o Öğrenciler, ağırlıklı olarak;

o 1.ile 5. sınıf arasında, okuma-yazma, beceri ve müzik, 

o 4, 5 ve 6. sınıflarda ayrıca dikiş ve marangozluk dersleri de öğrenirler.

o 3. ile 9. sınıf arasında tarih öğrenirler.

o 3. ile 9. sınıf arasında geometri ve biyoloji,

o 8. ve 9. sınıfta çağdaş bilgileri öğrenirler.

o 6.sınıftan itibaren zorunlu eğitim olarak cinsel eğitim konusunda öğrenciler bilgilendirilirler. Yılda bir-iki defa okul içinden öğretmenler veya dışarıdan gelen eğitimciler tarafından kız ve erkek öğrencilere  hemcinsleri tarafından  ayrı ayrı cinsel eğitim dersi verilir.

• Danimarka’da okullar (okul müdürü yönetim kurulu) çalışacağı personeli kendileri alırlar ve haliyle kendileri işten çıkarırlar. Çalışmış olduğu yılların süresine göre 1 aydan 6 aya kadar maaşını ödeyerek işten çıkarır. 20-30 yıl aynı iş yerinde çalışana 6 ay önceden haber vererek işten çıkarabilir. Türkiye’de olduğu gibi kıdem tazminatı yoktur. İşe alma ve çıkarma konusunda tüm çalışanlar ülke genelinde genellikle aynı yasalara tabidirler.

• Not verme ve karne 8. sınıfta başlar. Öğrencinin aldığı not, gideceği okulu yani lise ve dengi okulları etkiler. Öğretmenin kanaati çok önemlidir.

• Aralık ayında 8.ve 9. sınıflar 9.sınıftaki sınava hazırlamak için deneme sınavı yapılır bu sınavda alınan notlar öğrencinin 9. sınıftan sonra gideceği okul için bir kanaat oluşturur.

• Öğrenciler, imkanlarının çok olmasına rağmen okuma ve yazmayı biraz geç öğrenirler ama kelime hazineleri çok çok zengindir. 

o MaşaAllah Türkiye’de çocuklar okuma ve yazmayı çok çabuk öğreniyorlar ama gözlemlerime göre kelime hazineleri zayıf... Bu da Pisa araştırmalarında ortaya çıkıyor. Maalesef okuduklarını anlama puanları düşük. Matematik dersini Türkiye’de güzel öğretiyorlar, çocuklar cin gibiler 3. veya 4. Sınıflarda çarpım tablosunu ezbere biliyorlar, fakat matematik puanları da Pisa araştırmalarında düşük... Yetkililer ve öğretmenler mutlaka bu konulara kafa yoruyorlar ve gelişmesi için çalışma yapıyorlardır. Danimarka’da belki çocukların yarısı 7. veya 8. sınıflarda çarpım tablosunu bilmezler.

• İngilizce: Yasa 3. sınıfta başlamasını söyler ama son yıllarda pek çok okul genelde 1. ve 2. sınıfta başlatmaktadır.(Bu konuda kararı, okulun teklifiyle okulun bulunduğu belediye meclisi belirler.)

Almanca 5. sınıfta başlar. İlköğretimi bitiren bir öğrenci rahatlıkla ingilizce konuşur. Sistemin iyi öğretmesinin yanında, bazı kelimelerin kendi lisanlarına yakın olması, tatilde ingilizce konuşmaları, televizyonda filmlerin önemli bir kısmının ingilizce olması vb.sebepler lisan öğrenmeleri ve konuşmaları için önemli bir avantaj.

• El işi, beceri derslerine çok önem verilir. Öğrencinin müzik,spor, sanat vb. yeteneklerinin ortaya çıkması için çalışılır ve derslerden sıkılan çocuğun okuldan soğuması önlenir.

Dersler genel olarak iki ders bir arada (90 dakika) işlenir. Ondan sonra 25 dakika teneffüs daha sonra tekrar iki ders ve 40 dakikalık bir teneffüs. Çocuklar bu teneffüslerde yemeklerini de yerler.

Okulların çok azında kantin vardır. Öğrenciler beslenme çantalarını getirirler.

Haftalık ders saati sayısı her belediye ve okul kendisi karalaştırsa da genelde 0-3 sınıf arası 25 saat, 4-6 sınıf arası 28 saat, 7-9 sınıflar da 30-34 saat arası ders verilir.

Derslerde, bütün eğitim süresince yani ilkokuldan üniversite dahilgrup çalışmasına çok önem verilir. Çocuklar küçükten işbirliğinive sosyalleşmeyi öğrenirler.

9.sınıfta bitirme sınavlarında fizik-kimya biyoloji dersindeöğrenciler 3’er kişilik grup olarak sınava ortak girerler. 

Her okulun çok zengin bir kütüphanesi mevcut. Kütüphaneler haliyle şimdi eski cazibesini kaybetti ama bunun yerine de digital proğramlar yerini aldı.

Danimarka’da genelde ebeveynlerin her ikisi de çalıştığı için, 0-3 sınıfındaki öğrencilerin okul çıkışında bakıma ihtiyaçları olmakta. Çünkü bu çocukların dersleri saat 13.00 veya 13.30’da sona ermekte. Bu çocukların bakımı için okul bünyesinde ücret karşılığı saat 17.00’ye kadar çocuk klübü bu çocuklara oyun oynatarak, çeşitli etkinlikler yaparak hem oynatır hem eğitir.

• İlköğretim bitirme sınavları yazılı ve sözlü olarak toplam 7 dersten yapılır. Yazılı sınavlar merkezi sınav sistemine göre yapılır. Sözlü sınavları derse giren öğretmen ve dışarıdan gelen başka bir öğretmenle beraber yapar.

