Türk Koridoru

Karabağ zaferi ile birlikte önemli bir kazanım daha elde edildi: TÜRK KORİDORU…

Nahcivan ile Azerbaycan’ın güvenliğini Rusya’nın sağlayacağı bir koridor üzerinden bağlanmasına karar verild. Bu sebeple birçokları bu koridora Rus Koridoru dedi.

Fakat acaba gerçekte bu koridor neye hizmet etmekteydi?

Rusya:

• Libya’dan Suriye’ye kadar birçok alanda karşısında dimdik duran Türkiye’yi,
• Biden ile evrileceği düşünülen küresel dengeleri,
• Sırtındaki ekonomik kambur olan Ermenistan’ın askeri anlamda da fos çıktığını,
• Ayrıca ikide bir Batıya sırıtan Ermeni hükümetinin değişmesi gerektiğini,
• Azerbaycan’ın artık bölgesel bir güç olarak palazlandığını,
• Kapıyı kapatmaktansa, oyunun içinde yer almanın daha makul olacağını,
• Son olarak (müttefik gibi düşünülse de) Asya’da artan Çin tehdidine karşı silkinen Türk Dünyasının işe yarayacağını idrak etmiş olacak ki, bu koridor için imzayı attı…

***

Bu koridor (156 milyonluk nüfusa ve yaklaşık 1 trilyon dolarlık GSYİH miktarına sahip olan) Türk Dünyası için ne anlama geliyor?

Türk Koridoru ile Türkiye, Hazar Coğrafyasındaki Türk ülkelerine karayoluyla bağlanacak ve inşa edilecek otoban/hızlı tren sistemi ile Doğu Beyazıt – Bakü arasında ulaşım birkaç saate kadar düşürülebilecek.

İlgili gümrük işlemlerinden muaf bir sistem kurgulanabilir ise, bu güzergâh sayesinde Türk ülkeleri arasında ticaret hacmi kolaylıkla arttırılabildiği gibi, Avrupa ve Asya piyasaları dahi bu güzergâhtan istifade edebilecek…

***

Bu nasıl gerçekleşecek?

Şöyle bir yol izlenebilir mi?

• İlk adım olarak Türk Koridoru üzerinde yük treni, hızlı tren, fiber veri transferi, elektrik nakil hattı ve otoyol sistemleri kurulacak,
• Eş zamanlı olarak, ilgili ticaret ağının güçlendirilebilmesi için 3 adet serbest ticaret bölgesi ve üs kurulacak (veya mevcut liman ve üsler geliştirilecek),
• Bu bağlamda; Azerbaycan / Alat, Türkmenistan / Türkmenbaşı, Kazakistan / Aktav Üsleri deniz ticareti ve sevkiyatı dâhilinde lojistik merkezler olacak,
• Doğalgaz kaynakları ile meşhur Türkmenistan bir elektrik üretim merkezine dönüştürülecek ve bu merkez 300 km’lik bir hat üzerinden Azerbaycan ve Türkiye’ye, oradan da Avrupa’ya elektrik transferi yapabilecek,
• Ayrıca diğer Türk ülkelerine ve Afganistan, Pakistan, Hindistan’a da bağlanabilecek,
• Özbekistan da doğalgaz ve/veya elektrik üretimi ile bu sistemi Türkmenistan üzerinden besleyecek,
• İlgili Hazar elektrik nakil hattı çift yönlü çalışabilecek ve aynı güzergâha veri transferi için fiber optik ağ da kurulacak,
• Petrol kaynakları ile meşhur Kazakistan ise bir rafineri ve petrokimya merkezi haline dönüştürülecek,
• Aktav Üssü bu bağlamda bir ticaret merkezi halini alacak,  
• Bölgenin su kaynakları planlaması da, sürece Kırgızistan ve Tacikistan’ın dâhili ile ortak akılla yürütülecek karşılıklı kazan – kazan modeli ile yapılacak ve yönetilecek,
• Aktav – Türkmenbaşı arasına da yük treni, hızlı tren, fiber veri transferi, elektrik nakil hattı ve otoyol sistemleri kurulacak,
• Hazar geçişi dâhilinde, mevcut koşullarda köprü, petrol ve/veya gaz boru hattı kurulumu ekonomik olmadığı için, petrol ve gaz transferleri için Gürcistan üzerinden giden hatlar kullanılacak…

***

Bu kapsamda Türk Konseyi bünyesinde ortak bir bütçe ile entegre bir çalışma modeli kurgulanabilecektir. Tabii bu durumda Türk Konseyi de daha işlevsel, etkin ve aktif bir modelde yeniden şekillendirilmelidir. Ayrıca Macaristan, KKTC, Tacikistan gibi ülkelerin de üye olarak bu yapıya katılımı sağlanmalı, getirilecek farklı üyelik statüleri ile (örneğin gözlemci üye statüsüyle) Pakistan, Katar, Libya, Cezayir, Malezya, Afganistan ve hatta Rusya, ABD, Çin ve İsrail gibi ülkelerin de entegrasyonu değerlendirilmelidir.

Kurgulanacak bu model, geleceğin en önemli bölgesi olacak olan Asya’da Türk Dünyasının yıldızının daha da parlaması ve bir küresel güç olarak yükselerek, dünya barışına hizmet etmesi anlamına da gelecektir.

Önemli olan ölçülü bir diplomasi ile karşılıklı kazan – kazan modellerinin doğru kurgulanabilmesi, küresel siyasi çekişmelerin ve fay hatlarının oluşturduğu kırılmaların doğuracağı fırsatların iyi takip edilmesi ve hızlı – kararlı adımlarla aksiyon alınabilmesidir.

***

Büyük gelişmeler oluyor aslında…

İran bir şiirden neden bu kadar rahatsız oldu acaba?

Türk Koridoru ve Türk Dünyası