Isauria ve Zengibar Kalesi

Bozkırın antik dönemdeki adı Leontopolis’dir. Yani arslanlar şehir olarak bilinir. Antik dönemde Isauria bölgesinde yer almaktadır. Tarih boyunca bu bölge çeşitli farklı uygarlıkların yönetiminde yer almıştır. Uzun süre Roma İmparatorluğu sınırları içerisinde kalan bu bölge, daha sonra MS 395 yılında Roma İmparatorluğu’nun ikiye ayrılmasıyla birlikte Doğu Roma (Bizans) toprakları içerisinde kalmıştır. Sonra ki süreçte Türklerin Konya'yı 1176 yılında Başkent yapmaları ile de Isauria bölgesi tamamen Türklerin eline geçmiştir.

Isauria bölgesinin başkenti Bozkır ilçe merkezine 16 km uzaklıkta bulunan ve Koya yolu üzerinde yer alan Ulupınar, Işıklar, Hacılar ve Yazdamı köyleri arasındaki dağlık tepede bulunan ve günümüzde Zengibar Kalesi olarak bilinen antik Isauria antik kentidir.

Isauria bölgesinde bilimsel araştırmalarda bulunan Hamilton, Bozkır’a “Tris-maden” adını vermiştir. Bu adı; üçlü madenin kurşun, altın, gümüş adına izafeten verdiği anlaşılmaktadır. Bozkır’ın tarihi ve kültürel değerleri ile kültür varlıklarını yerli ve yabancı birçok araştırmacı, bilim insanı araştırmıştır.

Isaura, 1860 metre yükseklikte bir tepe üzerine kurulmuştur. Sarp uçurumlarla çevrilmiş olan tepe, Konya ve Toroslar'ı kontrol altında tutabilen hâkim bir tepededir. Özellikle seçilmiş olduğu düşünülen bu tepe, ayrıca Seydişehir, Karaman, Hadim yörelerini de kontrol altına almaktadır. Bol su kaynaklarının bulunduğu, Toros dağ sıralarının, Seydişehir ve Suğla Gölünün, hatta Konya’nın birçok yöresinin görülebildiği bu hâkim tepe, Isauralılar tarafından bilinçli olarak seçilmiştir. Surlarının uzunluğunun 4 km olduğu bilinen Zengibar Kalesinin Selçuklular zamanında fethedildiği düşünülmektedir.

Tarihi kaynaklarda; "Bozkır, eski çağlarda Isaura  bölgesi içindedir. Bizans (Doğu Roma) döneminde Leontopolis  olan bugünkü şehrin güney doğusunda, daha sonra yeni Isauria denilen (Isauria Nova) büyük bir kale yapılmıştır. (Bugünkü adı Zengibar) Kalesi’nde yirmi yedi kilisenin olduğu rivayet edilmektedir.  Kalenin bugün bir kaç burcu ayakta kalabilmiş, daha çok kaçak kazı ve define arayıcılarının tahribine uğramıştır. Alanya’ya en kısa yol güzergahı buradan geçtiğinden dolayı "Büyük Selçuklu (Anadolu) Sultanı Alaeddin Keykubat Alaiye (Alanya)'yi fethe giderken buradan geçtiği bilinmektedir.

Isauria Bölgesinin sınırları içerisinde bulunan Bozkır çevresi ile ilgili farklı tarihi yerleşimleri, kültür varlıklarını ve geçmişin izini sürmeye ilerleyen yazılarda devam edeceğiz. Sevgiyle takipte kalın.