İşin Sırrı İyi Bir Promptta

Aslında hikmet arayışıyla yapay zekânın dili aynı şeyi arıyor:

Doğru soruyla anlamı bulmak…

Geçmişte olduğu gibi, gelecekte de insanımızın en büyük ihtiyacı; kendini bilme ve bulma ihtiyacı olacaktır. Algoritmalarla bizi bizden daha iyi tanıyan/ tanıyacak olan yapay zeka teknolojileri akıl almaz hızla ilerliyor, özellikle eğitim alanı da hızla etkileniyor.

Öğretmenlerin rollerinde ve öğretim süreçlerinde köklü bir dönüşüm yapmak hayalini bir kenara bırakarak bu işin doğasını kabullenmek gerekiyor artık.

Yeni yaklaşımlar ve stratejiler geliştirmekte zorunluluk halini alıyor. Bu iş sadece yapay zekaya bırakılmayacağına göre işin sırrı yine doğru sorular sorabilmekte gizli. Amaç sadece yapay zekayı yönlendirmek olmamalı elbette.

Teknolojiyi “sadece bir araç” olarak görmekten öte, onu doğru, bilinçli ve ahlaki biçimde kullanma çağrımızdır esas olan.

Türkçede halen karşılığı olmayan Prompt mühendisliği, makine ve insan iletişimini arttıracak, yapay zekâ destekli araçların etkin ve verimli kullanılmasına yönelik becerileri sunacaktır.

Öğrenme tasarımcısı, rehber ve veri analisti gibi yeni kimlikler kazanması beklenen öğretmenlerinde alması gereken eğitimlerden, kazanması gereken becerilerden birisi de Prompt mühendisliği olacaktır.

Dijital dünyada kişiselleştirilmiş, erişilebilir ve veri odaklı hâle gelmesi planlanan eğitim dünyasında hayata geçirilecek bu mühendislik alanı öğretmenlere stratejik adımlar atmayı sağlarken, öğrencilerinde yapay zekâ destekli programlardan etkin ve verimli şekilde yararlanmasına fırsat sunacaktır.

Promt, bilgisayar bilimlerinde istem anlamına gelmektedir. Yani bilgisayarın herhangi bir komutu gerçekleştirebilmesi için kullanılan metin veya simge girdileri olarak tanımlanabilir.

Prompt mühendisliği, yapay zeka araçlarından istenen bir çıktı için modele en iyi nasıl talimat verileceğini yinelemeli olarak bulma disiplini olarak tanımlanmaktadır.

İstem mühendisliği şu an için Türkçe de sık kullanılan tanımlamalardan birisi. Doğru ve net sorular sorabilme becerisi bu alanda ilk önemli adım olsa gerek.

Yapay zekâdan ne alacağımız, ona ne sorduğumuzla ilgilidir aynı zamanda. Artık bilgi sahibi olmak tek başına yeterli değil, bilgiyi yapılandırma ve yorumlama becerisi de önem arz etmektedir.

Prompt mühendisliği de aslında dijital çağın yeni okuryazarlık becerileri arasından birisidir. Bu yüzden bir yapay zekâya nasıl soru soracağınızı bilmek, artık öğretmenlerin temel becerilerinden birisi olmalıdır. Bu alanda veriyi üretmek te yeterli değil, doğru komutla doğru bilgiye ulaştırmakla öğretmeyi dönüştürmek mümkün olacaktır.

Yapay zekâya verdiğiniz prompt, aslında bizim düşünme biçimimizi, değerlerimizi ve önceliklerinizi yansıtacaktır. Üstünlük yapay zekada değil yönlendirenin ne kadar bilinçli olduğunda gizlidir.

Süreçte bilgiyi nasıl sorgulayacağını gösteren rehber öğretmenlere ihtiyaç artacaktır.

Bu alanda beceri sahibi öğretmenlerle, Prompt mühendisliğinin amacı da benzerdir. Çünkü yapay zekâya etkili komut verebilmek ve üst düzeyde verim elde etmek, problemleri sağlıklı şekilde çözebilmek aslında öğretmenin soruyu yönlendirmesine, merak uyandırmasına ve anlam üretme becerilerine de dayanır.

-Etkili ve etik komut yazımı becerisi, Dijital farkındalığı,

-Yapay zekâ destekli öğrenme, Eğitimde dönüşümü,

-Dijital rehberlik, anlam inşası, Öğretmenin yeni rolünü,

-Komutların bilinçli, değerli olması, İnsan merkezli teknoloji anlayışını da beraberinde getirecektir.

Sormayan, öğrenemez. Bilmeyen, ne soracağını da bilemez…

Hem öğretmen hem kullanıcı, yapay zekâyla kurduğu ilişkiyi verdiği komutlarla inşa etmelidir. Bu yüzden komutlarımız sadece bir cümleden ibaret değil; bir bilinçten ibaret olmalıdır.

Hem manevi mirası hem dijital becerileri sentezleyecek öğretmenler eğitime yön verecektir.

Niyet, doğru ifade ve anlam üretme Prompt mühendisliğinde de önem arz eder. Kötü bir prompt la yapay zekadan faydalı bir çıktı alınamaz.

Prompt mühendisliği de kendi içinde bir “dil sanatı”dır; doğru kelimeyi doğru sırayla kullanmak gerekir. İyi prompt yazmak için belli bir bilgi düzeyine sahip olmakta şart.

“Bilen sualden müstağni, bilmeyene sual perde” deyişini de doğru yorumlamak gerek. Soru bilinmeyene ulaşma gayretidir çoğu zaman. İnsanın doğru soruyu sorma ihtiyacı her zaman olacaktır…

Sorulan sorular talihlere de felaketlere de kapılar açabilir. Doğru soruyu sorabilmek, en az cevabı bilmek kadar maharet ister.

Prompt mühendisliğinde doğru ifadeler = kaliteli çıktılar sunarken, insanın sahip olduğu doğru niyet = derin kavrayış sahibi kılacaktır.

Açık ve içten bir komutla anlamlı yanıtlar veren yapay zekâ ile içten ve iyi niyetli bir soruyla hakikate yaklaşma gayretinde olan insanın birlikteliği neden mümkün olmasın?