Yağ bezesi neden olur? Yağ bezesinin tedavisi nasıldır?

Yağ bezesi nedir?

Vücuttaki yağ birikimlerinin deri altında yerleşerek bir kapsül şeklinde sarılması, lipom adı da verilen yağ bezelerinin oluşumu ile sonuçlanır. Basit bir tümör şekli olarak da nitelendirilebilen bu bezeler, genellikle iyi huyludur ve görüntü açısından kişileri rahatsız etmesi haricinde herhangi bir sağlık sorununa neden olmaz. Vücudun tüm bölgelerinde yağ bezesi görülebileceği gibi en yaygın olarak yüz, omuzlar, saç derisi, genital bölge, boyun ve sırt bölgesinde oluşur. Birçoğu yumuşak bir yapıya sahiptir ve üzerine elle bastırıldığında hareket ediyormuş gibi bir his verir. Bunun sebebi deri ile tamamen bütünleşik yapıda olmamalarıdır. Yağ bezeleri her yaştan insanda görülebilecek bir sorun olmakla birlikte çocuklarda oldukça seyrek görülür. Genellikle ağrıya neden olmazlar. Bu tip bezelerde sonradan ağrı oluşması, genellikle yağ bezesinin tıbbi açıdan müdahale gerektirdiğini işaret eden bir durumdur. Tüm hücreler gibi zamanla büyüyüp çoğalan yağ hücreleri, bazı durumlarda yağ bezelerinin boyutlarının kontrolden çıkmasına ve aşırı büyümesine yol açabilir. Bu durumlarda cerrahi operasyonlar yardımıyla büyüyen yağ bezelerinin çıkartılması gerekir.

Yağ bezesi belirtileri nelerdir?

Yağ bezelerinin ilk ve en karakteristik belirtisi bezenin geliştiği dokuda meydana gelen şişliktir. Bu şişlik yavaş yavaş ve sürekli olarak büyüyebilir. Yüz bölgesinde oluşan yağ bezeleri genellikle toplu iğne başı büyüklüğünden birkaç milimetreye kadar değişirken sırt ve boyun gibi bölgelerde oluşan şişlikler daha büyük çaplı ve daha derindir. Yine yüz bölgesine görülen göz altı yağ bezeleri ve göz kapağında yağ bezesi oluşumunda bezenin beyaz-sarı renkte olması, üzerini kaplayan derinin çok ince olması nedeniyle içerisindeki yağ kitlesinin rahatlıkla görülebilmesi söz konusudur. Vücudun diğer kısımlarında oluşan derin yağ bezelerinde ise beze derinin alt katmanlarında yer aldığından dolayı yalnızca şişlik hissedilir, yağ tabakası dışarıdan görülemez. Genellikle ağrıya neden olmazlar. Fakat bezenin darbe alması, enfekte olması veya kötü huylu olması durumlarında yağ bezeleri zamanla ağrıya veya akıntılara neden olabilir. Özellikle hızlı bir şekilde büyüme, renk değişikliği, kızarıklık ve şiddetli ağrı durumlarına rastlanması halinde lipomlar cerrahi girişimler yardımıyla çıkarılarak patolojik incelemeye gönderilmelidir.

Yağ bezesi neden olur?

Yağ bezelerinin oluşum nedeni tam olarak bilinmemektedir. Fakat oluşma ihtimalini arttırdığı bilinen bazı hususlar mevcuttur. Yağ bezesi oluşumuna zemin hazırlayan faktörlerden bazıları şunlardır:

Genetik yatkınlık
Cildin darbe alması
Yüksek kolesterol ve trigliserit düzeyleri
Metabolik hastalıklar
Sağlıksız beslenme
İleri yaş
İnsülin direnci ve diyabet hastalığı
Karaciğer hastalıkları
Obezite

Yağ bezesi çeşitleri nelerdir?

