Bacaklarımızdaki mavi mor çizgiler bize ne anlatıyor? Varis çorapları işe yarıyor mu?
AVRİSLERİN SÖYLEDİĞİ
Varisler estetik olarak canımızı sıkıyor belki ama uzmanlara göre bu sadece kozmetik bir sorun değil. Kalp ve damar cerrahisi uzmanlarına göre vücudumuzdaki kanın toplardamarlardaki kapakçıklarla kalbimize doğru taşındığını, kapakçıklar düzgün çalışmadığında, yerçekiminin de etkisiyle kanın geri akarak damarlarda biriktiğini, damarların genişlemesine neden olduğunu ve varislerin bu şekilde oluştuğunu söylüyor. Kalp ve damar cerrahisi uzmanlarına göre varis çoraplarının gerçekten işe yaradığını, kıyafet ve ayakkabı seçiminin önemli olduğunu anlatıyor.
NEDEN OLUŞUR, NASIL BİR HASTALIK?
‘Temel olarak dolaşım bozukluğudur’
Ailede varis öyküsü varsa kişide varis gelişme riski artar. Varis kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Bu durum hormonal faktörler, hamilelik, menopoz ve doğum kontrol hapı kullanımıyla ilişkilidir. Hareketsiz bir yaşam süren veya mesleği gereği uzun süre ayakta duran/oturan kişilerde kanın bacaklarda göllenmesi riski çoğalır.
Varis temel olarak bir dolaşım bozukluğu hastalığıdır. Altında yatan en önemli sorun venöz yetmezliğidir. Venöz yetmezlik toplardamarlardaki kapakçıkların kanı kalbe doğru etkili bir şekilde iletememesi ve kanın bacaklarda göllenmesi anlamına gelir.
Varisli damarlarda kan akışı yavaşladığı için pıhtı oluşma riski artar. Nadiren de olsa, bu pıhtılar yerinden kopup kan dolaşımıyla kalbe ve oradan da akciğerlere ulaşarak akciğer damarı tıkanıklığına (pulmoner emboli) neden olabilir. Bu hayatı tehdit eden bir durumdur ve dolaylı olarak kalp sağlığını etkileyebilir.
HANGİ ŞİKÂYETLERE YOL AÇAR?
‘Ağrılı kramplara neden olabilir’
Bacaklarda yorgunluğa, ayak bileklerinde sıvı birikimine ve geceleri bacaklarda ağrılı kas kramplarına neden olabilir. Uzun süreli venöz yetmezlik ciltte renk değişikliklerine (kahverengileşme), kaşıntıya, kurumaya ve incelmeye yol açabilir. Varisli damarlar kan pıhtısı oluşumuna ve buna bağlı iltihaplanmaya yol açabilir.
NELER YAPABİLİRİZ?
‘Spor yaparken varis çorabı giymeliler’
◊ Varis belirtileri olanlar spor yaparken varis çorabıyla bacaklarını korumalı. Varis çorapları gerçekten işe yarar. Toplardamarların geriye kaçan kanla dolmasına ve şişmesine engel olarak önemli ölçüde dolaşıma katkı sağlar. Ayrıca hastalara yüksek topuklular yerine rahat ayakkabılar seçmelerini tavsiye ederiz.
◊ Sıcak havalarda tüm damar yapılarında bir gevşeme olur. Genişlemiş damarların içinde kan volümü artar ve varis oluşumu kolaylaşır. Bacakları yukarıda tutarak dinlendirmek ve uzun süre ayakta kalmamak şikâyetleri azaltabilir.
TEDAVİ YÖNTEMLERİ VAR MI?
Mutlaka doktora başvurulmalı. Uygun tedavilerle varisler düzelebilir. Büyük ve küçük safen vendeki (bacaktaki yüzeysel toplardamar) geri kaçaklar radyofrekans (RF) ya da lazer yöntemiyle yakılabilir. Diz çevresindeki varis pakeleri (5-10 milimetre çapında, zeytine benzeyen varisler) minik kesilerle tedavi edilebilir. Retiküler venler (cildin altında mavi-mor renkte görünen), spider venler (örümcek ağı şeklinde) ve telenjiektaziler (ciltte görünür olan damarlar) skleroterapi adı verilen, damarın içine sıvı ya da köpük verilmesi yöntemiyle tedavi edilebilir. Kılcal varislerde transdermal lazer ya da radyofrekans kullanılabilir.
