Türkiye'nin Eğitim Haritası Çıktı: En Çok ve En Az Okuyan İller Belli Oldu!

Ortalama Eğitim Süresi Yükseliyor, Ankara Zirvede

2024 itibarıyla Türkiye genelinde ortalama eğitim süresi 9,5 yıl olarak belirlendi. Kadınların ortalama eğitim süresi 8,8 yıl iken, erkeklerde bu süre 10,2 yıla çıktı.

Eğitim süresinde listenin başında başkent Ankara yer aldı. Ankara'yı sırasıyla İstanbul, Eskişehir, Kocaeli ve İzmir takip etti. Bu iller, ülkenin en uzun eğitim ortalamasına sahip şehirleri olarak dikkat çekti. Listenin sonunda ise Ağrı bulunurken, Ağrı'yı Şanlıurfa, Muş, Kastamonu ve Van izledi.

Şırnak'tan Eğitime Rekor Katkı

2015-2024 dönemine bakıldığında, eğitim süresini en hızlı artıran il Şırnak oldu. Şırnak'ta ortalama eğitim süresi bu dönemde yüzde 51,6 oranında artış gösterirken, onu sırasıyla Hakkari, Muş, Şanlıurfa ve Bingöl takip etti. Bu durum, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki illerin eğitimde önemli bir atılım gerçekleştirdiğini gösteriyor. Öte yandan, Ankara (%13,7), Eskişehir, Tekirdağ, İzmir ve İstanbul gibi büyük şehirlerdeki artış oranları göreceli olarak daha düşük kaldı.

Okuryazarlık ve Yükseköğretim Oranları Tarihi Zirvede

Okuma yazma bilme oranı da son yıllarda büyük bir ivme kazandı. 2008'de yüzde 91,8 olan bu oran, 2024'te yüzde 97,8'e yükselerek rekor seviyeye ulaştı. Özellikle kadınlar arasındaki artış dikkat çekici; kadınlarda okuma yazma oranı %86,9'dan %96,2'ye çıktı. Erkeklerde ise bu oran %96,7'den %99,3'e yükseldi.

Yükseköğretim mezunu oranı da önemli bir artış gösterdi. 25-34 yaş grubunda yükseköğretim mezunu oranı, 2008'deki yüzde 9,8 seviyesinden 2024 itibarıyla yüzde 25,3'e çıktı. Ortaöğretim ve üstü eğitim düzeyine sahip bireylerin oranı ise %26,5'ten %49,4'e yükseldi.

Ebeveyn Eğitimi, Çocukların Geleceğini Şekillendiriyor

TÜİK verileri, ebeveynlerin eğitim düzeyinin çocukların eğitim yolculuğunda belirleyici bir rol oynadığını ortaya koydu. Annesi yükseköğretim mezunu olan bireylerin yüzde 84,4'ü, babası yükseköğretim mezunu olanların ise yüzde 80,3'ü kendileri de yükseköğretim mezunu oldu. Buna karşılık, annesi sadece ortaöğretim mezunu olanların %64,3'ü, babası ortaöğretim mezunu olanların ise %55,7'si üniversite eğitimini tamamladı. Anne ve babası ortaöğretim altı düzeyde eğitim almış bireylerin üniversite mezunu olma oranı ise yaklaşık dörtte bir seviyesinde kalarak, ebeveyn eğitiminin nesiller arası eğitim fırsatları üzerindeki etkisini bir kez daha gözler önüne serdi.