Kuraklık karşısında yeni beslenme düzeni: Artık onunla besleneceğiz

Yenilenebilir enerji kaynaklarından biri olan mikroalgler, kuraklıkla yüz yüze olduğu belirtilen gezegenimizde yeni tarımın adı olacak.

Atmosferdeki oksijenin yaklaşık yarısını mikroalgler üretiyor

Mikroalgler denizlerde ve tatlı sularda yaşayan ve fotosentez yapabilen tek hücreli canlılar.

Çevreci fabrikalar

Atmosferdeki oksijenin yaklaşık yarısını mikroalgler üretiyor. Yüz binlerce farklı mikroalg türü var. En yaygın mikroalg türleri diotomlar (Bacillariophyceae), yeşil algler (Chlorophyceae) ve altın rengi algler (Chrysophyceae).

Protein, korbanhidrat, yağ asidi üretiyor

Mikroalgler güneş ışığını ve inorganik maddeleri (örneğin karbondioksit, su, azot, fosfor) kullanarak farklı organik maddeler (örneğin karbonhidrat, protein, yağ asitleri) üretebiliyor. Mikroalglerin ürettiği kimyasal maddeler farklı amaçlarla kullanılıyor. Gelecekte fosil yakıtların yerini alabileceği konuşuluyor. Ancak daha önemlisi yaşlı dünyamız kuraklıkla yüz yüzeyken besim maddesi olarak kullanılması.

2 bin yıl önce Çinliler, bin 500 yıl önce Aztekler

2000 yıl önce Çinlilerin kıtlık döneminde hayatta kalabilmek için mikroalgleri besin kaynağı olarak tükettiği biliniyor. Bu durumun nedeni mikroalglerin besin değerinin yüksek olması. Bazı mikroalg türlerindeki protein oranı insanların protein kaynağı olarak tükettikleri besinlerden, örneğin ettekinden daha yüksek. 500’lü yıllarda Aztekler’in yiyeceklerini renklendirmede mavi-yeşil algleri kullandığı belirlendi.

Omega 3

Mikroalglerdeki karbonhidratlar nişasta, glikoz sakkaroz ve diğer polisakkaritler şeklinde bulunur. Mikroalglerin yapısında omega-3 ve omega-6 doymamış yağ asitleri vardır. Omega-3 ve omega-6, insan vücudunda gerçekleşen biyokimyasal süreçler için gerekli olan ancak vücutta üretilemeyen maddelerdir. Mikroalgler ayrıca A, B₁, B₂, B₆, B₁₂, C, E, folik asit gibi insan sağlığı için önemli vitaminleri içeriyor.

Gıda endüstrisinde yıllardır kullanılıyor

Mikroalgler besin değerlerinin yüksek olmasının yanı sıra biyolojik olarak aktif bileşikler de üretiyor.

Örneğin mikroalglerin ürettiği klorofil, karotenoid (havuca turuncu rengini veren beta-karoten bir karotenoiddir) gibi maddeler gıda endüstrisinde doğal renklendirici olarak, kozmetik endüstrisinde ise antioksidan özelliği nedeniyle (oksijenin ve güneş ışığının dokulara hasar vermesini engellemek amacıyla) yıllardır kullanılıyor.

Bir yeşil alg türü olan Scenedesmus quadricauda

Mikrodalglerden ilaç yapılıyor

Ayrıca mikroalglerin ürettiği kimyasal maddelerden yeni ilaçların keşfedilmesi amacıyla yararlanılıyor. İlaçlardaki birçok etken madde doğal kaynaklıdır yani bitkilerden, mikroorganizmalardan ve başka canlı türlerinden elde edilir. Geçmişte yapılan araştırmalarda bazı mikroalg türlerinin yapısındaki yağ asitleri, proteinler, polisakkaritler, lipidler, vitaminler, enzimler ve diğer biyolojik olarak aktif bileşiklerin bakterilere, virüslere, mantarlara, kansere karşı etkili olduğubelirlenmişti. Örneğin mavi-yeşil alglerin (Cyanobacteria) virüslere karşı etkili olduğu biliniyor.

Mikroalglerin gerçekleştirdiği biyokimyasal süreçler dış koşullardan etkileniyor. Bilim insanları mikroalglerin içinde geliştiği ortamdaki besin, sıcaklık, asitlik derecesi gibi koşulları değiştirerek yapay olarak üretilmesi çok zor olan kimyasal maddeleri mikroalglerden elde edebiliyorlar.

George Clooney ve Julia Roberts alg çiftliği kurdu

Tarım'dan Bi'Haber'e göre George Clooney ve Julia Roberts alg çiftliği kurdu. Burada mikroalg yetiştiriciliğine soyundular. Çünkü uzmanlara göre önümüzdeki 50 yıl içinde Anadolu bozkırlarındaki tahıllar olamacak. Onun yerine mikro alg tarlaları olacak. Denizlerin üzerinde, dağların kenarında, fabrikaların kenarında mikroalg yetiştiriciliği yapılacak. Çünkü mikroagler adeta yaşam pınarı. Karbonu nötürlüyor, protein elde edilebiliyor, büyüme esnasında suyu temizliyor, belediyelerin organik atıklarını temizleyebiliyor, biyo-bozulum plastik elde edilebiliyor. Mikroagler gelecekte tarım tarlalarının yerine geçecek ve gelecekte insanları doyuracak.

Türkiye'de de mikroalg çiftlileri kurulmaya başlandı

Mikroalgler Türkiye'de de keşfedildi. Bir süredir bazı illerde bu yeni besin maddesi üzerinde hem besin ve ilaç, hem yakıt ve hem de çevreci bazı çalışmalar yapılıyor. Üzerinde bir çok makale yazılan mikroalglerin tarımda yani gıda olarak tüketilmesi konusu da artık gündemde.

Kaynaklar:

Tübitak

Aydin-Şişman G., “Mikroalg Teknolojisi ve Çevresel Kullanımı”, Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 4(1): 81- 92, (2019).

https://www.birartibir.org/ekoloji/131-mikroalglerin-aynasinda-tekno-kapitalizm Erişim:22.12.2020.

https://www.birbes.com/mikroalg-nedir-biyoaktif-bilesenleri-nelerdir-nasil-yetistirilir-19005/ Erişim: 22.12.2020.

https://eng.unimelb.edu.au/ingenium/food-agribusiness/could-microalgae-be-the-next-food-trend Erişim: 22.12.2020.

Mikroalglerin Pigment Kaynağı Olarak Balık Yemlerinde Kullanımı, Mahitap Duygu DURU, Hilal KARGIN YILMAZ, Mersin Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Yenişehir, Mersin, Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 6 (2): 112-118, 2013 ISSN: 1308-0040, E-ISSN: 2146-0132.

Mikroalg üretimi ve mikroalglerden biyoyakıt eldesi, Harun Elcik, Mehmet Çakmakcı, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University 32:3 (2017) 795-820 DOI: 10.17341/gazimmfd.337627

Töre, A , Işık, M . (2020). Mikroalglerle Biyogaz Çamurunun Arıtımı . Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi , 3 (1) , 34-42 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/ucbad/issue/54360/738982

Uzuner, S , Haznedar, A . (2020). Fonksiyonel Gıda İçin Sağlıklı Takviye: Mikroalgler . Sinop Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi , 5 (2) , 212-226 . DOI: 10.33484/sinopfbd.756316

Fotoğraflar: Tübitak