Ahırlı ilçesine bağlı Akkise mahallesi sınırlarında geniş bir alanda antik yerleşime ait kalıntılar bulunmaktadır. Söz konusu bu yerleşim alanında yapılan araştırmalarda burasının Sedasa antik kentinin kalıntıları olduğu tespit edilmiştir. Burada yapılan ilk araştırmalar ise 1800’lü yıllarda gerçekleştirilmiştir. Bölgede çok sayıda bulunan Grekçe ve Latince yazıtların varlığı sayesinde epigrafik çalışmalar sonucunda bölgenin kimlik sorunu çözülmüştür. Yine bu alanda Hellenistik ve Roma dönemlerinde iskân olduğuna dair güçlü bulgular vermektedir.

Sedasa antik kentinden günümüzde Akkise’ye uzanan tarihi bu süreçte aslında etimolojik anlamda da köken bakımından süregelmiştir. Akkise’ye ismini de verdiği düşünülen ve mahallenin yaklaşık 2 km güneydoğusunda yer alan Kiliseçalı mevkiinde yapılan araştırmalarda kiliseye ait olduğu belirtilen kalıntılar tespit edilmiştir. Köy merkezinde bulunan yapıların çoğunda yine antik yerleşime ait olan mimari parçalar devşirme malzeme olarak kullanılmıştır. İnanç sistemi bakımından Yunan mitolojisinden bildiğimiz Zeus kültü bölgede hâkim olmakla birlikte, kentin koruyucu an tanrıçası olarak ise Athena kabul edilmektedir.

Yine bölgede tespit edilen bir tarihi eserden hareketle buradan Bozkır Zengibar Kalesi (Isauria)’ne giden antik bir yol olduğu bilinmektedir. Bu bölge aynı zamanda antik dönemde Trigotis Limne olarak bilinen Suğla Gölü çevresinde olması sebebiyle birçok kültürel yerleşim alanlarına da komşudur. Bölgeye yakın konumda Arvana Asarı olarak adlandırılan yerleşim, yerli korsan kavim olarak nitelendirilen Homonadların yaşadığı bilinen kalıntılar, Yalıhüyük’te bulunan kalıntılar Isauria sınırına uzanan küçük kırsal yerleşimler ile birlikte bölgenin ne kadar zengin bir kültürel değere sahip olduğunu bize göstermektedir. Tüm bu değerlerimize sahip çıkıp, geleceğe miras bırakmak temennisiyle…