Prof. Dr. Turan Akkoyun

Prof. Dr. Turan Akkoyun

Sürekli Dikey

Sürekli Dikey

İnsanoğlu yoğunluğu, hareketliliği ya da umursamazlığı içerisinde “burnunun dibini” dahi göremeyecek bir halde yaşamını sürdürüp gitmektedir. Bu durum bir ya da birkaç neslin yani sadece sanayi devrimi sonrasının meselesi de değildir.

Anadolu Ajansı’nın 2019 yılında kamuoyuna duyurduğu haberler Konya vilayet merkezine 9 km. mesafede Karatay İlçesine bağlı Hayıroğlu Beldesi sınırları içerisinde yer alan “Boncuklu Höyük” insanlarının en eski yerleşim yerlerinden birisi kabul edilen Çatalhöyük’tekilerin atası olduğunu ortaya koydu. Buranın sakinleri “yerleşik avcı-toplayıcıdır.”

On bin yıllık bir geçmişi gözler önüne serilmektedir. Akademik bir çalışma gereği anayoldan ilerken yol kenarında alt alta yön belirten Çatalhöyük ile Boncuklu Höyük levhalarını takip oldukça önemli bilgilerin hatırlanmasına vesile olmuştur.

Boncuklu Höyük, Liverpool Üniversitesi Arkeoloji Bölümü başkanlığında 1994-2002 yılları arasında gerçekleştirilen Konya Ovası arkeolojik yüzey araştırmaları sırasında, sekiz yıl süren araştırmanın son gününde saptanmıştır. Kazılara 2006 yılında başlanmıştır. İlk yılda küçük bir ekip olan kazı ekibi izleyen yıllarda üç İngiliz, bir Avustralya ve bir Amerikan üniversitesinden bilim insanları ve öğrencilerin katılımıyla geniş bir ekip haline dönüşmüştür.

Kazı çalışmalarıyla ilgili açıklamalar bahsedilen ajans haberiyle kamuoyuna aktarılmıştır. "Çok uzun süredir çalışmalar yapıyoruz. Buluntuları, hayvan ve tarım kalıntılarını atlamadan en ince ayrıntısına kadar inceliyoruz. Buradaki incelemeler sonucunda buğday, bezelye ve mercimek gibi tahılların on bin yıl önce kullanıldığını tespit ettik. Yine Çatalhöyük'ten farklı olarak koyunun evcilleştirildiğine dair izlenimler var. Boncuklu Höyük'te, Çatalhöyük'ün aksine tarım daha az yapılmış. Ancak mimari ve yerleşim uygulamalarına baktığımızda burası Çatalhöyük'ten bin yıl daha önce kurulmuş bir yerleşim yeri. Yani Çatalhöyük'ün atası diyebiliriz."

"Dünyadaki bilim insanları için Konya çok önemli bir şehir. Çünkü Çatalhöyük burada. Dünyada ilk tarımın yapıldığı tescilli bir yer. Bunun yanı sıra Boncuklu Höyük'te ileride yapacağımız çalışmalar medeniyete ışık tutacak. Yine Boncuklu Höyük'te insanların 10 bin 300 yıl öncesinde tuvalet ihtiyacını karşılamak için bir çukur kazdığını ve bunun için ayrı bir alan inşa ettiklerini görüyoruz."

"DNA testleri sonucunda Avrupa'da çalışma yapan arkadaşlarımızla karşılaştırmalar yaptığımızda, buradaki toplumun Güneydoğu Avrupa'ya yayıldığını görüyoruz. Akrabalık ilişkilerini ortaya çıkarıyoruz. Tarım ürünlerinin alışverişine yönelik olarak ticari amaçla Avrupa’ya gidişlerin olduğunu tespit edebiliyoruz. Yine Höyük'te kerpiç duvar izleri, yapıların oval olması ile karşılaştık. Aynı zamanda büyük memeli hayvanlar ile balık ve su kuşlarına ait kalıntılar var. Bölge oldukça sulak, bataklık ve göllerle kaplıymış."

"Evler birbirinden bağımsız olarak inşa edilmiş. Günlük aktivitelerin gerçekleştirildiği ve yemeklerin pişirildiği alanlar var. Ortak mutfak alanı da mevcut. Bu da sosyal açıdan birbirileriyle etkileşimlerinin olduğunu gösteriyor. İlginç bir bölüm. Hane halklarının inanç sistemleri ile ilgili ayrıntılı bilgiye ulaştık. Yaban öküzü başta olmak üzere bazı hayvanların kafataslarının duvarlara işlendiğini gördük. Ev içlerine gömülen ölülere rastladık. Ayrıca ev tabanına değil, ev dışındaki alanlara da gömü taktiği uygulanmış."

Yerel dinamikler turizm başta olmak üzere yan hususlarla ilgilenirlerken bilim insanları çok daha farklı hususların peşindeler. Bunların önemli bir kısmı yıllar bir yana nesiller sonra ancak fark edilebilmektedir.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Prof. Dr. Turan Akkoyun Arşivi