Hayatın idamesi maddi ve manevi enerji kaynaklarına bağlıdır. Buradaki noksanlıklar telafi edilemeyecek duruma düştüğünde nefes alıp vermenin de fazlaca bir ehemmiyeti kalmaz. Bir müddet sonra da toprağa karışım başlar.

Gaziantep, Belen Kömürçukuru, Düzce, Gürün, Karnavas, Sivan, Zile, Senirkent gibi yerleşim yerleri Türk Patent ve Marka Kurum tarafından tescillenip coğrafi işareti alınan pekmez Isparta, Tokat, Bingöl, Erzurum, Sivas, Hatay gibi farklı bölgelerin ötesine uzanmaktadır.

Oğuz Türklerinin kadim kelimelerinden birisi olarak Türklerin en eski yazılı kitaplarında yer alan enerji kaynağı; besin üzüm, kuşburnu, dut, keçiboynuzu, şeker pancarı ve ardıçtan elde edilmektedir. Başka topluluklar da aynı tatlı yoğunluğu kaynağından yararlanmaktadırlar.

Dalında yetişen ilgili ürünler çiğneme, baskı gibi yöntemlerle ezilip suyu çıkarılıp, kısa bir müddet kaynatılıp içine beyaz renkli pekmez toprağı suyun durulması, ekşiliğinin giderilmesini sağlar. Eğer eklenmezse ekşiliği gitmez, hoş bir görünüm kazanmaz. Ancak konu bununla sınırlı değildir. Kaynama sürecinde suyu azalır, pekmeze koyu rengini ve kıvamını verir. Bu süreçte şıranın içerisindeki şekerler kararır. Aynı şekilde kaynatmanın bir seferde gerçekleşmesi de önem arz eder. Arada bir ya da birkaç defa şıra eklenmesi kaliteyi tamamen ortadan kaldırır.

Kaynama kazanı içerisinde öbek öbek kaynamanın başlaması, pekmez kokusunun yayılmaya başlaması kıvama erdiğini gösterir. Kazan genel bir ifadedir, mutlaka büyük bir kapta olması zorunlu değildir küçük kaplarda da hazırlanabilir ancak koyu renk için kabın büyüklüğü elzemdir diğerinde oldukça açık renkli elde edilebilmektedir.

Bir de hiç ya da oldukça az ocak kullanımı ile yalnızca güneş ısısıyla elde edilen pekmez söz konusudur. Bunların haricinde kaynatılarak elde edilen ürüne maya ilavesiyle ağartılan katı pekmez de bulunmaktadır. Maya eklenen ürün bir tam gün bekletilip yeniden ancak iyice karıştırılarak paketlenir. Her birinin kendine göre besin değeri ve damak zevki tüketicide ayrı karşılık bulmaktadır. Her yörenin kendine has dokunuşları bulunsa da tüketici kuvvetli bir enerji kaynağına erişmiş olmaktadır.

Kaşıkta, ekmekte ya da başka bir yiyecekle birlikte ağza alınan söz konusu enerji kaynağı, harcamalarını önceden yaptığı hemen hemen tamamı doğrudan kana karışarak süratle dinamiklik sağlar. Baldan daha ucuz olmasına rağmen bazı noktalarda ondan çok daha zengin bir kaynaktır. Mide, bağırsak, böbrekler, kan dolaşımı için çok faydalıdır. Henüz gözlerini dünyaya açmayanlar da dahil bebekler için zeka ve beden gelişiminin tetikleyicisidir.

Hem farklı yörelerin, hem de farklı türlerdeki pekmezlerin tamamı kan yapıcı ve enerji kaynağıdır. Öksürük, kaşıntı, egzama, mide bulantısında aşma kolaylığı sağlar, akciğer, karaciğer, bağırsak, böbrek ve benzer organlara çeşitli faydalar kazandırır. Hazmı kolaylaştırır, vücut çalışmasını rutinleştirir, gündelik depresyonu engeller.

Ekseriyetle tek başına tüketilmez, farklı kullanımları bulunsa da tahinle anılır ve hatırlanır.