Konya’da Milli Mücadeleye damga vuran olay; Kadınlar Mitingi

I.Dünya Savaşı sonunda, Osmanlı Devleti’nin de yenik sayılmasıyla İtilaf Devletleri ile 30 Ekim 1918’de Mondros Mütarekesi imzalanmıştır. Bu antlaşmanın 7. maddesine göre, İtilaf Devletleri güvenlikleri için tehlikeli gördükleri stratejik yerleri işgal edebileceklerdi. İtilaf Devletleri bu maddeye dayanarak daha önce aralarında yapılan gizli antlaşmalara göre hiçbir haklı sebep olmadan Osmanlı Devleti’nin topraklarını, işgal etmeye başlamışlardı. Önce 15 Mayıs 1919’da Yunanistan İzmir’i, Fransa; Maraş, Urfa, Antep, Adana, Mersin, Dörtyol’u, İtalya da Antalya, Kuşadası, Fethiye, Bodrum, Marmaris, Konya’yı işgal etmiş, türlü bahanelerle, bazen bahane de göstermeksizin bu faaliyetlerini sürdürmüşlerdir. İstanbul Hükümetinin acziyetine rağmen, böyle bir tablo karşısında, Türk milleti topyekûn bir mücadeleye girişmiş; adına da Millî Mücadele/ İstiklal Harbi/ Kurtuluş Savaşı denilmiştir.

KONYA’DAKİ MİTİNGLER VE KADIN FAALİYETLERİ

Türk İstiklal Savaşı yıllarında işgal kuvvetlerinin Türklere yaptığı zulüm ve uyguladıkları soykırım üzerine Anadolu’nun çeşitli yerlerinde işgalleri protesto mitingleri düzenlenmiştir. Milli Mücadeleye Türk toplumunu hazırlayan mitinglerdeki kadın faaliyetleri tüm 1919 yılı boyunca devam ettiği gibi 1920 yılı boyunca da devam etmiştir. 8 Ocak 1920’de Konya Şerafettin Camii’nde toplanan 5 bin civarındaki Türk kadını, Paris Barış Konferansı’na gönderilmek üzere kararlar almışlardır. Yine 22 Mart 1920’de, Konya’da kadın ve erkek katılımlı büyük mitingler yapılmıştır.

1920-1921 yılları arasında İstanbul ve Anadolu’da düzenlenen mitinglerde, özellikle Milli Mücadele ruhunun oluşmasında kadınların rolü dikkate değerdir. Kadın konuşmacıların vatan sevgisini anlatan konuşmaları özellikle halk üzerinde büyük tesir uyandırmıştır. Ayrıca orduya destek olmak amacıyla bağış kampanyaları düzenlenmiş, dikimhaneler ve cephane imalathaneleri açılması teşvik edilmiştir.

BU MİTİNGİN BAŞKA ÖRNEĞİ BULUNMUYOR

1920 yılında binlerce kadının Şerafettin Camiinde mevlit okutup vatandaşlara lokma dağıtımı yaptığını, düzenledikleri mitinglerde de işgalcilere karşı bildiri yayınlayarak, bildirileri işgal komutanlıklarına gönderdiklerine dikkat çeken Necmettin Erbakan Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Caner Arabacı, “Konyalı kadınlar, 1920 yılı başlarında Anadolu Kadınları Müdafa-i Vatan Cemiyeti’nin Konya Şubesi’ni kurarlar. Şehrin muallime ve diğer okumuş kadınları bu cemiyette örgütlenirler. Anadolu Kadınları Müdafaayı Hukuk Cemiyeti Konya Şubesi, Milli Mücadele döneminde hastaneler kurarlar.  Bu hastanelerin bütün ihtiyacını kadınlar karşılar. Konyalı kadınlar mahalle mahalle gezerek askerin yiyeceğini, giyeceğini ve bayrakları hazırlarlar. Cephede savaşan yiğitlerin arkasında cephe gerisi sağlam olmazsa cephede başarı olunmaz. 8 Ocak tarihinde 5 bin Konyalı kadın, (1923’te şehrin merkez nüfusu 53 bin) şehitler için Şerafettin Camii’nde mevlit okuturlar. Yanlarındaki lokum şekerleri ay yıldız şeklinde hazırlanmış. Camide şehitler için mevlit okutulduktan sonra Alâeddin Tepesi’ne çıkıyorlar. Tepede Rumlardan kalma tiyatro binasında toplanan kadınlar işgali protesto etme kararı alıyorlar. Alâeddin Tepesi’nde miting ve konuşmalar yapar, işgalci güçlerin komutanlıklarına telgraf çekerler. Yabancı devletlere de protestolarını ulaştırırlar. Hazırlanan bir bildiri de 2. Ordu Komutanı Fahrettin Altay’a verirler. İşgal kabul edilemez düşüncesi savunulur. Böylece büyük bir ‘Kadınlar Mitingi’ gerçekleşmiş olur. Milli mücadele döneminde ortalık böylesine karışıkken, Konya gibi tasavvufi bir şehirde kadınların böylesine büyük bir miting düzenlemesi gerçekten çok önemli. O dönem içerisinde Konyalı kadınların yaptığı gibi büyük bir miting gerçekleşmedi” diye konuştu.

ATATÜRK: ANADOLU KADININA MİNNET BORÇLUYUZ

Anadolu kadınının, Milli Mücadeleye katkılarını Atatürk 1923 yılında Konya’da yaptığı bir konuşmasında şöyle dile getirmiştir: “Dünyada hiçbir milletin kadını, ben Anadolu kadınından fazla çalıştım, milletimi kurtuluşa ve zafere götürmekte, Anadolu kadını kadar emek verdim, diyemez. Erkeklerden kurduğumuz ordumuzun hayat kaynaklarını kadınlarımız işletmiştir. Çift süren, tarlayı eken, kağnısı ve kucağındaki yavrusu ile yağmur demeyip, kış demeyip cephenin ihtiyaçlarını taşıyan hep onlar, hep o yüce, o fedakâr, o ilahi Anadolu kadını olmuştur. Bundan ötürü hepimiz bu büyük ruhlu ve büyük duygulu kadınlarımızı, şükranla ve minnetle sonsuza kadar aziz ve kutsal bilelim.” (Tarkan Kaleli)