"Bisikletini al gel" Bisiklet turizminde Konya dünyaya meydan okuyor

Ülkeler kendi ulusal koşullarına göre farklı alternatif turizm türlerini geliştiriyor. Birçok ülkede farklı yönelimler bulunuyor ve farklı turizm alternatifleri ülkelere katma değer sağlıyor.

Sağlığa ve çevreye bisiklet turizminden geçen yol

Yat turizmi, inanç turizmi, golf turizmi, dağ ve kış turizmi, festival turizmi, karavan turizmi, termal turizmi bunlardan bazıları. Günümüzde çevreci, sağlıklı olmasından dolayı bisiklet turizmi de artık son derece popüler hale geldi. Yanı sıra bisiklet sporları da günümüzde en popüler spor dallarından biri oldu. Konya ise hem bisiklet sporu hem de bisikletli yaşamda, artık müzesi dahi olan ve 100 yıllı aşan bir deneyime sahip.

Şeytan vapuru

Konya’nın bisikletle ilk buluşması 1920’li yıllara dayanıyor. İlk zamanlar Konya halkı bisiklete "velesbit" diyordu ve ‘’şeytan vapuru’’ olarak nitelendiriyordu. Bu isim bisikletin halk arasında olumsuz imajı ile ilişkilendirilmişti. Bu olumsuz algı zamanla azalmış ve sebze küfeleri, süt güğümleri gibi ticaretlerinde kullandıkları malzemeleri bisiklet ile taşımaya başlamışlardı. Zamanla Konya ile özdeşleşen taşıma amaçlı kullanılan 3 tekerlekli bisiklet Konya’nın simgelerinden biri haline gelmişti. Öyle ki halen Konya Büyükşehir Belediyesinin işlettiği şehrin çeşitli noktalarında bulunan kafelerde bu 3 tekerlekli bisiklet kafe önlerinde bulunmakta.

Bisikletiyle en ünlü şehir ve Türkiye'deki ilk veledrom

Konya, 1950'lerde bir "bisiklet şehri" olarak ünlenmişti. Temeli 1949 yılında atılan, 500 metre uzunluğunda ve 2.500 kişi kapasiteli Konya Şehir Stadyumu Veledromu tahta tribünlerin de yapılmasıyla 29 Haziran 1950’de hizmete açılmıştı. İlk pist yarışlarının evi olmuştu. Türkiye birincisini belirleyen 1952 yılı bisiklet yarışı bu veledromda yapılmıştı. İlerleyen zamanlarda 1985 Balkan pist şampiyonasına da ev sahipliği de yapacaktı. Yeni yapılan olimpik veledrom 17 bin 600 metrekarelik alana inşa edilmiştir ve 2 bin 275 seyirci kapasitesine sahip. Yanı sıra Konya Büyükşehir Belediyesi, Darü’l-Mülk Projesi kapsamında Konya’nın göbeği denilebilecek Kılıçarslan Meydanı’ndaki Velespit Müzesi’nin inşasını tamamlandı.

Bisikletin başkenti

Türkiye'de de bisiklet turizmi gündemde. Bisiklet turizminde en iddialı kent ise bisikletin başkenti olan Konya geliyor. Tarihsel ve kültürel derinliği ile turizm konusunda iddiasını koruyan Konya, bisiklet turizmi için yepyeni imkânlar sunuyor.

Bisiklet dostu şehir, toplu taşıma araçları ve kafeler

Konya kentsel yapısını yıllardır bisiklete göre de düzenliyor. Son dönemde atılan adımlarla mekânsal düzenlemeler bisikletliler için cazip hale geldi.

- Bisiklet dostu toplu taşıma araçları,

- kolay alış verişin yapılabildiği bisiklet marketler ve bisiklet kafeler,

- Bisikletler için güvenli park yeri sağlanması,

- Bisikletleri yıkamak ve onarmak için alanlar,

- Bölgesel rotalara aşina personel istihdamı,

- Güvenli gece sürüşleri,

Bisikletçiler için özel bir beslenme menüsü sunan mutfak anlayışı, Konya'yı da bisiklet dostu bir şehir haline getirdi. Bu aynı zamanda bisiklet altyapısı açısından motorlu araç altyapısına göre daha çok kazanç sağlayan bir unsur olarak da öne çıkıyor.

Konya’nın Bisiklet Yolları, Rotaları ve Akıllı Bisiklet Sistemi

Konya 595 km ile Türkiye'nin en uzun bisiklet yolu altyapısına sahip. Türkiye'de ilk kez T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile imzalanan Master Plan’ıyla Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından Uluslararası İdealkent Ödülü'ne layık görülen Konya, 595 kilometrelik bisiklet yollarının toplam uzunluğunu 2030 yılına kadar 780 kilometreye çıkaracağını bildirdi.

