TÜRKİYE’DE OBEZİTE

Türkiye’de obezite, son yıllarda hızla artan bir halk sağlığı sorunu haline gelmiştir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) gibi kaynaklardan elde edilen verilere göre, obezite oranları hem yetişkinlerde hem de çocuklarda endişe verici seviyelere ulaşmıştır. İşte detaylı bir özet:

Obezite Oranları

 Yetişkinler: TÜİK’in 2019 Sağlık Araştırması’na göre, Türkiye’de 15 yaş ve üstü bireylerin yaklaşık %21,1’i obez (Beden Kitle İndeksi - BKİ ≥ 30) olarak sınıflandırılmıştır. Ayrıca, %34,3’ü fazla kilolu (BKİ 25-29,9) olarak kaydedilmiştir. Bu, yetişkin nüfusun yarısından fazlasının kilo problemiyle karşı karşıya olduğunu gösteriyor.

  Cinsiyet Farklılıkları: Kadınlarda obezite oranı (%24,8) erkeklere (%17,3) kıyasla daha yüksektir. Özellikle kadınlarda yaş ilerledikçe obeziteprevalansı artmaktadır.

  Çocuklar ve Gençler: Çocuklarda obezite oranları da alarm verici düzeydedir. DSÖ’nün Avrupa Bölgesi verilerine göre, Türkiye’de 5-19 yaş arası çocukların yaklaşık %10-15’i obez veya fazla kiloludur. Okul çağındaki çocuklarda bu oran, hareketsiz yaşam tarzı ve fast-food tüketiminin artmasıyla yükselmektedir.

Obezitenin Nedenlerine gelirsek,

Türkiye’deki obezite artışının temel nedenleri şunlardır:

1.  Beslenme Alışkanlıkları: Geleneksel Türk mutfağı sağlıklı unsurlar (sebzeler, baklagiller) içerse de, son yıllarda fast-food, işlenmiş gıdalar ve şekerli içeceklerin tüketimi artmıştır. Büyük porsiyonlar ve yüksek kalorili yiyecekler de obeziteyi tetiklemektedir.

2.  Hareketsiz Yaşam Tarzı: Kentleşme, teknolojinin yaygınlaşması ve masa başı işlerin artmasıyla fiziksel aktivite seviyeleri düşmüştür. Özellikle çocuklar, ekran başında geçirilen zamanın artmasıyla daha az hareket etmektedir.

3.  Sosyoekonomik Faktörler: Düşük gelir gruplarında sağlıklı gıdalara erişim zorluğu, obezite riskini artırabilir. Ayrıca, eğitim seviyesi düşük olan bireylerde obezite oranı daha yüksektir.

4.  Kültürel Faktörler: Türkiye’de yemek, sosyal hayatın önemli bir parçasıdır ve genellikle yüksek kalorili yemekler ikram edilir. “Tabağını bitir” kültürü de fazla yemek yemeyi teşvik edebilir.

Sağlık Üzerindeki Etkileri

Obezite, Türkiye’de birçok kronik hastalığın başlıca nedenlerinden biridir:

Kardiyovasküler Hastalıklar: Kalp hastalığı ve inme riski artar.

Diyabet: Tip 2 diyabet prevalansı, obeziteyle paralel olarak yükselmektedir.

  Ortopedik Sorunlar: Eklem ağrıları ve osteoartrit gibi sorunlar sık görülür.

Psikolojik Etkiler: Obezite, depresyon ve düşük özgüven gibi mental sağlık sorunlarıyla ilişkilidir.

Devletin ve Toplumun Tepkisi

Türkiye’de obeziteyle mücadele için çeşitli adımlar atılmaktadır:

 Sağlık Bakanlığı Politikaları: “Türkiye Obezite ile Mücadele Programı” kapsamında sağlıklı beslenme kampanyaları, okul kantinlerinde şekerli gıda satışına kısıtlamalar ve fiziksel aktiviteyi teşvik eden projeler yürütülmektedir.

  Eğitim ve Farkındalık: Medya kampanyaları ve okullarda beslenme eğitimleri düzenlenmektedir.

Vergi ve Düzenlemeler: Şekerli içeceklere ve sağlıksız gıdalara yönelik vergilendirme tartışmaları gündemdedir.

Göründüğü gibi obezite başlı başına bir sorunumuzdur. Ne gibi önerilerimiz olabilir?

Bireysel Düzeyde: Dengeli beslenme, düzenli egzersiz, porsiyon kontrolü ve şekerli gıdalardan kaçınma obezite riskini azaltabilir.

Toplumsal Düzeyde: Sağlıklı gıdalara erişimi artırmak, spor tesislerini yaygınlaştırmak ve çocuklara yönelik sağlıklı yaşam eğitimleri güçlendirilmelidir. Esen Kalın