Sarayönü -Çeşmelisebil: Gdanmaa Antik Kenti
Bugünkü yazımızda Sarayönü ilçesine bağlı Çeşmelisebil mahallesinin tarihi süreç içerisindeki durumunu ele alacağız.
Antik dönemde Kappadokia ile Galatia arasında bölünmüş olan günümüz Konya sınırlarını içine alan Lykaonia’nın kuzey kesiminin bir Galatia yöneticisinin sorumluluğunda olduğu bilinmektedir. Gdanmaa antik kentide bir dönem Galatia eyaleti içerisinde kalmıştır. MS. 5. yüzyılda kent statüsü verilmiştir. Çeşmelisebil, günümüz Konya ili Sarayönü ilçesine bağlı bir mahalledir. Antik Dönemde bir dönem Phrygia sınırları içerisinde de kalan ve birçok uygarlığa ev sahipliği yapan yerleşimin antik ismi Gdanmaa veya Kristenos olarak bilinmektedir. Gdanmaa veya Kristenos olarak ismi belirtilen kentte bu duruma kanıt olarak Çeşmelisebil’de ele geçen bir yazıt görülmektedir. Yazıtta, Gdanmaa ve Kristenos diye adlandırılan iki ayrı arazinin idaresini Aurelius Eusebis adlı bir kişi üstlenmiştir, ifadesi geçmektedir. Dolayısıyla yazıtta ismi geçen Gdanmaa ve Kristenos arazi isimlerinden birisinin Çeşmelisebil’in antik adı olduğu görüşünü doğrulamaktadır.
Axylon bölgesi antik dönemde batıda Amorium (Afyon-Emirdağ), güneyde Laodikeia (Konya-Ladik) ve kuzeyde Kinna (Ankara-Bala) arasında bulunan bozkır bir alanı kapsamaktadır. Buranın sınırları içerisinde yer alan Gdanmaa antik kenti bazı kaynaklarda ise Ekdaumaua ya da Egdava olarakta geçmektedir. Çeşmelisebil çevresinin tarihi daha da erken dönemlere dayanır. Köy merkezinin içerisinde bulunan ve tescillenmiş olan höyükte Erken Tunç Çağı olarak adlandırılan MÖ. 2. bin yıla ait kalıntılar araştırmacılar tarafından tespit edilmiştir. Gdanmaa antik kenti MÖ. 3. yy.’dan itibaren Lykaonia bölgesi sınırları içerisindeyken yaklaşık MS. 200 tarihinden itibaren Galatia eyaletine bağlanmıştır. Çeşmelisebil ve hemen yakınında bulunan Kuyulusebil köylerinde çok sayıda Yunanca yazıtın olduğu mermer bloklar bulunmuştur. Buradan da bu yerleşimin isim kökeni hakkında daha fazla bilgiye ulaşabilmekteyiz. Kentte, Roma ve Bizans Dönemine ait birçok arkeolojik buluntu karşımıza çıkmaktadır. Bu buluntulardan bazıları da belediye binasının bahçesinde yer almaktadır. Konya’mızın her bölgesini karış karış araştırmaya ve kültürel tarihimizi korumaya devam edeceğiz.
