Şaşırdık mı? Ağrı kesici yerine plastik içiyoruz

Edinburgh Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, mühendislik ürünü Escherichia coli'nin (E. coli) molekülleri geri dönüştürülmüş plastik şişelerden parasetamole dönüştürebildiğini gösterdiler. Bu yeni keşif, ilaç üretiminde yeni bir sürecin kapılarını aralıyor.

PLASTİK ATIKLARDAN İLAÇ ÜRETİMİ

Her yıl en az 450 milyon tondan fazla plastik atık çıkıyor. Bunu geri dönüşümü de hemen hemen yok. Ancak Araştırmacılar, laboratuvar ortamında plastik şişelerden üretilen bir malzemenin E. coli bakterileri kullanılarak parasetamole (asetaminofen) dönüştürülebileceğini ispatladı. Çalışma Edinburgh Üniversitesi'nden gerçekleşti. Prof. Stephen Wallace liderliğindeki ekip, bu yöntemin hem çevresel atıkların temizlenmesine hem de daha temiz bir ilaç üretim sürecine katkı sağlayacağına işaret etti.

BİYOLOJİK VE KİMYASAL SÜREÇLER HARMANLANIYOR

Nature Chemistry dergisinde yayınlanan araştırmada bilim insanları " Lossen yeniden düzenlemesi" adı verilen bir kimyasal reaksiyonun biyolojik olarak uyumlu olduğunu buldu.

Böylesi bir reaksiyon, canlı hücrelerin varlığında zarar vermeden yaşanıyor. Ekip, bu sayede polietilen tereftalat (PET) gibi plastikleri sürdürülebilir kimyasal yöntemlerle işleyerek yeni bir malzeme elde etmiş oldu. Bu malzemenin E. coli bakterileriyle etkileşimi sonucu Paba adlı bir maddeye dönüştüğü kayda alındı.

VERİMLİLİK SAĞLAYAN GENETİK MODİFİKASYON

Bilim insanları, E. coli bakterilerini genetik olarak modifiye ederek Paba'nın parasetamole dönüşümünü sağlayan iki gen ekleyerek plastik atıklardan elde edilen malzeme 24 saatten kısa bir sürede %92 verimle parasetamole dönüştürülebildiler.

Wallace, bu yöntemin ticari ölçekte uygulanabilmesi için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu ancak sonuçların pratik bir uygulama potansiyeli taşıdığına dikkat çekti.

Referans: Johnson NW, Valenzuela-Ortega M, Thorpe TW, et al. Escherichia coli'de biyouyumlu bir Lossen yeniden düzenlemesi. Nat Kimya 2025. doi: 10.1038/s41557-025-01845-5

Bu makale, Edinburgh Üniversitesi tarafından yayınlanan bir basın bülteninin yeniden çalışmasıdır. Materyal uzunluk ve içerik bağlamında haber olarak düzenlendi.