Amasya’da süren Oluz Höyük kazılarında Pers döneminden kalma yaklaşık 2 bin 500 yıllık bir saraya ait sütun kaideleri ortaya çıktı.  12 yıldır süren kazıların geçen yılki etabında Pers kentine ait yol, malikâne ve ateş tapınağının kalıntılarının bulmaları sonrası çalışmayı derinleştirdiklerini belirten Kazı Başkanı İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şevket Dönmez, “Bu sene ilk defa ‘Apadana’ denilen sütunlu bir kabul salonu, bir taht salonu, bir yönetici salonu açığa çıkmaya başladı. Henüz daha kazılarının başlangıcındayız. Ama şu anki bulgular bile çok heyecan verici. Herodot’ta ‘Kritalla’ diye bir kentten bahsediliyor. Orta Anadolu’da. Kritales Yunancası. Muhtemelen Pers Kralı I. Kserkes’in ordularını topladığı Kritalla’nın burası olma ihtimali yüksek.  İlber Ortaylı, Osmanlı idari yapısını her ne kadar Roma İmparatorluğu’na göndermeler yaparak değerlendiriyorsa da aslında Roma idari yapısını Büyük İskender’den, Büyük İskender ise Pers İmparatorluğu’ndan almıştı. Son yıllarda dünyanın en büyük arkeolojik keşfi sayılan Milas’taki yer altı mezarı, antik Pers İmparatorluğu’nun Karya’daki krali yöneticisine aitti ve muhteşem bir Anadolu kültürüne sahiptiler. Anadolu’nun her köşesinde, Likya’da hem de Karya’da antik Pers Uygarlığı’nın kalıntılarının izini sürerken yeni keşfedilen bir mozaik ise herkesin gözlerini kamaştırıyor. Burdur sınırları içindeki Kibyra Antik kentinin tiyatrosunda keşfedilen Medusa başlı mozaik dünyanın bu türdeki ilk örneği ve yeni bir harika olmaya aday!

Anadolu’nun bilinen ve bilinmeyen yüzlerce kültürel mirasını, arkeolojik zenginliğini, ören yerlerini, kazı çalışmalarını, kalıntılarını, eserlerini ve müzelerini toplumun her kesimine oldukça sade ve seçici bir dille ulaştıran Aktüel Arkeoloji Dergisi; Avrupa’da yayınlanan İngilizce bir sayı, ulusal karikatür yarışması, en son gerçekleşen fotoğraf yarışması ile dolu dolu Anadolu’yu ve onun mirasını anlattı.

Aktüel Arkeoloji Dergisi’nin 2012 yılının ilk sayısı, günümüzden 2500 yıl önce Büyük İskender’in gelişine kadar Anadolu’ya 200 yıl süresince hükmeden Pers İmparatorluğu’nun Anadolu’da bıraktığı kalıntıların peşinde gidiyor.  Bu tarz yayınların çokluğu aslında Anadolu'nun bilinenden daha fazla medeniyete ev sahipliği yaptığı, dünyaya ışık tutabilecek birçok tarihi bilginin Anadolu’da ortaya çıkacağının göstergesidir.  Ayrıca Niğde’nin Kınık höyüğünde 2 bin 500 yıl öncesine ait küçük hauvan heykelcikli 4 odalı Pers tapınağı bulundu.