Uygarlıkların beşiği Anadolu topraklarında yüzyıllarca farklı medeniyetler ve kültürler yaşamış. Hiç şüphesiz Konya’da gerek coğrafi konumu, gerek doğu ile batı medeniyetleri arasında geçiş güzergahında olduğundan dolayı birçok medeniyete ev sahipliği yapmış. Bunlardan Roma döneminde Beyşehir çevresinde kurulduğu bilinen yerleşim yerlerinden Mistheia antik kenti bölgenin gerek kültürel tarihi, gerekse siyasi tarihi açısından önem arz etmektedir. Bu yazımızda antik çağın önemli yerleşmeleri arasında o bölgede lokalizasyonu bilinen Amblada ve Vasada gibi kentlere komşu olan ve adı tarihi kaynaklarda sıklıkla birbirleriyle anılan Mistheia’yı keşfedeceğiz.

Mistheia yerleşimin bulunduğu konum ile ilgili tarihi kaynaklarda farklı görüşler bulunmaktadır. Bunlardan ilki Beyşehir’de Fasıllar Hitit Anıtı’nın da bulunduğu alanın Mistheia olarak anılmasıdır. Diğeri ise Beyşehir’e daha yakın konumdaki alan olabileceği görüşünün ileri atılmasıdır. Ptoleimaios’un verdiği bilgilere göre Mistheia, Pappa-Tiberiopolis (Yunuslar köyü sınırlarında) ile birlikte Oroandeis bölgesinde yer almaktadır. Mistheia ismine ise Beyşehir Gölü’nün (Karalis) güneydoğusunda bulunan bir yazıtta rastlanılmaktadır.

Beyşehir ve çevresinde neolitik dönemden itibaren günümüze kadar kesintisiz kültür tabakalarına rastlamak mümkündür. Beyşehir Apameia (Dinar) Barışı ile birlikte Bergama Krallığına bağlanmıştır. Bu krallığın hakimiyeti altında bölgenin önemli kentleri olan Vasada (Seydişehir-Bostandere), Amblada (Seydişehir-Yenice) ve Mistheia birlikte bir yönetim etrafında birleştikleri düşünülmektedir. Sonraki yıllarda Beyşehir ve çevresi MÖ. 25 yılında kurulan Galatia eyaletine bağlanmıştır. İmparatorlar tarafından atanan valilerce yönetim sağlanmıştır. Yakın çevresinde bulunan ve o dönemde bir koloni kenti olduğu bilinen Neapolis (Şarkıkaraağaç) ile yakın ticari ilişkiler içerisinde bulunduğu bilinmektedir. Romalıların egemen olduğu dönemde Antiocheia’dan (Yalvaç) başlayıp Lystra’ya (Hatunsaray) devam eden Via Sebaste olarak bilinen kutsal yol ağında Beyşehir ve Suğla Gölleride çevresindeki yol bağlantılarını sağlamaktaydı. Ayrıca MS. 374 yılında Vasada ile Mistheia antik kentlerinin resmi sınırı olduğu da yazılı kaynaklarda bilinmektedir. Tam lokalizasyonu ile ilgili verilerde eksiklikler olsa da kültürel çeşitliliğimiz ve zenginliğimiz için önemli olan değerlerimize sahip çıkmak temennisiyle…