• Öğretmen veli işbirliğine önem verilir. Yılda en az iki kez öğrencilerin dersleri ve diğer konular hakkında görüşme yapılır.

Danimarka’da okullarda okulun ilk yıllarında 5. Sınıfa kadar çocuk çocukluğunu güzelce yaşar. 5. Sınıftan itibaren derslere ağırlık verilir.

• Dersi zayıf öğrencilere ekstra ders verilir. Dersi anlamakta çok zorlanan öğrenciler özel sınıflarda ders alırlar.

Danimarka’da okullar 1960’tan sonra tek kat inşa edilmiştir. Bizim ülkede arsa kıtlığı!) olduğu için okulların alanı dar.Bana göre de çok mantıklı bizde kibrit kutuları gibi binalar dikiliyor. Ufacık ülkede 5 milyon 800 bin insan yaşar, ama okulların önü oyun sahaları ve top sahaları bakımından çok geniş.

• Spor, özellikle futbol için gerek okulların gerek belediyelerr çocuklara çok geniş imkanlar sunmaktadır. 6 yaşında her çocuk özellikle futbol olmak üzere bir spor kulübüne aylık az bir ücretle üye olur ve spor yapar. Veya müzik, resim, tiyatro kurslarına gider. Birkaç yıl önce bizde de “Okullar hayat olsun” sloganı ile bir proje başlamıştı ne oldu bilmiyorum.Okullar geceleri de kullanıma açık orada isteyen küçüklere ve büyüklere az bir ücret karşıığı lisan dersleri, sanat dersleri, kültür dersleri vb. kurslar verilir.

• Öğretmenler, sık-sık kursa giderek, mesleki bilgilerini tazelerler ve geliştirirler.

• Öğretmenlerin maaşları, tam çalışıyorsa yani haftada 28-30 saat ders veriyorsa vergi kesildikten sonra 2.000 -2500 avrodur. Ev kiraları ve araba pahalıdır. Kopenhag ve büyük şehirlerde 80-100 metre karelik konutlar için; kira, sıcaklık ve elektrik hariç 1.200 - 2.000 avrodur. Hayat pahalıdır ama halk çalışır ve aldıkları para yeter, yılda en az  bir kere çocuklarıyla beraber tatil yaparlar.

o Yarına güvenle bakarlar, para biriktirme dertleri yoktur, kızına oğluna  düğün  yapma gelenekleri yoktur. 14 yaşından itibaren  çocukların haftada  birkaç saat çalışma hakları vardır. Evlere gazete ve reklam dağıtırlar, pastacıda, marketlerde vb.yerlerde derslerine engel olmayacak şekilde   -ailesinin geliri yüksek de olsa- çalışarak kendi cep harçlıklarını çıkararak ayakları üstünde durmayı öğrenirler, hayatı öğrenirler...

• Öğretmenler genelde kalitelidirler. Son yıllarda bizim bir dönemimize benzedilerse de genelde iyidirler.

• Öğrenciler okullarını çok severler. Bisiklet hayatın bir parçası olduğu için küçük-büyük bisiklete binerek okullarına giderler. 

• Okullar Danimarkaca ve yabancı dilleri çok güzel öğretirler.Lisan öğretme sistemleri çok güzeldir. Çünkü lisan öğretmenin sistemini biliyorlar. 

o Türkiye’de lisan öğretme metodunun yanlış olduğunubazı okullardan soranlara  geniş şekilde anlattım ve yol gösterdim ama o okullar yine bildiklerini  yaptılar...Fen dersleri öğretimleri zayıftır.

• Danimarkanın temel değerlerini iyi öğretirler. Homojen bir toplumdur. Temel kitapları var. 8-10 yazarlarını mutlaka öğretirler. Ortak değerleri çok fazladır. Her Danimarkalı’nın okuduğu belki 20 ortak kitap vardır. Okul zamanında gezilere çok önem verirler. Öğrenciler, ortalama ayda bir müze, park, bilim merkezi vb. yerlere geziler yaparlar. Öğrendiklerini daha sonra ders olarak işlerler. Acaba Türkiye’de öğrencilerin ortak okudukları temel kitap var mıdır ve varsa kaç tanedir. Kaç tane önemli yazarlar öğretilir veya öğrenilir...?

• 10 yıllık okul süresinde en az 4-6 defa okulun bütçesine göre ve yaş grubuna uygun olarak 3-5 gün yatılı olarak giderler. Orada hem gezerler hem öğrenirler. Yemekleriniöğretmenleriyle beraber yaparlar. Ayrıca okuldan mezun 9. sınıflar olmadan önce mutlaka bir başka ülkeye en az 5 günlük bir geziye giderler. Öğrencilerin bilet ve her türlü masrafını aileleri öder.

• Yetenek ve beceri derslerine çok önem verirler. Yeni okul reformuna göre her gün bir saat beden eğitip dersi verilmesi okullara önemle  tavsiye edilmiştir ve bunu genelde yapıyorlar.

• Okullar yılda bir veya iki kez önemli bir konuyu ele alarak geniş şekilde o konu hakkında öğretmenleriyle beraber çalışmalar yaparlar ve çalışmalarını bir-iki ay sergilerler. Örnek : Dünyada veya ülkede geçmişte olan veya güncel olan bir konu araştırılır; salgın hastalıklar, virüslerden nasıl korunabiliriz, savaşlar, insan hakları, açlık, Danimarka’nın masal kahramanları .. Bu çalışmalarını daha sonraki gelecek hafta da derslerde sunum yaparak güzelce öğrenmiş olurlar.

Devamı gelecek yazımızda…