Covid-19 pandemisinde kaygılarımız ile nasıl başa çıkabiliriz?
COVID-19 pandemisi 6 aydır hepimizi etkileyen küresel bir sorundur. İkinci dalgaya ilişkin endişe yeniden tırmanırken, ilk dalganın hala devam ettiğini unutmuş görünüyoruz. Kimileri daha önce hiç alışık olmadıkları karantina ortamından kurtulmanın acısını çıkarırken, kimileri de sene başında yapılan ve halen devam eden uyarıları dikkate alıp, endişeli bir bekleyiş içinde bulunmaktadırlar. Endişelerimizle başa çıkabilmek için şu noktaları dikkate almalıyız:
SALGIN SIRASINDAKİ ENDİŞELERİMİZLE BAŞA ÇIKMANIN YÖNTEMLERİ
1. Resmi Sağlık Kurumlarının Önerilerine Uyun!
Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığı’nın önerilerine harfiyen uyulmalıdır ve COVID-19 bilim kurulunun çıkarmış olduğu rehberler incelenmelidir. Temmuz ayına geldiğimiz bu dönemde yine sosyal mesafe ve el hijyeni önemini korumaktadır. Ev, iş ve kamu ortamının fiziki koşullarının hijyeni düzenli dezenfeksiyon ile sağlanmalıdır. Gıda hijyenine dikkat edilmeli ve hastalık yakınması olanlardan (örn. öksüren, hapşıran, ateşi olan vb) kaçınılmalıdır. Genel sağlığınıza önem vermeniz de bağışıklığınızı artıracaktır. Bol sıvı almanız, sebze ve meyve ağırlıklı beslenmeniz (vitamin haplarından daha kıymetlidirler) ve spor yapmanız önerilmektedir. Gerek çocuklarınız gerekse sizin aşılarınızın eksiksiz olması tercih edilir. Özellikle çocuklarınızın aşı takvimine uymanız önerilmektedir. Uygun tedbirler alarak, aile hekiminize danışarak aşıları tamamlamalısınız.
2. Bilgiyi, Güvenilir ve Bilimsel Kaynaklardan Alın!
Özellikle pandeminin ilk aylarında insanlar korkulu bir bekleyiş içerisinde, kendilerine ulaşan her COVID-19 bilgisini okudu ve bu konuyla ilgili bilgi açlığını giderdi. Ancak süreç içinde sosyal medya mecrasında dolaşan bilgiler artık yönetilemez hale geldi ve okurlarda aşırı bilgi doygunluğu gelişti. Bireyler artık COVID-19 ile ilgili haberlere sırtını döndü ve bir çeşit duyarsızlık gelişti. Belki de günümüzde COVID-19’a yönelik tedbirlerin gevşemesinde bu bilgi bombardımanının rolü olmuştur. Ama bir kısım bireyde ise endişe derinleşmiş biçimde devam etmektedir. Bu bağlamda, bazı kaynakların yaydığı haberler katastrofik (Olayları kötü yorumlama) nitelik taşımaktadır. Ayrıca, bu endişeli bekleyiş kompülsif bir haber arayışına neden olmaktadır. Dolayısıyla bu konuyla ilgili haber arayışının günde bir defa ile kısıtlanmaya çalışılması ve güvenilir haber kaynaklarına başvurulması (örn. Dünya Sağlık Örgütü, Sağlık Bakanlığı, Evrim Ağacı vb.) ruh sağlığınıza yarar sağlayacaktır.
3.İnternet Etkinliklerine Katılın!
COVID-19 pandemisinin olumlu bir çıktısı, gerçek yüz yüze görüşmenin yerini tutmasa da, internet üzerinden görüntülü konferansların ve eğitimlerin gelişerek, önünün açılmış olmasıdır. Bu çerçevede internet mecrasında birçok eğitim video kaydına ya da canlı etkinliğine rastlamak ve katılmak mümkündür. Zihinsel sağlığınız için yoga ve meditasyona, bilinçli farkındalık etkinlikleri ya da bilişsel davranışçı terapi seanslarına katılmanız mümkündür. Bunlar, zihninizin size oynadığı oyunu aşmanıza yardımcı olacaktır. Zihnimiz, bizi koruma dürtüsü ile gerçekte olan durumları olduğundan daha fazla abartılı düşünme eğilimindedir. Hiçbir zaman risk %0 değildir, ancak zihninizin süreğen teyakkuz hali zamanla sizi rahatsız edecektir. Bu nedenle zihninizi yavaşlatıp, mevcut koşullara uyum sağlamanız için bazı uygulamalar size yardımcı olacaktır. Bu uygulamaları bilinçli farkındalık meditasyonu ya da bilişsel davranışçı terapi seansları ile öğrenmeniz mümkündür.
4.Dijital Ortamda Sevdiklerinizle Görüşün!
Fiziki olarak görüşemeseniz dahi sanal ortam aracılığıyla sevdiklerinizle sürekli görüşmeye devam etmelisiniz. Bu sizin stresinizi azaltmanızı sağlayacaktır. Ayrıca diğer insanların bu ortam ile nasıl başa çıktıklarını görmeniz mümkün olacaktır.
5. Zihinsel Sorunlarınızı Tedavi Edin!
Zihinsel sorunlarınız tedavi edilmelidir. Özellikle depresyon, kaygı bozukluğu ve obsesifkompülsif bozukluğu olan hastaların COVID-19 döneminde yakınmalarının artması söz konusu olmaktadır. Hastaların çaresizlik duyguları, panik nöbetleri, bulaş korkusu, ölüm korkusu, sağlığa ilişkin kaygı ve genel kaygılar COVID-19 salgını sırasında artış göstermektedir. Bu nedenle bireyler, kendilerini ruhen rahatsız hissediyorlarsa ya da tanısı konmuş bir ruh hastalıkları varsa ve yakınmaları artıyorsa mutlaka hekimlerine başvurmalıdır.
Sonuç: COVID-19 pandemisi ve yaratabileceği sağlık sorunları ciddiye alınmalıdır. COVID-19, etkilenen bireylerde ciddi hasarlara neden olabilmektedir ve tüm yaş grupları benzer oranlarda risk altındadırlar. Vatandaşlar yeni normal süreçte rahatlamakla birlikte, tedbiri elden bırakmamalıdırlar. Yoğun endişe yaşayanlar ise meditasyon ya da uygun tedbirleri alarak sağlık kurumlarına ya da hekimlerine başvurmalıdırlar. Halihazırda, COVID-19’dan korunmanın yolu sosyal izolasyon ve hijyen tedbirlerine uymaktır. Bu gerçeği unutmadan, yeni normal süreçte fiziksel ve ruhsal sağlığımızı koruyacak tedbirleri de almalıyız. (Kaynak: Prof. Dr. Hakan Yaman, Editör: Çağrı Mert Bakırcı). Sağlıcakla kalın…
