Ülkemizde son birkaç gündür etkili olan ve tahminlere göre bir süre daha etkisini sürdürecek olan kar yağışı ve soğuk hava nedeniyle yaşananlar maalesef hala daha Meteoroloji Bilimine ve Meteoroloji kurumuna tam manasıyla güvenilmediği ve uyarıların çok da dikkate (ciddiye) alınmadığını gösteriyor.

Halbuki Meteoroloji Genel Müdürlüğü alarm verircesine yaklaşmakta olan sistemi ve sistemin etkilerini tüm ilgili kurum ve kuruluşlar ile medya aracılığıyla kamuoyuyla paylaşmıştı. Bunun yanı sıra Meteoroloji Genel Müdürlüğünün web sayfasında https://www.mgm.gov.tr/meteouyari/turkiye.aspx?Gun=1 linki ile meteorolojik uyarılar yeşil, sarı, turuncu ve kırmızı renk skalasıyla bugün ve yarın olarak bildirilmektedir. Burada yeşil dışındakiler yaşanacak hava koşullarının etkisine göre gittikçe ağırlaşmaktadır. Merak edip kaç kişi baktı acaba?

Özellikle daha önce turuncu alarm verilmiş bölgelerde yaşanan olumsuz hava koşulları karşısında insanın ne kadar aciz ve çaresiz kalabileceğinin görüntülerini izledikçe üzülmekten başka bir şey elimizden gelmediği için yazıyorum;

Yetkili, ilgili ve sorumlu beyler, hanımlar, sıcak ve güneşli günlerin rehavetine kapılıp birbirinizi suçlamaktan ve mevcut durumdan siyasi çıkar sağlama hevesinden vazgeçin, bilimin ve ilgili kurum ve kuruluşların sesine kulak verin, risk değerlendirmesini en kötü senaryoya göre yapın ve bu tür krizlere hazırlıklı olun. Anlaşılan o ki yaşanan hava koşullarının olumsuz etkilerine maalesef tam hazır değilmişiz.

Ben de dahil duyarlı bilim uzmanları ve ilgili kurum ve kuruluşlar ısrarla yazıyoruz, söylüyoruz: “Geleceğin Anahtarı İklim Değişikliğine Uyumda Saklı” diye.  Bunu söylerken meteoroloji kaynaklı afetlerin daha sık ve daha etkili olabileceğini de ifade etmekteyiz.

Her şeyi kader deyip geçiştiremeyiz. Yaşanan olumsuzlukların sorumluluğunu iklim değişikliğine bağlamak, yani iklim değişikliğini günah keçisi ilan edip sıyrılmak çok da inandırıcı olmaz. Çünkü hava durumu ile iklim ve iklim değişikliği aynı şeyler değildir. Şöyle ki:

İklim: Bir bölgede uzun yıllar veya belli bir zaman aralığı itibarı (uzun süreli en az otuz yıl) ile meydana gelen hava olaylarının ortalamasıdır.

İklim değişikliği: Bir bölgede karşılaştırabilir zaman dilimlerinde gözlenen doğal iklim değişikliğine ek olarak, doğrudan veya dolaylı olarak küresel atmosferin bileşimini bozan insan faaliyetleri sonucunda iklimde oluşan değişiklikleridir.

Hava durumu: Kısa süre içinde etrafımızdaki atmosferde günlük ya da haftalık yaşanan veya yaşanması tahmin edilen hava olaylarıdır.

Hava durumu ile iklim şartları aynı şeyler değildir. Hava şartları günlük, haftalık hatta mevsimlik olarak yaşanan hadiselerdir. Hava şartları mevsimlere uymak zorunda değildir. Bu nedenle her yıl farklılık gösterebilir. “Normal hava” diye bir şey yoktur, ancak belli bir iklim koşulu vardır ki Akdeniz iklimi, karasal iklim gibi adlandırılabilir. İklim, hava koşullarının çok uzun süreli ortalamalarının bir ifadesi olarak adlandırılır.

