COO şirketlerde icra kurulu başkanı olan CEO’nun ardından gelen en yetkili kişidir. İngilizce açılımı Chief Operating Officer olan COO’nun Türkçe karşılığı ise operasyon direktörü, operasyondan sorumlu başkan olarak ifade edilmektedir.
COO Kimdir?
COO “Chief Operating Officer” kelimesinin kısaltılmış halidir. Bu ünvan sıklıkla CEO ünvanıyla karıştırılır. CEO şirketin icra kurulunun aldığı kararların uygulanmasından sorumlu olan kişidir. Küçük ölçekli şirketlerde CEO aynı zamanda operasyon direktörünün yürüttüğü çalışmaları da idame eder. Ancak şirket büyüdükçe, ortalık yapısı genişledikçe CEO’nun iş yükünün hafifletilmesi amacıyla COO pozisyonu ortaya çıkmıştır.
CEO yönetim kurulu ve icra kurulu arasında köprü vazifesi görür. Şirketin geleceğini planlayan kişidir. Operasyon direktörü ise şirketin günlük iş akışının idaresinden sorumludur. Şirket içerisinde yürütülen tüm operasyonel faaliyetleri izleyerek yönlendiren kişidir. Ayrıca CEO tarafından verilen talimatların yerine getirilmesini ve ardından yönetim kuruluna raporlanmasını da sağlar. Kariyer yolunda çoğunlukla CEO’nun varisi olarak konumlandırılır. Örnek vermek gerekirse 2011 yılında Apple’ın CEO’su olan Tim Cook’un önceki vazifesi operasyon direktörlüğüdür.
Operasyon direktörü raporlama bakımından CEO’ya karşı sorumludur ve CEO’nun ardından yönetimde ikinci adam konumunda yer alır. Bu bakımdan başarılı bir operasyon direktörünün ardında CEO ile uyumlu çalışması bulunur.
Şirketin tüm faaliyetini idare eden kişi olan operasyon direktörünün altında operasyon şefi, operasyon sorumlusu, operasyon uzmanı ve operasyon elemanı gibi ünvanlara sahip olan çalışanlar bulunur.
COO’nun Görev ve Sorumlulukları Nedir?
Operasyon direktörünün görevi bulunduğu şirketin büyüklüğüne ve faaliyet gösterdiği sektöre göre çeşitlilik gösterebilir. Ancak temel olarak operasyon direktörü tedarik, üretim ve lojistik süreçlerinin tamamını yönetir. Genel olarak icra kurulu başkanı olan CEO ile dirsek temasında bulunarak çalışır. Örnek vermek gerekirse CEO Amerika Birleşik Devletleri başkanıyken, COO başkan yardımcısı konumundadır. Operasyon direktörünün görev ve sorumlulukları şu şekilde sıralanabilir:
- İcra kurulu başkanı ve CEO’nun yokluğunda vekâleten yönetime COO başkanlık eder.
- Yönetim kurulunun talep ettiği raporları ve dönemsel analizleri düzenli olarak hazırlar. Bu raporların hazırlanması için diğer departmanlarla etkileşim halinde olur.
- CEO’nun hazırladığı yıllık strateji dahilinde iş planı hazırlanmasına katkıda bulunur.
- Tedarik zincirini yönetir ve denetimini yapar.
- Şirket bütçesini yönetir.
- İş süreçlerinin iyileştirilmesi ile verimliliğin arttırılmasından sorumludur. Ayrıca girdi ve çıktılara ait süreçleri de denetler.
- Mümkün olan en düşük maliyetle en kaliteli ürünün üretilmesi için gereken sistemin oluşturulmasını sağlar.
- Üretim planını tasarlar ve yönetir. Şirketin kapasite kullanım oranının arttırılması için aksiyon planını düzenler.
- Stok planı yaparak stok yönetimini sağlar. Stok seviyesini en aza indirmeyi ve üretimimin kısa vade içerisinde kazanca dönüştürülmesini yönetir. Bu süreçte depo faaliyetlerini de ayrıca denetler.
- Üretimi yapılacak olan ürünlerin geliştirilmesinde aktif olarak rol alır.
- Üretilen ürünlerin kalitesini denetler.
- Genel olarak tedarik zinciri, üretim, satış, lojistik gibi süreçleri adım adım yönetir.
- En az maliyetli olacak şekilde tedarik zincirinin kurulmasında vazifelidir.
- İş güvenliğinin gereklerinin yerine getirilmesinden sorumludur.
- Çalışanların terfi etme ve zam almasında insan kaynaklarını denetler.
- Çalışanların verimli olmasını ve bir sinerji içerisinde görev almasını desteklemek.
COO Olmak İçin Alınması Gereken Eğitim Nedir?
COO olarak çalışmak isteyen kişilerin 4 yıllık işletme, iktisat ve mühendislik fakültelerinin lisan programından mezun olması gerekir. Lisans programının ardından lisansüstü eğitim almak da bu konumda görev almak isteyen kişi için oldukça önemli bir kazanımdır. Şirketlerin operasyon biriminde çalışarak yıllar içersinde tecrübe edinen kişiler operasyon direktörü olma yolunda ilerleyebilir.
COO’da İşverenlerin Aradığı Nitelikler Nelerdir?
Operasyon direktörü CEO’nun ardından şirkette oldukça kilit bir rol üstlenir. Hem yönetim kuruluna karşı sorumludur hem de kendisine bağlı olarak görev alan çok sayıda çalışana sahiptir. Çalışanların verimliliği, departmanların koordinasyonlu çalışması, şirketin sorunsuz bir şekilde işler halde olması operasyon direktörünün temel sorumluluğu olarak kabul edilir. Tam zamanlı, stresli ve yoğunlu bir çalışma temposuna sahip olan operasyon direktörünün nitelikleri şu şekilde olmalıdır:
- Geleceği planlayacak ve bugünü aksaklık olmaksızın yönetebilecek düzeyde operasyonel tecrübeye sahip olmak.
- Akıcı bir şekilde İngilizce konuşabilmek.
- Askerlik vazifesini tamamlamış olmak.
- Pratik düşünmek ve çok yönlü bakış açısına sahip olabilmek.
- Departmanları uyumlu bir şekilde yönetmek, takım çalışmasına liderlik edebilecek vasıfta olmak.
- Kendisini sürekli geliştirmek, güncel gelişmeleri takip etmek.
- Sık sık seyahat etmeye engel olmayacak şekilde bir yaşam tarzına sahip olmak.
- Yoğun ve esnek çalışma saatlerine dayanıklı olmak.
