New York'tan Konya'ya uzanan derin hikaye Üçler Mezarlığı'nda sona erdi

Mevlana'yı tanıdıktan sonra Müslüman olan ve 2012 yılında en etkili 500 Müslüman listesine giren Shems Freidlander, kendi tabiriyle anlam arayışıyla geçen yılların ardından yol göstericisini binlerce kilometre ötede buldu. Üniversite'den mezun olduktan sonra New York Brooklyn Müzik Akademisi'nde gittiği Sema töreniyle hayatı kökten değişti. Önce Müslüman oldu, sonra Mevleviliği araştırdı. Çok sevdiği Mevlana ve yaşam felsefesi haline getirdiği Mevlevilik hakkında kitaplar, belgeseller ve sanat çalışmaları yaptı. İçinde bulunduğu projelerle İslamı ve Müslümanlığı milyonlarca batılıya ulaştırdı. İşte Shems Freidlander'ın adanmış hayatı...

Gittiği Mevlevi Etkinliği Kaderini Değiştirdi

Shems Freidlander, 1940 yılında Rusya Yahudisi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Sanata olan ilgisi küçük yaşlardan itibaren belli oldu ve eğitim hayatı bu yöne doğru seyretti. 1959 yılında girdiği Massachusetts Sanat Koleji'nden 1963 yılında yüksek bir not ortalamasıyla mezun oldu. O yıllarda içinde olduğu kalıp ona dar geldi. Doğu dinlerini araştırmaya ve öğrenmeye başladı. Hinduizm ve Budizm hakkında çeşitli okumalar yaptı. Ancak onun hayatını kökünden değiştirecek olay, 1960'ların başında yeni inançları araştırmak üzere gittiği New York'ta katıldığı Brooklyn Müzik Akademisi'ndeki Sema Töreniyle değişti.

10 Gün Boyunca Her Gün Etkinliklere Gitti

Kendi ifadeleriyle 10 gün devam eden Sema Töreninin bir dakikasını bile atlamadan giden Freidlander, izlediği bu ayinle huzuru buldu. İlk kez tanık olduğu bu gösteri onu büyülemiş, onu çok güçlü bir meditasyona sokmuştu. Programların son günlerinde cesaretini toplayan Freidlander, kulise girerek semazenlerle tanıştı. Daha sonra oradaki semazenlerle ömür boyu arkadaş kalacağını belirterek, "Daha sonra onlarla ömür boyu arkadaş olduk. Bir akşam onları evime davet ettim ve sabaha kadar oturup sohbet ettik. O gün sadece 2 saat uyuyarak işe gittim. Buna 10 gün boyunca devam ettik” diye konuştu.

Yolun Başlangıcı

Freidlander, tanıştığı Mevleviler tarafından Konya'ya davet edildiğini dile getirerek sözlerini şöyle sürdürdü:
"O dönemde hayatı keşfediyordum. Hinduizme bakıyordum, Budizmi araştırıyordum, Tanrı'yı arıyordum. Herhangi bir dini pratiğim yoktu, hayatım bir arayışla geçti. İlk kez 1972 yılında Konya'ya, Mevlana'ya geldim ve her şey o zaman aydınlanmaya başladı. Bunlar benim ilk adımlarımdı, yolun başlangıcıydı."

Freidlander Müslüman Oluyor

Daha sonrasında İslam, Mevlana ve Tasavvuf kavramlarını daha çok araştıran Freidlander, okuduğu kaynaklara zamanla aşık olmaya başladı. Okuduğu bilgileri öğrenmekle kalmayan genç yaştaki Freidlander, hayatının tam merkezine konumlandırarak günlük hayatta uygulamaya başladı.
Verdiği bir röportajda Mevlana'yı sadece tarihi bir sembol olarak görmediğini söyleyen Freidlander, “Ben doğrudan Mevlana’nın ne söylediğiyle ilgileniyorum. Onun yüzyıllar önce yazdıkları hayatıma nasıl yansıtabilirim, onu düşünüyorum. Bizim nefsimize değil, Allah'a yönelmemiz lazım. İslam hayatın her yerinde olmalı. Bu yüzden bütün hayatımı İslam'a entegre ettim. İslam bir hayat tarzıdır. İslam'ı hayatınızdan ayrıştıramazsınız. İslam sadece cuma günleri namaza gitmek değildir. İnsanlar bana soruyorlar, 'Nerede, ne zaman, neden Müslüman oldun?' Bakın, Hazreti Ebubekir Sıddık neden Müslüman olduysa ben de o yüzden Müslüman oldum” diye konuştu.

En Etkili 500 Müslüman Arasında Yer Aldı

Yıllar içinde İslam'ı verdiği eserlerde ve çalışmalarda da etkili bir şekilde yansıtmayı başaran grafik tasarımcı, fotoğrafçı, ressam, şair, film yapımcısı olan Freidlander, tasavvuf ve İslam ile ilgili çok sayıda esere imza atarak 2012 yılında İslami Araştırmalar Enstitüsü tarafından Dünya üzerindeki en etkili 500 Müslümandan biri oldu.

Mevlana’nın Yüzlerce Metre Yakınına Defnedildi

Hayatının son dönemlerine kadar Türkiye’yi sık sık ziyaret eden Shems Freidlander, kanser hastalığına yakalandığı fani hayatındaki son günlerini İstanbul’da geçirdi. 22 Kasım 2022 tarihinde hayata gözlerini yuman Freidlander’ın cenaze namazı öldüğü tarihten bir gün sonra Fatih Camisi'nde kılındı. Henüz yaşarken sevdiklerine vasiyet ettiği üzere Konya’ya getirilen Freidlander’ın cenaze töreni öğle namazını müteakip oğlu Nuri Friedlander'in kıldırdığı cenaze namazının ardından, Üçler Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Cenaze törenine Büyükşehir Belediye Başkanı Uğur İbrahim Altay, İl Kültür ve Turizm Müdürü Abdüssettar Yarar, Mevlana'nın 22. kuşaktan torunu Esin Çelebi Bayru da katıldı.

Shems Freidlander’ın Eserleri:

Kitaplar (Türkçe İsimleri)

• Semazenler, Mevlevi ve Kurucusu Şair ve Mistik Mevlana Jalalu'ddin Rumi Olarak Bilinen Tasavvuf Tarikatının Bir Hesabı Olmak

  • Yayıncı: Macmillan (New York, NY, 1975)

• Gönderme: Hz. Muhammed'in Sözleri

  • Al-Hajj Shaikh Muzaffereddin'in hadis notasyonları
  • Yayıncı: Harper ve Row (New York, NY, 1977)

• Allah'ın Doksan Dokuz İsmi

  • Yayıncı: Harper ve Row (New York, NY, 1978)

• Toynak Seslerini Duyduğunuzda, Bir Zebra Düşünün: Sufizm Üzerine Konuşmalar

  • Yayıncı: Perennial Library (New York, NY, 1987)

• Güneş Işığı, Şiirler ve Diğer Sözler

  • Yayıncı: Safina Kitapları (Kahire, Mısır, 1997)

• Rumi: Gizli Hazine

  • Yayıncı: Fons Özgeçmiş (Louisville, KY, 2001)

• Kış Hasadı, Bir Anı

  • Yayınlanma Tarihi: 2015

• Mevlana Celaleddin Rumi'nin Unutulan Mesajı

  • Yayınlanma Tarihi: 2017

Türkçeye Çevrilen Kitaplar

• Kış Hasadı
  • Yayınlanma Tarihi: 2016

BBN Haber / Muhammet Kürşat Ercan