Akıllı bisikletler

Konya'da bisikletli yaşam akıllı bir sistem üzerine kurulu. Konya Büyükşehir Belediyesine ait Akıllı Şehir adlı uygulamada bisiklet kiralama işlemleri gerçekleştirilebiliyor. Konya genelinde 80 noktada bulunan bisiklet kiralama istasyonlarından kredi kartı veya Konyakart ile bisiklet kiralama işlemi yapılabilmekte. Sistemde en az 1000 adet akıllı bisiklet aktif halde bulunuyor.

Bisiklet Kiralama ve Tamir İstasyonu

Konya’nın bisiklete dair en verimli gelişmelerinden biri olan bisiklet kiralama istasyonları ve hemen yanında bulunan bisiklet tamir istasyonlarını neredeyse şehrin her bölgesinde azımsanmayacak bir sıklıkla görmek mümkün. Bisiklet tamir istasyonlarının sürekli faal olması ve belediye ekipleri tarafından gerekli denetiminin yapılıp eksik araç/gereç olmamasına dikkat ediliyor.

Bilimsel araştırmada Konya'da öne çıkan bisiklet turizmi fırsatları

Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı Turizm İşletmeciliği Bilim Dalı öğrencisi Mustafa Alperen Çiçek, "Konya'nın bisiklet turizmi potansiyelinin değerlendirilmesine yönelik bir araştırma"sında Konya'daki bisiklet turizmi potansiyelinin ne kadar yüksek olduğunu ortaya çıkardı.

Bisiklet, turizm ve bisikletli sosyalleşme

Bilimsel Yüksek Lisans tezi araştırmasında "Konya bisiklet kullanımı açısından avantajlı bir kent midir? Neden?’" sorusuna verilen cevaplar şöyleydi:

- Coğrafi yapısı itibariyle düz bir şehir olması,

- Bisiklet yollarının varlığı ve düzgün olması,

- Toplu taşımada bisikletlilerin düşünülmesi,

- Şehir içinde çeşitli noktalarda bisikletliler için ücretsiz tamir istasyonları ve özel park alanlarının olması,

- Konya’da düzenlenen bisiklet temalı etkinlik ve festivallerin gün geçtikçe artması,

- Halk park ve bahçelerinde bisiklet park/parkurlarının sıklıkla yer alması,

- Bisiklet toplulukları ve kulüplerinin son derece etkin olması,

- Bisiklet Dostu Otelleri

- Ayrıca bisiklet temalı parklar, fotoğraf yarışmaları ETİ Sarı Bisiklet Projesi, Süslü Kadınlar Bisiklet Turu ve benzeri bir çok sosyal ve kültürel çalışmalar da yıl içinde binlerce insan tarafından gerçekleştiriliyor.

Konya'da bisikletli turizmin rotaları büyüleyici

Çiçek'in derlemesine göre Konya Büyükşehir Belediyesi’nin hazırladığı broşürlerde yer alan Konya’nın bisiklet rotaları ve rota üzerinde görülebilecek yerler ise şöyle:

- Kültür Rotası: İki ayrı kültür rotası biri inanç-manevis (Mevlana müzesi, camiler vb.) diğeri ise tarihi arkeolojik eserler lokasyonları.

- Lale Tarlaları rotası

- Sille rotası

- Obruk ve hanlar rotası

- Çatalhöyük rotası

- Eflatun Pınarı Beyşehir rotası

- Rekreaktif rotalar (Japon Kyoto Parkı, Konya Tropikal Kelebekler Vadisi, Akyokuş Parkı vb.)

Konya'da bisiklet turizmine yatırım ülkeye katma değer kazandıracak

Konya’nın tarihi, kültürel alanları ve bisiklet şehri imajına yapılan yatırımlarla birlikte artan festival, etkinlik ve altyapı çalışmaları göz önüne alındığında bisiklet denilince Türkiye’nin en önde gelen şehirlerinden biri. Konya’nın bisiklet turizmi potansiyelinin doğru ve sürdürülebilir çalışmalarla önemli noktalara ulaşacağı öngörülüyor.

"Konya büyüleyici bir bisiklet şehri olabilir"

Çiçek araştırmasında şu ifadelere yer veriyor: " Sonuç olarak bisiklet turizminin başarılı bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için bisiklet dostu tesislerin yanı sıra bisiklet rotalarının oluşturulması ve tanıtılması, rehberli bisiklet turlarının tanıtılması, bisiklet kulüplerinin sayısının arttırılması, bisiklet yarışmaları düzenlenmesi ve uluslararası bisiklet yarışmalarına katılım da gerekmektedir. Bisiklet ile ilgili fuarlar ve çeşitli uluslararası bisiklet ağı projelerine katılımlar da önemli konular olarak öne çıkmaktadır. Böylece Konya sürdürülebilir bir şekilde bisiklet turizmi açısından büyüyebilir ve vaat ettiği bisiklet turizmi potansiyeline ulaşabilir."