Yeni Yıl!

İlk olarak 2022 yılının son gününde trafik kazasında hayatını kaybeden kardeşim Yaşar Doğan'ı anıyorum. Kendisine rabbimden rahmet sevenlerine başsağlığı diliyorum.

Yeni bir yıla girerken birileri ölürken birileri doğuyor. Hayatın en önemli iki olayı aynı şekilde birbirini takip ediyor. Miladi takvime göre 2023 yılına girmiş olduk. İnsanlar yeni yılı meydanlarda, kapalı mekanlarda ve evlerde kutlayarak karşıladı. Peki yeni bir yılı kutlamak ne kadar doğru? Yeni yıl için birçok masraf yapılmakta. Havai fişekler, sokak süslemeleri vb. Nice masraflar...

İhtiyaç sahibi insanların olduğu bir dünya da sadece eğlenmek için yapılan gereksiz harcamalar aslında açlık ve yoksulluğun bitmeyeceğini gösteriyor. Diyebilirler ki özgürüz ve kutlama yapabiliriz. Peki kutlamayan insanlara saygı göstermek nerede? Yeni yıl kutlama tarihçesine baktığımız zaman tarımsal ve astronomik olaylarla bağlantılıydı. Mesela Mısır’da yeni yıl Sirius yıldızının ortaya çıkıp Nil nehrinin yükselmeye başladığı dönemde kutlanırdı. Yine Fenikeliler ve Persler bahar ekinokslarıyla başladılar Yunanlılar ise bunu kışın kutluyordu. Yine en eski kayıtlara baktığımız zaman Babiller ekinoks tarihlerinde yeni yılı kutlardı. Erken Roma dönemine baktığımız zaman yeni yılın ilk günü 1 Mart olarak kutlanırdı daha sonra Roma döneminde ilk kez Milattan Önce 153 yılında 1 Ocak tarihinde kutlanmaya başlanmıştı.

Ortaçağ Avrupa’sında geldiğimiz zaman 1 Ocak yeni yıl başlangıcı olmaktan çıkarılmıştır. Yeni yılda yapılan kutlamalar bir pagan inancı olduğu için ve Hristiyanlığa ters olduğunu düşündükleri için 567 yılında yeni yılın 1 Ocak’ta kutlanması yasaklanmıştır. 1582 yılında Gregoryen takvim reformu 1 Ocak'ı yeni yıl başlangıcı olarak tekrar getirmiştir. Katolik ülkelerin çoğu bunu kabul ederken Protestan inancına sahip ülkeler yeni takvimi geç benimsemiştir. Örneğin İngiltere 1752 yılına kadar benimsememiştir.

İslam dönemine baktığımız zaman Hicri Takvim esas alınmış ve yeni yıl Muharrem ayının ilk günü olarak kabul edilmiştir ve bunun adı da hicri yılbaşı olmuştur. Yeni yıl günümüzde ise bütün ülkelerde 1 Ocak olarak kabul edilmiştir.