Dünyanın en eski ve büyük metrolarından birisi; Paris Metrosu

Fransa'nın başkenti Paris'te bulunan dünyanın en eski ve büyük metrolarından biri olan Paris Metrosu 121 yaşında. İlk hattı 1900 yılında inşa edilen Paris metrosunda bugün 16 hat mevcuttur ve toplam 214 km hat uzunluğuna sahiptir. Paris şehrin sembolü olarak gösterilen Paris metrosunun mimari şekli Art nouveau'dan etkilenmiştir. İlk hatı 1900 yılında gerçekleşen Exposition universelle etkinliği için inşa edilmiştir.

Her gün milyonlarca insanın girip çıktığı veya farkında olmadan üzerinden geçtiği Paris metrosu, açıldığı günden beri dünyanın en önemli kültür şehirlerinden biri olan Paris’le aynı anda büyüyüp gelişmektedir. Londra veya New York metrosuna nazaran biraz daha genç olan Paris metrosu, Parisliler için her zaman bir ulaşım aracından fazlası olagelmiştir.

19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren sanayileşen Paris’te, o günün altyapı şartlarına göre orantısız artan trafik problemleri yeni bir ulaşım sistemini gerekli kılmış ve sorunun çözümü için yeni ve ilginç hatta sürrealist fikirler ortaya atılmaya başlanmıştı.

YAPIMI 1896’DA BAŞLADI

1845 yılında, Paris, şehir yönetimi ve demiryolu şirketleri, şehir içi bir demiryolu ağı kurmayı planlıyorlardı. Bu dönemde ortaya atılan iki farklı görüş, çeşitli tartışmalara ve bunun sonucunda da gecikmelere neden oldu. Demiryolu şirketlerinin kabul ettiği görüş, Londra'nın da uygulamasını yaptığı şekilde, var olan şehir hatlarına yeni yapılacak yeraltı şebekesinin eklenmesiydi. Şehir yönetiminin görüşü ise tam tersi olarak var olan hatla hiçbir bağlantısı olmayan, tamamen yeni ve bağımsız bir şebeke kurmaktı. İki taraf arasında 1856'dan 1890'a kadar süren bu anlaşmazlık, şebekenin yapımını engelledi. Bu süre içerisinde Paris şehrinde hızla artan nüfus ve meydana çıkan trafik problemi, şebekenin inşa edilmemesi durumunda bu sorunların altından kalkılamayacağı gerçeğini ortaya koydu ve nihayetinde 1986'da yapım çalışmalarına başladı.

İLK HAT 17 AYDA BİTİRİLDİ

Paris’in altını üstüne getiren inşaatlar başlamış ve doğu-batı yönünde yapılan ilk hat olan la ligne 1 (Porte de Maillot-Porte de Vincennes), 10 Temmuz 1900’de Uluslararası Expo fuarından üç ay sonra hizmete açılmıştı. Büyük ilgi gören metro ilk sene tam 18 milyon, ikinci yıl 56 milyon ve onuncu yılında 716 milyon yolcu taşımıştı. İlk hattın inşaatı 17 ay gibi kısa sürede bitirilmişti. O zamanlarda lokomotiflerde iki sürücü bulunuyordu. Biri vagonların hızlanmasını diğeri de yavaşlama görevini yerine getiriyorlardı. Trenler en fazla saatte 30 km hızla ilerleyebiliyordu.

İNTİHARA KARŞI ÖZEL PENCERE

Teknik kararlar, orijinal ağın dizaynına, istasyonlar arasındaki mesafelere, az sayıda yolcu profilli trenlere ve uzantıları belirleyen limitlere göre alındı. İlave taşıma kapasiteleri ve büyüyen tramvay ağı, 1960'lardan itibaren oluşturulan Regional Express Network (RER) ağıyla desteklendi. Bununla beraber 20. yüzyılın sonunda Paris Metrosu, RER ağına ait Hat A'nın yükünü hafifletmek amacıyla tam otomatik olan Hat 14'ün açılışını yaptı. Hat 14, 70 yıl aradan sonra RER değil de Metro tarafından açılan ilk hat oldu. Sürücüsü olmayan bu hattaki trenlerde, intihar girişimlerini engellemek amacıyla özel pencereler kullanıldı.

POPÜLER KÜLTÜRÜN PARÇASI

Bugün Paris metrosu, 303 istasyonu, 205 kmlik hattı ve her yıl 1.5 milyarı aşan yolcu sayısıyla bünyesinde ticari bir kimliği barındırmanın yanında, değişik kültürlerden şarkıcıları, tarihsel temaları, istasyonlarda barınan evsizleri, zengin fakir herkesin kullanmak zorunda olduğu bir ulaşım aracı olması dolayısıyla Fransız ve Paris popüler kültürünün ayrılmaz bir parçasını da oluşturmaktadır.

Paris metrosu bilet fiyatları bilet çeşitlerine göre değişir; “tek binişlik bilet, günlük, haftalık veya aylık sınırsız biniş” şeklinde bilet ve indirimli pass kartlar vardır. Tek binişlik bilet “Ticket t+”dır. Bu tek binişlik biletin 10’luk koçan şeklinde olanı (carnet) % 20 kadar daha ucuza gelir. Günlük, haftalık ve aylık pass kartlar ise “carnet” denilen 10’luk biletlere göre genellikle daha avantajlıdır. Tüm biletler ve pass kartlar aynı zamanda şehir içi trenlerde (RER) ve belediye otobüslerinde de geçerlidir.

PARİS METRO BÖLGELERİ

Fransızlar Paris’i ulaşım açısından uzaklığa göre 1-6 arasında bölgelere ayırdılar. Metro ve tren bilet fiyatları da zone’lara göre değişiyor. Zone 1 şehrin en merkezi noktası iken en uzak noktası 6. zone içinde kalıyor. Paris’in turistik bölgesi ise Zone 1 içinde yer alır. Eyfel Kulesi, Louvre ve Orsay Müzesi ile Notre Dame, Montparnasse, Şanzelize, Zafer Takı gibi tüm turistik bölgeler Zone 1 sınırları içindedir. (TARKAN KALELİ)