Ülkemizde bu günlerde yaşanan hava hadiseleri özellikle kar yağışı ve soğuk hava bazı yerlerde çok uzun süredir belki de ilk kez görülebilir. İçinde bulunduğumuz koşulların diğerlerinden farkı uzun soluklu ve geniş bir alana yayılmasıdır. Bundan sonra bu tür hava koşullarına alışmalı ve hazırlıklı olmalıyız. Daha önce nasıl kuraklık için alarm verilmiş ve geleceğe yönelik senaryolar üzerinde durulmuş ise yoğun kar yağışı ve aşırı soğuk hava içinde plan ve programlar yapılmalıdır.

Unutmamak gerekir ki çevremizi saran atmosferde olup bitenler erkek, kadın her yaş ve her kesimden insanımızı etkilemektedir. Bu nedenledir ki şehirde yaşayan bütün vatandaşları, hatta tüm canlıları ilgilendiren bu tür konularda başta yerel yöneticiler olmak üzere siyasi çıkarları ve particiliği bir kenara bırakarak; Valilerimiz Belediye Başkanları ile görüşerek, ilgili resmi ve özel kurum ve kuruluşlar iş birliği içinde bilim insanlarını ile Meteoroloji, AFAD ve Karayolları gibi kurum yetkililerinin uyarılarını dikkate alarak koordinasyon içinde çalışılmalıdır.

Hava koşulları ve olumsuz etkileriyle mücadele konusu tıpkı Covid-19 salgını gibi ülke genelini etkilemekte ve etkilemeye devam edecektir. Salgın hastalıklara karşı bağışıklık sistemimizi güçlendirerek koruma sağlanabilir. Başta Sağlık Bakanlığı ve bilim kurulu üyelerinin verdiği bilgilere göre korona virüs de grip, soğuk algınlığı gibi hayatımıza girdi ve bizler bununla yaşayacağız. Yani kısa süre sonra bu kadar etkili olmayacağı ve sıradanlaşacağı düşünülmektedir.

Hava durumu ve beraberimdeki olumsuzluklar ise insan ömrü boyunca zaman zaman ortaya çıkacak ve toplumun her kesimini ve tüm canlıları etkilemeye devam edecektir. Bu konuda hazırlıklı olmak, insanımızın hayatını kolaylaştırmak şehri yöneten idarecilerin birinci derece sorumluluğudur. Tabii bireyler olarak bizlere düşen görev mecbur olmadıkça trafiğe çıkmamak seyahat etmemek ve yetkililerin uyarılarına uymaktır.

Umarız bütün olan bitenler bize ders olur ve yaşanan olumsuz hava koşullarını en az zararla atlatırız. Bu arada yollardaki kar birikintileri ve buzlanma nedeniyle kapanan ya da zor seyahat edilen yolları açmak için çabalayan Büyükşehir Belediyesi ana arterlerin, İlçe Belediyelerimiz ara yolların özellikle sokak aralarının açık tutulması için kar yağışı kesilse de devam etmeleri gerekecek.

Yüce Rabbim ne verirse hayırlısı versin inşallah. Yaz aylarında sıkıntı yaşamamak için mevcut kar birikintilerinin kanalizasyona gitmemesi için toplayıp barajlara göndermeli ya da toprak üstüne dökmeliyiz ki yeraltı sularını desteklesin. Umarım yapılır. Bir da tabii ki sokakta yaşayan kimsesiz vatandaşlarımızı donmaması için güvenli sığınaklara almalıyız. Ayrıca sokak hayvanlarının ve yaban hayatında yaşayan hayvanların beslenmesi için gerekli desteğin verilmesi gerekir.

Tüm gücüyle gece gündüz çalışan yöneticilerimizin ve sokakta iş başı yapan çalışanlarımızın Allah yar ve yardımcısı olsun. Bugünlerde elbette geçecektir. Yeter ki yaşananların tekrar olabileceği gerçeğini unutmayalım ve Meteoroloji kurumunu ve Meteoroloji uzmanlarını ciddiye alalım ve gerekli değeri verelim inşallah. Kalın sağlıcakla.