Mehmet MERTEK

Mehmet MERTEK

Tıp Tarihi: Antik Dönem

Tıp Tarihi: Antik Dönem

İnsanlık tarihinin en eski mesleklerinden olan tababet farklı coğrafyalarda farklı şekillerde gelişerek toplumlara faydalı olmaya çalışmıştır. İlk insanlar doğayı hayvanları gözlemleyerek ve bitkileri kullanarak hem hekimlik alanında hem de eczacılık alanında uzmanlaşmaya başlamışlardır. Yıllar içinde tedavi yöntemleri, kabile reisleri ve büyücü sınıfın elinde toplandı. Önceleri tüm hastalıkların temelinde cinler ve kötü ruhlar olduğuna inanılırdı, daha sonra kötü ruhlar ve cinlerin büyücüler tarafından kovulduğuna inanılmıştır. Daha sonraları hastalıkların doğa olayları yüzünden olduğuna inanılmaya başlanmıştır. Bu tür inanışlarda insanları totem ve nesnelerin tabulaştırılmasına ve putlaştırılmasına götürdü. Yazının icat edilmesi ile tıbbi bilgiler o dönemde sosyal hayatın merkezi olan tapınaklarda koruma altına alınmaya başlamış, büyücülerin yerini ise rahip hekimler almıştır. Antik dönemde ilk hastaneler ve tıp okulları (Asklepionlar) Yunanistan ve Batı Anadolu’da kurulmuştur. Epidauros(Antik Yunan da bir şehir)’ta başlayan ve Bergama’da gelişen Asklepionlar Knidos, Kos ve İskenderiye tıp okullarının açılması ile en üst düzeye ulaşmıştır.

Asklepionlar adını sağlık tanrısı Asklepios’tan almıştır. Adı ilk kez Homeros’un İlyada’sında geçen Asklepios’un sağlık tanrısı unvanı almıştır. Adına tapınaklar yapılmıştır. Bu yapılar hem tapınak hem de şifa merkezi olarak geliştiği görülmüştür. Ayrıca bu tapınaklar ilk tıp okulları hem de hastaneler olarak işlev görmüşlerdir.

MÖ 5. yüzyılda Atina’da meydana gelen salgınların Asklepion açılışına neden olduğu düşünülmüştür. İlk Asklepion Epidauros’ta MÖ 430 yılında açılmıştır. Buradaki tapınakda yetişen Asklepiad denen rahip- doktorlar hastaları tedavi etmeye başlamışlardır. Kültürel ve bilimsel anlamda yaşanan gelişmeler sonucunda insanlar sağlıklı yaşamla ilgili bakış açıları değişmiştir. Doğaüstü metafizik ve mitolojik olaylara inanmak yerine sebep sonuç ilişkisi üzerinde durulmuştur. Rahiplere ilgi azalmış ve dönemin sorgulayıcıları filozoflar hekimlik yapmaya başlamıştır. Dinsel büyüsel ve mitolojik anlayıştan akılcı sorgulayıcı anlayışa geçilmesi tıp alanında ilerlemesini sağlamıştır. Bu dönemde babası Asklepiad rahibi olan ve Kos Asklepionu’nda yetişen hekim Hippokrates Atina’ya gitmiş, burada felsefeyle ilgilenmiş çalışmış ve Kos’a gelerek kendi tıp okulunu kurmuştur.

Yaptığı en önemli çalışmalardan biri tıbbı felsefeden ayırmak olmuştur. Dört temel sıvı tanımlamış (kan, balgam, kara safra ve sarı safra) ve bu dört sıvının dengesinin hastalıklarda bozulduğunu söylemiş, kan alma, kusturma, diyet ve egzersiz gibi yöntemleri tıbba sokmuş ve akılcı tıbbı başlatmıştır. Binlerce yıllık tıp geleneği yıkarak hastalık oluşumunda dinsel ve metafizik olayları reddetmiştir.

Akılcı tıbbın temelini atmış, güven ve saygı kazanmış tıbbın babası ve hekimliğin ahlakının sembolü haline gelmiştir. Hipokrates’in yazdığı düşünülen 60 kitap daha sonra öğrencileri tarafından MÖ 3.yüzyılda İskenderiye Tıp okulunda kaleme alındığı düşünülmektedir.

Antik dönemde başlayan tıp farklı milletlerde de aynı şekilde gelişmiş ve ilerleme kaydetmiştir.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Mehmet MERTEK Arşivi