Çocuklara bayramı nasıl anlatmalıyız?

Merhaba sevgili okurlarım nasılsınız? Umuyorum hepiniz çok iyi ve sağlıklısınızdır. Cumartesi günü Allah nasip ederse Kurban Bayramına erişmiş olacağız. Kurban bayramı bir bayram olmak dışında bedenimizle bir ibadetimizi yapmayı gerektiren inancımızdır. “Kurban etmek” Allah’a teslimiyetimizi göstermek adına Hz. İbrahim peygamber zamanından itibaren yaptığımız bu ibadeti çocuklara anlatma ve gösterme kısmında dikkat etmemiz gereken hususlar vardır.

Öncelikle çocuklarda soyut kavram 12 yaşından önce gelişmez. Çocuklar günah, sevap, ahiret, cennet, cehennem, melek, şeytan kavramlarını tam anlamıyla kavrayamazlar. Onlar için 12 yaş öncesinde duyu organlarıyla tanık olmadıkları her şey karmaşık gelir, anlamlarını net bilemezler. Bilinmezlikler, çocuklarda korkuya sebep olur. Bu sebeple yaş gruplarına göre açıklama yapmalıyız ve kurban kesimlerine dahil etmeliyiz.

6 yaş öncesi çocuklar için Kurban Bayramı heyecan, hazırlık, ev ziyaretleri, sohbetler ve eğlencelerden ibaret olmalıdır. Bu yaş grubundaki çocuklar kesim anına ve etlerin hazırlık alanlarına dahil edilmemelidir. Kurban Bayramında bir hayvanın Allah’a neden kurban edildiği anlatılmamalıdır. Anlatılırsa ya da çocuk kesim anını görürse bir cana bunun neden yapıldığını anlamaz, hayvanın yerine kendisini koyarsa ve korkar. Hayvan ile empati yaparsa, acısını kaldıramaz. Bunlar birer travma oluşturarak kaygı ve korku ile birlikte beslenme reddi, ağlama krizleri, uykuya direnme, korkulu rüyalar gibi pek çok sorunu beraberinde getirir. Buradaki kesim anı televizyon, sosyal medya içeriklerini de kapsamaktadır. Dikkat edelim lütfen.

7-12 yaş arası çocuklar için Kurban Bayramı 6 yaş öncesi çocuklar gibi heyecan, hazırlık, ev ziyaretleri, sohbetler ve eğlencelerden ibaret olmalıdır. Bunun dışında, Hz. İbrahim ile oğlu Hz.İsmail hikâyesi anlatılarak Kurban Bayramı’nın ne anlam ifade ettiği öğretilebilir. Eğer aile olarak çocuğumuza dini boyutunu aktarmak istiyorsak kesme eylemine ve bıçak olgusuna odaklanılmamalıdır. Hz.İsmail’in teslimiyetine ve babasının sözünü yerine getirmesine yoğunlaştırılarak anlatılabilir. Buradaki anlatım tarzımız, Kurban Bayramı'nın bir hayvanın kesilmesinin gerekliliği yerine Allah’a teslim olmamız gerektiği ifadesi kullanılarak anlatmak olmalıdır. Buna ilave olarak hayatımızın diğer alanlarında da Allah’a teslimiyet olarak dua etmemizin, Kurban Bayramı’nın da aynı değerde bir ibadet olduğunu anlatabiliriz.

7-12 yaş arası çocukların kesim anında bulunmaması gerektiğinin altını çizmek istiyorum. Unutmayalım hala soyut kavram gelişmedi! Merak duygusu canlı olan çocuklarımız “Et yemesek olmaz mı?” “Yazık değil mi?” soruları sorabilir. Bu sorulara Allah’ın yarattığı her canlının bir diğer canlıya ihtiyacı olduğunu ve bu düzen içinde et tüketiminin bizim için faydalı olduğu anlatılabilir. Çocuğun gelişim düzeyine göre cevaplar detaylandırılabilir.

12 yaş üzeri çocuklar, kesim anında bulunabilirler. Dini boyutunda Hz. İbrahim’in oğlunu ile olan kıssası anlatılabilir.

Sevgili ebeveynler, bu bilgiler elbette genel haliyle sizlerle paylaşılmaktadır. Unutulmamalıdır ki, her çocuk özeldir ve gelişimleri eşsizdir. Çocuğunuzu en iyi siz tanırsınız. Lütfen gelişimine göre bu konuda aktarım yapınız.

Tüm İslam aleminin Kurban Bayramı’nı kutlarım. Çocuklarımıza biz Müslümanlar için değerli olan bayramlarımızda kültürel açıdan miras özelliği aktarıp, tüm aşamalarında aktif olmalarını sağlayalım. Bayramlar; içinde sevinç, coşku ve paylaşım taşır layığıyla kutlanırsa eğer!

Sevgilerimle…