Demreli Noel Baba: Aziz Nikolaos
Anadolu topraklarında günümüzde Antalya Kalkan yakınlarından bulunan Likya Birliğine bağlı Patara antik kentinde MS 270 yılında dünyaya gelen Aziz Nikolaos Myra’yı yani bugünkü Demre’yi kıtlıktan, gemicileri kazalardan, masum insanları kötülüklerden koruduğu bilinmektedir.
Aziz Nikolaos, Yunan Hristiyan Aziz ve piskopos olarak bilinir. Kendisine atfedilen mucizeler nedeniyle "mucize yaratan" lakabıyla da bilinen Nikolaos'un Noel Baba karakterine ilham kaynağı olduğu düşünülmektedir.
Korkunç dalgaları sakinleştirerek denizcilerin hayatını kurtardığı için denizcilerin azizi olarak tanınmaktadır. Varlıklı ve inançlı bir ailenin tek çocuğu olan Aziz Nikolaos, daha çok küçükken Patara’da çıkan bir salgında annesi ve babasını kaybetmiştir. Kendisiyle aynı adı taşıyan amcası büyütmüştür. Kilise kaynaklarında doğduğundan beri diğer çocuklardan farklı olduğu anlatılmaktadır. Örneğin doğduğu gün konuştuğu, anne sütünü haftanın beş günü diğer bebekler gibi normal emerken, Çarşamba ve Cuma günleri sadece güneş battıktan sonra bir kez emdiği, vaftiz olmak için kilisede vaftiz suyunun başına gittiği, çocukluğundan itibaren oruç tuttuğu söylenir ve sahip olduğu sıra dışı özelliklerinden dolayı “mucize gösteren” olarak adlandırılır. 19 yaşındayken kendisini büyüten amcası gibi papaz olmayı seçmiş, ailesinden kalan büyük serveti de satıp eline geçen parayı ihtiyacı olanlara harcamıştır.
Gençlik yıllarında Mısır ve Filistin’e gidip eğitim almıştır. Kudüs’e gitmek için pek çok dindaşı ile çıktığı gemi yolculuğuna çıkmıştır. Patara’ya dönme zamanı geldiğinde de yine gemi yolculuklarında denizde dalga ile boğuşmuşlar, tehlikeli anlar yaşamışlardır. Fakat inancı ve duası sayesinde çoğu deniz yolculuğundan kurtulmuşlardır. Bu kadar çok denizciyi kurtardığı için ona “denizcilerin azizi” olarak hitap etmişlerdir.
Roma İmparatoru Diocletian zamanında Hristiyanlara yapılanlardan o da payına düşeni almış ve hapse atılmıştır. 313 yılında İmparator Konstantin tarafından ilan edilen Milano Fermanı’yla hapisten kurtulmuştur. İznir konsili olan Azi Nikolaos, daha sonra Arius’a attığı tokattan sonra başpiskoposluk atkısı alınır ve hapse atılır. Meryem Ana’nın Hz. İsa Peygamber ile beraber onu ziyarete geldiğine ve Hz. İsa’nın, ona alınan atkısı ile bir İncil verdiğine inanılır. Sabah bu halde bulununca da hemen serbest bırakılır.
Basit bir hayat yaşayan Aziz Nikolaos, 6 Aralık 343’te, 73 yaşındayken Myra’da ölür ve burada toprağa verilir. Yaklaşık 700 yıl bu topraklarda yatan naaşı, 1087 yılında Barili tüccarlar tarafından İtalya’ya kaçırılır. Bugün kemikleri Bari’de, adına yapılan Aziz Nikolaos Kilisesi’ndedir.
Günümüzde Noel Baba olarak bilinen ve popülerliği artan, Noel Baba figürü ise; İskandinav mitolojisindeki Odin’in günümüze uyarlanmış halidir. Noel Baba’nın sekiz ren geyiği tarafından çekilen kızağı ise William Gilley’in yazdığı bir çocuk şiirinden alınır. Bugünkü görünümü ilk kez, 19. Yüzyılda yaşamış olan karikatürist Thomas Nast tarafından çizilir. Ancak bugün her yerde gördüğümüz Noel Baba’yı İsveçli ressam Haddon Sundblom, Coca Cola reklamları için firmanın renkleri olan beyaz şeritli kırmızı elbiseler giymiş aksakallı bir ihtiyar olarak 1931 yılında çizmiştir. Aziz Nikolaos, bir anda Noel Baba adıyla 20. yüzyılın tüketim kültürünün yarattığı en başarılı reklam karakteri haline dönüşmüştür.
Günümüzde Antalya’da Myra (Demre) antik kentinde bulunan Aziz Nikolaos Kilisesi hristiyanlar ve yabancı turistler tarafından yoğun şekilde ziyaret edilmektedir.
