Bel ağrısı neden olur, nasıl geçer

Omurga hastalıklarına karşı farkındalığı sağlamak amacıyla her yıl 16 Ekim, Dünya Omurga Günü olarak anılıyor. Dr. Öğretim Üyesi ve Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Uzmanı Yıldız Erdoğanoğlu, omurganın en önemli bölümlerinden biri olan bel bölgesinde görülen ağrılara ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

GELİŞMİŞ TOPLUMLARIN HASTALIĞI

Dr. Öğretim Üyesi Yıldız Erdoğanoğlu, bel ağrısının masa başında oturarak geçen uzun süreli çalışma saatleri, hatalı oturma ve yüklenme alışkanlıkları nedeniyle zaman içinde ortaya çıktığını söyledi. Gelişmiş toplumlardaki kişilerin neredeyse dörtte üçünün ara ara bel ağrısı şikâyeti yaşadığını ve çoğunda da ağrının kronikleştiğini kaydeden Dr. Öğretim Üyesi Yıldız Erdoğanoğlu, sık görülen bel ağrısıyla ilgili doğru bilinen yanlışları şöyle sıraladı:

BEL AĞRISININ NEDENİ AŞINMIŞ OMURLAR VE BEL FITIĞIDIR!

Yanlış! Hafifçe başlayan ağrı, kas gerginlikleri, yetersiz hareket ve hatalı hareket alışkanlıklarına işaret eder. Bel bölgemizde beş omur bulunur ve bu omurlar kaslar, eklemler, bağlar ve kıkırdaklar aracılığıyla birbirine tutunur. Omurlar arasında ise disk dediğimiz yapılar vardır. Diskler hem dayanıklılık sağlar hem de hareketliliğe, zorlamalara karşı dirençli olmaya yardımcı olur. Bir anlamda omurgaya gelen darbelerin emilmesine ve yüklerin çevre yapılara dengeli bir şekilde iletilmesine yardımcı olur. Omurlar ve diskler vücudun stabil elementleri olarak kabul edilir ve genellikle çok ileri yaşlara kadar yıpranmazlar. Ağrının diğer nedenleri yer değiştirmiş diskler, sıkışmış sinirler ve hatalı duruş alışkanlıkları olabilir.

BEL AĞRINIZ OLDUĞUNDA HAREKET ETMEYİN!

Yanlış! Pek çok hastalık için, yatak istirahatinin ağrıyı gidermeye yardımcı olduğu doğru bir bilgi olabilir. Ancak bel ağrısı için bu geçerli değil. Bel ağrısının temel nedenleri arasında hareketsiz yaşam tarzı yer almaktadır. Omurlarımız arasındaki disk su ve besin maddelerine olan ihtiyaçlarını ancak yeterli fiziksel aktivite olduğunda temin edebilir.

OTURMAK AYAKTA DURMAKTAN DAHA FAYDALI!

Yanlış! Birçok kişi disklere binen yükü azaltmak için oturmayı ayakta durmaya kıyasla daha yararlı görse de gerçekte bu böyle değildir. Dik duruş pozisyonunda amortisör gibi görev yapan disklere binen yüzde 100'lük bir basınç, dik oturma esnasında yüzde 140'a yükselir. Çoğu kişinin daha rahat bulduğu bükülmüş ve kaykılmış pozisyonundaki oturuşlarda ise yük neredeyse yüzde 200'e kadar ulaşır. Bu zamanla bel ağrılarına gidişin olacağı anlamına gelir.

SERT YATAKLAR BELE İYİ GELİR!

Hayır! Çok sert uyku zeminleri uyku esnasında bel bölgesinin boşlukta kalmasına ve kas gerginliklerine neden olur. Bunu kronik ağrı ve uyku bozuklukları takip eder. Çok yumuşak şilteler ise sırtı yeterince iyi desteklemez. Yatak seçiminde orta derecede sertlik daha uygundur. Hastalara yeni yatak satın alırken deneme olanağı ve kişiye özel danışmanlık hizmeti almalarını tavsiye etmek yerinde olur.

FAZLA YÜKLENMELERİN OLDUĞU FİZİKSEL AKTİVİTE ZARARLIDIR!

Bu sadece belli koşullarda geçerlidir. Örneğin tek taraflı hareketlerle uzun süreli spor yapan herkesin omurgasına hasar verme olasılığı vardır. Tenis gibi, golf gibi sporlar buna örnektir. Bu bilgiyle yüksek performans sporcuları ve fiziksel strese fazlaca maruz kalan profesyonellerin daha fazla risk altında olduğu söylenmek mümkün olsa da araştırmalar fiziksel stres nedeniyle bel ağrısı yaşayanların oranını sadece %5 olarak veriyor. Unutulmamalıdır ki; bel ağrısının en büyük nedeni hareketsiz yaşamdır.

HAFİF BEL AĞRILARI KENDİLİĞİNDEN GEÇER!

Esasında doğru! Her bel ağrısı tedavi gerektirmez ancak kendiliğin de geçmez. Daha hareketli olmaya özen gösterin, doğru oturmaya, eğilmeye, kalkmaya, ağırlık taşımaya dikkat edin. Son araştırmalar bel ağrısı yaşayan kişilerin en kısa sürede bir hekim ve fizyoterapiste başvurmasını önermektedir.

KIŞ MEVSİMİ BEL AĞRISINA YATKINLIĞI ARTIRIR!

Kış mevsiminde pek çok kişinin bel ağrısı yakınması yaşadığı doğrudur. Ancak buna soğuk havanın neden olduğu bilgisi doğru değildir. Çoğu kişi, kış mevsimin şartları nedeniyle kısa mesafeler için bile araçla yolculuğu tercih eder, dışarda olabildiğince az zaman geçirir ve boş zamanlarında çoğunlukla iç mekânlarda koltukta oturur. İşte bel ağrısının asıl nedeni, bu hareketsiz yaşam tarzıdır.

SIRT PROBLEMLERİ SADECE YAŞLILIKTA GÖRÜLÜR!

Yanlış! Yapılan bazı araştırma sonuçları bazı toplumlarda, 14-29 yaş grubundaki kişilerde bile bel ağrısının %60 oranında olduğunu göstermektedir. Bunun nedeni açıktır: Endüstrileşme ve teknolojinin ilerlemesi kişileri hareketsiz yaşam tarzına itmektedir. Ayrıca yanlış edinilmiş duruş, oturma, ağırlık taşıma gibi alışkanlıklar da bel ağrısına zemin hazırlamaktadır. Yani 30'lu yaşların başında da artık fıtıklaşmış bir disk görme ihtimali nadir değildir.