Yağ bezeleri yapılarına göre 3 farklı grup altında incelenir. Bunlar şu şekildedir:

Yağ kistleri: Yaygın olarak kafa derisi üzerinde görülen yağ kistleri tam olarak beze yapısında olmayıp akışkan yapılı bir yağ kitlesi ve üzerini kaplayan çok ince bir deri katmanından oluşur.
İyi huylu yağ doku tümörleri: Yaygın olarak boyun ve sırt bölgelerinde görülen beze yapısına sahip olan yağ dokusu tümörleri, genellikle iyi huyludur ve bu gruba girer. İçerisindeki yağ kitlesi açık sarı renkte ve sert bir yapıdadır. Tıpkı diğer kist türleri gibi büyük boyutlara ulaşabilirler ve bu nedenle cerrahi operasyonla alınmaları gerekir.
Kötü huylu yağ doku tümörleri: Deri altında bulunan yağlı dokunun kanserleşmesi sonucunda oluşan kitleler, kötü huylu yağ dokusu tümörleri olarak adlandırılır. Liposarkom olarak da adlandırılan bu tümörlerin içerisinde yer alan sıvı sarıdan griye çalan bir renge sahiptir. Nadir olarak rastlanan bu yağ bezesi türü daha yumuşak yapılıdır ve cerrahi operasyonlar yardımıyla mutlaka çıkarılmalıdır.

Yukarıdaki gruplandırmanın haricinde göz altı yağ bezeleri de kendi içerisinde üçe ayrılır. Bunlar ksantelezma adı verilen ve yüksek kolesterole bağlı olarak ortaya çıkan ince yağ tabakaları, siringoma adlı küçük yuvarlak yağ kistleri ve siringomadan daha küçük yapılı ve silik görünümlü olan miliumlar şeklinde 3 alt başlık altında incelenir.

Yağ bezesi tanısı nasıl konulur?

Gözle görülebilen yağ bezeleri, hekimler tarafından yalnızca fiziksel muayene ile tespit edilebilir. Yağ kistleri genellikle yuvarlak bir yapıya sahip, ortasında bir nokta bulunan ve etrafı hafif kızarık görünümdedir. Yağ bezesinin birçok türünde deri altında bulunan yağ kitlesi elle bastırıldığında yer değiştirir. Kolaylıkla hareket etmeyen sabit yapıda bir şişlik olması farklı bir hastalığı işaret ediyor olabilir. Oluştuğu bölgeye göre değişebilmekle birlikte lipomlar genellikle yumuşak bir yapıya sahiptir ve elle muayene esnasında bastırıldığında şekil değişikliğine uğrayabilirler. Daha büyük ve sert yapılı yağ bezelerinin teşhisinde benzer görünümlü farklı hastalıklarla karıştırılmaması açısından ultrasonografik görüntüleme ile tanı desteklenebilir.

Yağ bezesi tedavisi nasıl yapılır?

Yağ bezelerinin neredeyse %99'luk bir kısmı iyi huyludur ve kanserleşme eğilimi göstermezler. Fakat özellikle yüz ve boyun gibi vücudun gözle görülür kısımlarında bulunan yağ bezeleri estetik anlamda hoş gözükmediği için hastalarda rahatsızlığa yol açar. Buna ek olarak sırt bölgesinde oluşan yağ dokusu tümörleri sağlık açısından herhangi bir risk teşkil etmese de, arkaya yaslanma, sırt çantası kullanma gibi durumlarda baskı altında kalması nedeniyle ağrıya yol açabilir. Bazı yağ bezelerinde alınan darbeler sonucunda veya kendiliğinden enfeksiyon gelişebilir, buna bağlı olarak ağrı, kızarıklık, akıntı ve ateş gibi semptomlar görülebilir. Tüm bu durumlarda yağ bezesi aldırma işlemi olarak da bilinen basit bir cerrahi operasyon yardımıyla bezeler çıkartılmalıdır. Bu operasyon lokal anestezi altında yapılır, genellikle yarım saatten daha kısa bir süre içerisinde tamamlanır. Hastanede kalmayı gerektirmez, hastalar aynı gün taburcu olabilir ve ertesi gün günlük yaşamlarına dönebilir.

Yağ bezelerinin estetik görüntü veya sağlık açısından bireyde herhangi bir rahatsızlığa neden olmadığı durumlarda alınmaları gerekmeyebilir. Fakat çok nadir de olsa bu kitlelerin kötü huylu olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle kanserleşme şüphesi bulunduran veya hızlı bir büyüme eğiliminde olan kitleler için bazı durumlarda biyopsi ile örnek alınabilir. Bu örneğin patolojik incelemesi yapılarak kitlenin iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğu tespit edilebilir ve sonraki tedavi süreci bu sonuca göre planlanabilir. Eğer siz de vücudunuzun herhangi bir bölgesinde yağ bezesine sahipseniz ve yağ bezesi nasıl geçer diye merak ediyorsanız bir sağlık kuruluşuna başvurarak doktor kontrolünden geçebilir, sizi rahatsız eden yağ bezelerinden kurtulabilirsiniz.