Edebiyat dünyasının usta isimlerinden; Salah Birsel

Şair ve deneme yazarı Salah Birsel, 10 Mart 1999'da İstanbul'da yaşama veda etti. Asıl adıyla Ahmet Selahattin 1919'da Bandırma'da doğdu, ortaöğretimini İzmir Erkek Lisesi'nde, yüksek öğrenimini ise İstanbul Üniversitesi Felsefe bölümü'nde tamamladı (1948). Fakülteye gittiği yıllarda Nişantaşı Ortaokulu'nda başladığı Fransızca öğretmenliğine (1943) mezun olduktan sonra da bir süre devam etti.

Burhan Arpad'la ABC Yayınevi'ni kurdu. Sonradan İhsan Devrim'in de ortak olduğu bu yayınevi, tek parti iktidarının kışkırttığı faşist ve ulusçu öğrencilerin 'Tan' gazetesini tahrip ettikleri olaylar sırasında yıkıldı. 1942'de 'İnkılapçı Gençlik' dergisinde yayımlanan 'Bulut Geçti' adlı şiiri yüzünden, aile kurumunu yerdiği gerekçesiyle mahkemeye verildi ve iki yıl süren dava sonunda beraat etti. Öğretmenlikten ayrıldıktan sonra Ankara ve İstanbul'da iş müfettişliği, kitaplık müdürlüğü gibi görevlerde bulundu. Türk Dil Kurumu Yayın Kolu Başkanlığı yaptı (1960-1973). Ankara Üniversitesi Basım Evi Müdürü iken emekli oldu (1972).

 Yazın alanına 'Gündüz' dergisinde yayımlanan (1937) şiirleriyle erken yaşlarda giren Birsel, daha sonraki yıllarda 'İnkılapçı Gençlik' dergisinde yazdı. 'Sokak', 'İnsan', 'Yenilikler' gibi dergilerde yazıları yayımlandı.

1940'ların yeni edebiyat hareketi içinde aktif rol üstlenen Birsel, Garip Şiiri'nden farklı bir yol arayan şiirleriyle dikkati çekti, ama ilgisi giderek şiirden düzyazıya ve asıl anlamda denemeye kaydı.

'Keçi Çobanı Kuzu Çobanı' adlı denemesiyle 1970 TRT Deneme Başarı Ödülü'nü, 'Şiir ve Cinayet' adlı kitabıyla Türk Dil Kurumu Deneme Eleştiri Gezi Ödülü'nü (1976), 'Paf ve Puf' adlı kitabıyla da İş Bankası Deneme Eleştiri Büyük Ödülü'nü (1982), 'Yaşlılık Günlüğü' kitabıyla da Sedat Simavi Edebiyat Ödülü'nü (1986) kazandı.

ESERLERİ

Şiir: 'Dünya İşleri' (1941), 'Hacivat'ın Karısı' (1955), 'Ases' (1960), 'Kikirikhane' (1961), 'Haydar Haydar' (1962), 'Köçekçeler' (1980), 'Bütün Şiirleri' (1986)

Roman: 'Dört Köşeli Üçgen' (1961)

İnceleme / Araştırma: 'Şiirin İlkeleri' (1952), 'Rüştü Onur' (1956), 'Sen Beni Sev' (1957), 'Fransız Resminde İzlenimcilik' (1967), 'Goethe' (1972), 'Seyirci Sahneye Çıkıyor' (1989)

Deneme: 'Kendimle Konuşmalar' (1972), 'Seyirci Sahneye Çıkıyor' (1975), 'Kurutulmuş Felsefe Bahçesi' (1979), 'Paf ve Puf' (1981), 'Halley Kimi Kurtarır' (1981), 'Amerikalı Tolstoy' (1982), 'Bir Zavallı Sarı At' (1985), 'Yapıştırma Bıyık' (1985), 'Şişedeki Zenci' (1986), 'Asansör' (1987), 'Kediler' (1988), 'Hafiyeler Önde Gider' (1991), 'Nezleli Karga' (1991), 'Yalnızlığın Fırınlanmış Kokusu' (1992), 'Tarih / Salah Bey Tarihi: Kahveler Kitabı' (1976), 'Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu' (1976), 'Boğaziçi Şıngır Mıngır' (1980), 'Sergüzeşt-i Nono Bey' (1982), 'İstanbul - Paris' (1983), 'Günlük' (1955), 'Kuşlar Örtünmek' (1976), 'Hacivat Günlüğü' (1982), 'Yaşlılık Günlüğü' (1986), 'Aynalar Günlüğü' (1988), 'Bay Sessizlik' (1990), 'Gece Yarısı Mektupları' (1991)

 Birsel'in Jean Janet (Hizmetçiler), Max Jacob (Genç Bir Şaire Öğütler), Marguerite Duras (Bütün Gün Ağaçlarda) gibi birçok yazardan yaptığı çevirileri de bulunmaktadır.