Gıda Alerjileri

Değerli okurlarım bu hafta ki köşe yazımda günümüzde sıklıkla karşımıza çıkan gıda alerjilerinden bahsedeceğim. Alerjik reaksiyonlar, sindirim, solunum, kardiyovasküler ve/veya deri gibi organ sistemlerini içerebilen çeşitli belirti ve semptomlar olarak ortaya çıkabilir. Çoklu organ sistemlerini içeren reaksiyonlar genellikle anafilaksi olarak adlandırılır.  Reaksiyon şiddeti hafif (örn., küçük kurdeşen) ile ağır (örn., sistemik şok) arasında değişebilir. Tepkime şiddeti bireyin duyarlılığına, tüketilen besinin miktarına ve diğer değiştirici faktörlerin varlığına  (örn., ağır astım, antihistamin ve steroidler gibi ilaç kullanımı) bağlıdır. Aynı maruz kalma bir bireyde hafif bir reaksiyonla diğerinde şiddetli bir reaksiyon, bazılarında da ölümle sonuçlanabilir. Her bireyin duyarlılığı ve reaksiyon şiddeti ile ilgili çok fazla belirsizlik olduğundan herhangi bir gıda alerjenine maruz kalma halk sağlığı açısından önem arz etmektedir. Bu yüzden özellikle aile öyküsünde alerji öyküsü bulunan ya da hekim tarafından alerji teşhisi konulan bireyler, mutlaka alerji ve beslenme uzmanından destek alıp, düzenli olarak takip edilmelidirler.

Alerji kişinin yaşam kalitesini, psikolojik iyilik halini, bilişsel işlevlerini ve uyku kalitesini olumsuz etkileyebilmektedir. Alerjik bireyler sıklıkla rahatsız edici semptomlar, duygudurum bozuklukları, iş üretkenliğinde azalma hatta iş kaybı yaşarlar. Bu nedenlerden dolayı doğru teşhis, etkili tıbbi yönetim ve uygun destek oldukça önemlidir.

Gıda alerjenleri, genellikle protein yapısında olup immün tepkiye neden olan maddelerdir. Bu tepki hafif şiddetli olabileceği gibi yaşamı tehdit eden seviyelere kadar değişebilmektedir. Anafilaksi en şiddetli boyutudur. Bu yüzden alerjisi olan bireyler gerek teşhis öncesi, gerekse de teşhis sırasında gıdaları çok dikkatli bir şekilde tüketmelidirler. Gıda alerjilerinin tanısı ve yöntemi getirdiği ekonomik, psikososyal ve fizyolojik sorunlar nedeni ile oldukça önemlidir.

Alerjenik gıdalar elde edildikleri kaynaklara göre bitkisel ve hayvansal olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Hayvansal kaynaklı gıda alerjileri; süt ve süt ürünleri, et ve et ürünleri, yumurta, su ürünleri olmak üzere 4 grupta incelenebilmektedir

Hayvansal kaynaklı gıda alerjilerinde süt ve ürünleri ile yumurta alerjisi daha çok ön plana çıkmaktadır. Gıda alerjileri yetişkinlere göre çocuklarda daha sık görülmektedir. İnek sütü, yumurta gibi gıdalara bağlı alerjiler yaşa bağlı olarak geçebilir.  Su ürünleri alerjileri ise çok uzun yıllar hatta ömür boyu devam edebilmektedir.

Bunların yanı sıra bitkisel kaynaklı gıda alerjilerinde de yer fıstığı, çilek, domates, fındık, buğday, soya gibi besin alerjileri de sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.

Hepinize sağlık dolu bir gün diliyorum.