Ayak bakımına dikkat! Ayak mantarı nasıl geçer, tedavi yöntemleri neler?

Sıcağı ve nemi seven ayak mantarı herkeste görülebilen bir cilt hastalığı olarak karşımıza çıkar. Genel olarak gün içerisinde çok uzun süre ayakkabı giymek zorunda kalan kişilerde görülür. Bunun yanı sıra ayağa dar gelen ayakkabılar giymek ve ayak temizliğinin yapılmaması da mantarların oluşmasına yol açar.

Ayak Mantarı Nedir?

Ayak mantarı, ayaklarda kaşıntı ve parlak kırmızı döküntülere sebebiyet veren bir mantar enfeksiyonudur. Bu enfeksiyon; soyulma, yanma hissi, kızarıklık, su toplama, kaşıntı ve yaralara sebep olur. Ayak mantarı enfeksiyonu, çok sık görülen ve aynı anda bulaşıcı olan bir deri hastalığıdır. En yaygın olarak genç ve erişkin erkeklerde rastlanılan bu durum, kadınlarda ve 12 yaş altı çocuklarda da ortaya çıkabilmektedir.

Ayak Mantarı Neden Olur?

Ayak mantarı nedenleri ve tetikleyici etkenleri şu şekilde sıralanabilir:

Nemli ve sıcak ortamlar
Duştan sonra ayakları kurutmamak
Dar, kapalı ayakkabı giymek
Halka açık havuzlarda ve soyunma kabinlerinde koruyucu ayakkabı giyilmemesi
Kuaför salonlarında ortak kullanılan pedikür seti gibi gereçler
Bağışıklığın az olması
Diyabetli bireyler

Ayak Mantarı Belirtileri Nelerdir?

Ayak mantarı belirtileri, ayağın herhangi bir yerinde kendini gösterebilir. Fakat en sık olarak ayak parmakları ya da ayak parmakları arasında olmaktadır. Belirtileri ise;

Kırmızı döküntü,
Ayakta kaşıntı,
Yanma hissi,
Kırık, pullu cilt,
Hoş olmayan koku,
Ayak tabanlarında kepeklenme,
Ayakta içi su toplamış yaralar olarak sıralamamız mümkündür.

Erken tanı konulup tedavi edilmediği takdirde tırnaklara sıçrayabilir. Ayrıca deri bütünlüğü bozulduğundan dolayı dışarıdan giren bakteriler nedeniyle cilt enfeksiyonu (selülit) ve lenf damarı enfeksiyonu (lenfanjit) gibi daha şiddetli ikincil enfeksiyonlara sebep olabilirler. Mantar enfeksiyonu çok kolay bulaşabileceği için, bu enfeksiyona sahip bireylerle aynı havlu veya terliklerin kullanılmaması önem arz etmektedir.

Ayak Mantarı Türleri Nelerdir?

Ayak mantarı çeşitleri, şu başlıklar altında incelenebilmektedir:

Parmak Arası Mantarı (İntertriginöz)

Parmak ağı enfeksiyonu olarak da adlandırılan tipi ayak mantarının en sık görülen türüdür. Genellikle en küçük ayak parmaklarının arasında gelişir. Bu tür ayak mantarı kaşınma, yanma, pullanma ve ayak tabanında yayılan enfeksiyona sebebiyet verebilir.

Makosen (Hiperkeratotik)

Bu tür ise ayaklarda tahriş, kuruluk, kaşınma ya da derinin pullanması gibi sonuçlar doğurur. Mantar tedavi edilmediği zaman deri kalınlaşır ve yarılır. Bu enfeksiyon tüm ayak tabanına ve ayağın kenarlarına yayılabilir.

Kabarcıklı (Vezikülobüllöz)

En nadir görülen ayak mantarı türüdür. Bu durum, genel olarak ayağın altında yer alan derinin su toplaması ve kabarcıkların bir anda patlamasıyla oluşur. Tedavi edilmediği zaman ise ayak parmakları arasında, tabanında, ayağın alt ya da üst bölgesinde de ortaya çıkabilirler.

Ayak Mantarına Ne İyi Gelir?

Ayak mantarından muzdarip bireylerin akıllarında ‘’ayak mantarı nasıl geçer?’’ sorusu önemli bir yer kaplamaktadır. Bu sorunun cevabı olarak birden fazla yöntem söylenebilir. Bu yöntemleri ise şu şekilde gruplandırabiliriz:

Kına

Çok eski dönemlerden günümüze kadar gelmiş olan kına, eski insanların uyguladığı ve ayak mantarı için bitkisel bir tedavi yöntemidir. Eğer ayaklarınızda kaşıntı ve mantar oluşumu yeni başladıysa; ayaklarınıza kına yakarak bu sürecin ilerlemesini durdurabilirsiniz. Ayrıca kına ayaktaki kötü kokuyu da engellemektedir

Karbonatlı Su

Ayak mantarı karbonat yardımıyla tedavi edilebilmektedir. Ayak mantarından şikayetçi olan bireylerin her akşam karbonatlı suyun içinde ayaklarını bir süre boyunca bekletmesi önerilmektedir. Karbonatlı su sayesinde, mantarlar hızlı bir şekilde temizlenir ve mantar temizliği doğal malzemeler ile yapılmış olur. Ayrıca karbonat kokuyu ve kaşıntıyı da gidermektedir.

Elma Sirkesi

Ayak mantarı sirkenin antibakteriyel özelliği sayesinde önlenebilmektedir. Her akşam sadece ayaklarınız için kullanacağınız bir kabın içerisine 1 bardak kadar elma sirkesi ve ayaklarınızı geçecek kadar su ekleyiniz. Suyun içerisinde 20 dakika boyunca ayaklarınızı bekletiniz ve akabinde temiz bir havlu ile ayaklarınızı kurulayınız. Elma sirkesi, bakterileri temizleyerek mantar enfeksiyonunu kısa sürede iyileştirecektir.

