar doğurabilir. Yangın söndürücüler ile müdahale edilerek yangının ilerlemesinin durdurulmaya çalışılması gerekir. Yangın ile karşı karşıya kalındığında yangının ilerlediği alana doğru ulaşarak bu noktaları ıslatmak da oldukça önemlidir.

Unutmayalım ki…

Ormana nasıl haykırırsan öyle karşılık verir.