Hazreti İsa'nın kefeni ile Hazreti Meryem'in kemeri işte bu kiliseden kayboldu

Bizans kilisesi ve ayazması Hristiyanların kutsal emanetlerinin saklandığı yerdi.Kilise İmparatoriçe Aelia Pulheria tarafından yapımına başlatıldı. I. Leo (h. 457-474) zamanında tamamlandı. İçerisinde, Meryem’in elbisesi olduğu ileri sürülen Filistin’den getirilmiş bir “Moforion" bulunuyordu. I. Jüstin (h. 518-527) tarafından genişletilmiş, III. Romanos (h. 1028-1034) da tekrar elden geçirilmiştir. 1070'te yanan kiliseyi IV. Romanos (h. 1068-1071) tekrar yeni baştan inşa edildi.

XI. Yüzyılda dini işlevinin yanı sıra İmparatorluğun idari işlerinin de yürütüldüğü bir merkez oldu.

Kutsal emanetler çalındı

Dini otoritelerce onaylanmış kanonik dört İncil'den üçüncüsünün yazarı olan Luka’nın kendi el çizimleri ile Meryem Ana’yı ve bebek İsa’yı gösterdiği ikona ve Hz İsa’nın kefen bezinden bir parça ise kilisede saklanmış ancak bugün hiçbiri İstanbul’da olmayan diğer kutsal emanetleri.

Hz. İsa’nın kefeni Latin istilası (13. yüzyıl başı) sırasında Torino’ya götürüldü.

Luka’nın el yapımı ikona 1375'te İmparator tarafından Sümela Manastırı'na götürülerek ayinde sergilendi.

Hz. Meryem’in kemeri ise ilk yangından kurtarıldıktan sonra Padişah II. Mehmet’in annesi tarafında Yunanistan’daki Aynoroz'da bulunan 23 manastırdan bir tanesi olan Yuhannes manastırına hediye edildi.

Meryem Ana'nın dünyadaki en büyük resmi burada

Kutsal emanetlerin yanı sıra ikonaları ile de meşhur olan kilise, mezhep tartışmaları ile farklı kiliselerdeki ikonaların tahrip edildiği ikonoklazm döneminde (8. Yüzyıl) ayrı bir değer kazandı. Şehrin ve kilisenin koruyucusu olan Meryem Ana, ikonasında tam boy olarak cepheden görünür, ellerini iki yana açılmıştır, göğsünde bir madalyon ve madalyonun içinde de çocuk İsa bulunuyor. Bu tür Meryem Ana tasvirlerinin hepsine ikonografide bu kiliseye ithafen “Blakherna Meryemi" deniliyor.

Pazar günü değil Cuma günü ayin yapılan dünyadaki tek kilise

Bu Ayazma'nın en önemli özelliği dünyada Pazar günü ayinini Cuma günü yapan tek Hristiyan Kilisesi olmasıdır. Bu özellik 1400 yıl önceki bir efsaneye dayanıyor.

MS 2.YY da Orta Asya'da adı duyulmaya başlayan Avarlar 6.YY da Bizans ordularını defalarca yenilgiye uğratmış, Kafkasya'dan Macaristan’a kadar geniş bir bölgede güçlü bir devlet olmuşlar, ancak İstanbul'u MS 617 ve MS 626 yıllarında iki defa kuşatmalarına rağmen sonuç alamamışlardı.

İstanbul'un işgalinde gökyüzünde Meryem Ana göründü

Efsaneye göre son kuşatmada, bir cuma günü, İstanbul tam teslim olacakken gökyüzünde Meryem Ana görünmüş, sonrasında fırtına yağmur sel gibi çok ciddi tabiat olayları sonucunda Avar orduları başarısız olmuştu. Dolayısıyla kuşatmayı kaldırdılar. İstanbul işgalden kurtuldu. Bu olaydan sonra Cuma günü, Panayia Vlaherna Ayazması cemaati tarafından kutsal gün olarak ilan edildi. Pazar ayinleri Cuma günleri yapılmaya başlandı. Bu gelenek günümüzde de halen devam ettiriliyor.