Çay Ağacı Yağı

Ayak mantarı için bitkisel tedavi yöntemleri Dr. Saraçoğlu gibi birçok uzman tarafından gündeme getirilmiştir. Tavsiyelerde bitkisel yağlardan olan çay ağacı yağı da sıklıkla vurgulanmıştır. Bu yöntemde çay ağacı yağı ile yıkadığınız ayaklarınıza masaj yaparak uyuyabilirsiniz. Çay ağacı yağın kötü kokuyu giderdiğinden dolayı sabaha kötü koku olmadan uyanabilirsiniz.

Lavanta Yağı

Lavanta yağı kendine has hoş kokusu ile bitkisel tedavi alanında sıkça kullanılır. Ayak mantarının sebebiyet verdiği kaşıntı ve kötü kokuyu önleyen lavanta yağı, düzenli kullanım sonucunda bu rahatsızlığı yüksek oranda hafifletmektedir. Lavanta yağının kullanımında ayakların ve parmak aralarının silinmesi tavsiye edilir.

Kekik Yağı ve Zeytinyağı

Şayet ayak mantarından ve bu enfeksiyonun yol açtığı olumsuzluklardan kurtulmak istiyorsanız, bakteriler ile savaşan antioksidan malzemeleri kullanmanız gerekebilir. Bu malzemeler arasında kekik yağı ve zeytinyağı da yer almaktadır. Her akşam uyumadan evvel 1 tatlı kaşığı zeytinyağı ve 1 çay kaşığı kekik yağını karıştırarak yapacağınız karışımı ayaklarınıza sürün. Ayaklarınız bu yağın emilimini gece boyunca sağlayacak ve mantarı birkaç gün içerisinde hafifletecektir.

Limon Yağı

Antioksidan yağların içerisinde yer alan limon yağı, ferahlatıcı kokusu ile ayak mantarında oluşan kötü kokuyu önlemektedir. Her duş sonrasında ayaklarınıza limon yağı ile masaj yapabilirsiniz ya da limon yağı ve su ile bir karışım yaparak ayaklarınızı bu suda 20 dakika kadar bekletebilirsiniz.

Sarımsak

Pek çok hastalığa şifa olan sarımsak, ayak mantarı tedavisinde de kullanılabilmektedir. Sarımsak dişleri ezildikten sonra temizlenmiş mantar bölgesine yerleştirilir ve mantar olan bölgenin üzeri kapatılır. Yaklaşık bir saat boyunca ayaklar bu şekilde bekletilir.

Bir diğer yöntem ise dövülmüş sarımsağı bir parça sirke ve tuz ekleyerek mantar olan bölgede bir süre bekletmektir. Ayaklar sarımsak ile bekletildikten sonra ayaklar yıkanır ve daha sonra mantarlı bölge güzelce silinir. Önemli olan husus ise sarımsağın her seferinde taze dövülmüş olmasıdır. Ayrıca mantar yaralara sebebiyet vermişse sarımsak yakıcı etki gösterebilmektedir.

Ayak Mantarı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Ayak mantarı tedavisinde öncelik, ayak sağlığını korumaktır. Başka bir deyişle ayak, mantar bulaşabilecek ortamdan uzak tutulmalıdır. Ayaklar düzenli ilaçlanma günlük şekilde yıkanmalı ve her defasında temiz bir havlu ile iyice kurulanmalıdır. Mevsime uygun ayakkabı giymek, gerektiğinde çorapları değiştirmek, ayak mantarı tedavisinde oldukça etkilidir.

Ayak mantarına sahip olan bireylerin tedavisi cildiye uzmanları tarafından bireye özgü olarak düzenlenir. Kimi durumlarda ayak mantarı tedavisi krem ve sprey yardımıyla yapılırken, kimi durumlarda ise ağızdan alınan mantar ilaçları kullanarak tedavi yapılabilir. Fakat tüm mantar ilaçlarının düzenli ilaçlanma aynı saatte alınması gerekir. Ayak mantarının tırnağa geçtiği vakalarda ise tırnak, olabildiğince kısa kesilmeli ve törpülenmelidir. Hekimin vermiş olduğu ilaçların tırnağa uygulanmasının beraberinde hekim tarafından önerildiğinde oral mantar ilaçları da düzenli ilaçlanma kullanılmalıdır.

Ayak mantarının temizlenmesi için farklı teknikler kullanılarak cilde ve tırnağa zarar vermekten kaçınmak gereklidir. Tedavi bitene dek aile içerisinde terlik, havlu, ayakkabı gibi eşyaların ortak şekilde kullanımından kaçınılmalıdır. Tüm bunların beraberinde mümkün olan en sıcak ısıdaki suya, sirke eklenerek su soğuyana kadar ayakların bu karışımın içerisinde bekletilmesi önerilebilir. Benzer bir işlem, sirke yerine karbonatla da uygulanabilir.

Ancak karbonatla tedavi işlemi esnasında az miktar suya, bol karbonat dökülerek macun kıvamı elde edilmeli ve bu macun, mantar enfeksiyonunun olduğu bölgeye uygulanmalıdır. Son olarak, ayak mantarının, tedavi edilmediği takdirde, kaşıntıya bağlı cildin yüzey kısmında sıyrık ve çatlamalara neden olabileceği asla unutulmamalıdır. Bu tip durumlar da ikincil enfeksiyonlara neden olarak, bireyde farklı sağlık problemlerinin ortaya çıkmasına yol açabilir.